Lễ hội đền Đông Cuông mở đầu bằng lễ mổ trâu tế Mẫu, được thực hiện vào thời khắc đầu tiên của ngày Mão đầu năm mới.
Theo thông lệ vào ngày Mão đầu tiên của năm là ngày diễn ra lễ hội đền Đông Cuông (huyện Văn Yên, tỉnh Yên Bái). Đền Đông Cuông thờ Mẫu Thượng Ngàn, nổi tiếng linh thiêng với rất nhiều lễ, hội đặc sắc. Năm nay, các hoạt động của lễ hội diễn ra trong 3 ngày (từ ngày 11 - 13/2), hàng nghìn người dân địa phương và du khách đã tìm về đền dâng hương lễ Mẫu, vãn cảnh và cầu nguyện những điều may mắn…
Cách thành phố Yên Bái khoảng 50 km, đền Đông Cuông thuộc địa phận thôn Bến Đền, xã Đông Cuông, huyện Văn Yên. Theo Đại Nam nhất thống chí, đền Đông Cuông thờ Cao Quan Đại Vương, người đã có công chu du thiên hạ, tìm phương thuốc quí để chữa bệnh cho nhân dân. Đến khi mất lại rất linh ứng, ngầm theo để giúp các vị tướng lĩnh đánh giặc ngoại xâm bảo vệ biên cương, được nhân dân suy tôn, vua gia phong là “Thần vệ quốc” và đã hoá thân thành Mẫu Thượng Ngàn…
Năm 2009, đền Đông Cuông đã được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận là Di tích lịch sử - văn hóa cấp quốc gia. Theo truyền thống, lễ hội đền Đông Cuông mở đầu bằng lễ mổ trâu tế Mẫu, được thực hiện vào thời khắc đầu tiên của ngày Mão đầu năm, cầu cho mưa thuận gió hoà, mùa màng tốt tươi, người dân khoẻ mạnh, làm ăn phát tài… Tiếp sau lễ mổ trâu là lễ rước Mẫu sang sông và sau cùng là lễ dâng hương tế Mẫu. Đây là thời điểm hàng nghìn người dân địa phương và du khách chờ đợi trong suốt một năm với mong muốn được vào dâng hương lễ Mẫu.
Bên cạnh các nghi lễ, trong lễ hội còn diễn ra các các hoạt động thi đấu thể thao, trò chơi dân gian như: kéo co, đẩy gậy, đu tiên, ném còn, chọi gà… Huyện Văn Yên cũng tổ chức công diễn ca nhạc, các triển lãm và phiên chợ quê để phục vụ du khách.
Ông Nguyễn Anh Tiến, Phó Trưởng Ban tổ chức lễ hội đền Đông Cuông năm 2014 cho biết: "Những năm gần đây, Ban chỉ đạo lễ hội đền Đông Cuông đã có những chỉ đạo sâu sát nên tại địa điểm lễ hội không có tình trạng lợi dụng để tuyên truyền đạo trái phép, xúc thẻ quẻ và các hoạt động mê tín dị đoan. Đến với lễ hội du khách có một môi trường hết sức lành mạnh...".
Lễ hội đền Đông Cuông đã trở thành một trong những địa chỉ quan trọng của du khách thập phương trong hành trình tâm linh, đồng thời, là một trong những điểm nhấn trong hành trình du lịch về cội nguồn dọc bờ sông Cái qua ba tỉnh Phú Thọ, Yên Bái và Lào Cai./.