Lý Sơn, huyện đảo duy nhất của tỉnh Quảng Ngãi, với những phong tục tập quán giàu bản sắc, được xem là một trong những địa phương có thế mạnh trong các lĩnh vực khai thác tài nguyên biển kết hợp phát triển du lịch.
Tín hiệu mừng cho du lịch Lý Sơn
Ông Phạm Hoàng Linh, Phó Chủ tịch UBND huyện Lý Sơn cho biết: Trong năm 2014, đảo Lý Sơn đã đón 36.620 lượt du khách đến tham quan, riêng trong quý I/2015, lượng khách du lịch đã đạt con số 16.000 người. Có thể nói lượng du khách đến Lý Sơn tăng đột biến trong vài năm gần đây làm nhu cầu lưu trú tăng vọt, số lượng nhà nghỉ, khách sạn cũng tăng theo nhưng chưa thể đáp ứng đủ nhu cầu của khách tham quan, nhiều người dân trên đảo đã cho du khách lưu trú tại nhà riêng của mình. Tuy nhiên, hoạt động kinh doanh này vẫn còn mang tính manh nha, tự phát, chưa đáp ứng được các tiêu chuẩn về chất lượng phục vụ, người dân chưa được tập huấn các văn bản pháp luật cũng như bổ sung những kiến thức cần thiết trong hoạt động kinh doanh du lịch theo hình thức homestay.
Theo tiêu chí phân loại, xếp hạng cơ sở lưu trú du lịch: nhà ở có phòng cho khách du lịch thuê (homestay) là nơi sinh sống của người sở hữu hoặc sử dụng hợp pháp trong thời gian cho thuê lưu trú du lịch, có trang thiết bị, tiện nghi cho khách du lịch thuê lưu trú, có thể có dịch vụ khác theo khả năng đáp ứng của chủ nhà. Đây là được xem là một loại hình “du lịch xanh” lý tưởng đối với du khách yêu thích khám phá văn hóa tại nơi du lịch, đặc biệt là một nơi có nguồn tài nguyên du lịch dồi dào như Lý Sơn. Với loại hình homestay, du khách khi đến với Lý Sơn sẽ cùng ăn, cùng ở, cùng lao động sản xuất với người dân bản địa. Có thể kể đến một số loại hình trải nghiệm thực tế như: Trồng và thu hoạch hành, tỏi với bà con nông dân. Ngoài ra, du khách còn có thể lặn biển ngắm san hô, câu cá, câu mực đêm cùng ngư dân, ngắm mặt trời lặn trên Cổng Tò Vò hoặc hòa mình vào các hoạt động văn hóa lễ hội truyền thống của cư dân miền biển…
Loại hình du lịch đầy tiềm năng
Theo số liệu của Phòng Nghiệp vụ Du lịch thuộc Sở VHTTDL tỉnh Quảng Ngãi, hiện nay trên địa bàn huyện Lý Sơn có 2 khách sạn, 15 nhà nghỉ và 20 hộ gia đình đăng ký kinh doanh nhà ở có phòng cho khách du lịch thuê. Ngoài ra, Lý Sơn còn là một trong số ít những địa phương trong tỉnh sở hữu nhiều ngôi nhà cổ, những di tích lịch sử văn hóa có giá trị, người dân duy trì thường xuyên các phong tục tập quán tốt đẹp. Đây là những điều kiện hết sức thuận lợi để phát triển du lịch, đặc biệt là hình thức du lịch homestay.
Tuy nhiên, thực tế cho thấy việc khai thác tài nguyên và phát triển du lịch tại Lý Sơn còn nhiều khó khăn. Các doanh nghiệp và hộ gia đình đang tham gia kinh doanh du lịch homestay chưa được trang bị những kiến thức cần thiết về hoạt động lưu trú phục vụ khách du lịch, các cơ sở lưu trú hầu hết chưa đạt tiêu chuẩn chất lượng, thiếu nhân lực được đào tạo chuyên nghiệp để hoạt động trong lĩnh vực còn khá mới mẻ này.
Muốn loại hình du lịch homestay phát triển, bên cạnh việc hoàn thiện cơ sở hạ tầng, các ngành chức năng cần tăng cường kiểm tra và tập huấn giúp các cơ sở kinh doanh lưu trú du lịch trên địa bàn huyện đảo Lý Sơn nắm vững những kiến thức chuyên môn nghiệp vụ để vận dụng vào điều kiện thực tế tại cơ sở, nâng cao nghiệp vụ quản lý, kỹ năng phục vụ khách du lịch; đồng thời tạo điều kiện thuận lợi cho các cơ sở kinh doanh lưu trú du lịch hoạt động có hiệu quả, đảm bảo đủ tiêu chuẩn, điều kiện để hoạt động kinh doanh. Phó Giám đốc Sở VHTTDL tỉnh Quảng Ngãi Huỳnh Thị Phương Hoa khẳng định: Phát triển du lịch cộng đồng sẽ giúp việc chuyển đổi cơ cấu kinh tế, cơ cấu nghề nghiệp theo hướng chú trọng phát triển du lịch - dịch vụ trên địa bàn huyện đảo Lý Sơn.
Để du lịch cộng đồng phát triển, người dân luôn đóng vai trò là chủ thể. Việc làm thế nào để dung hòa giữa thuần phong, mỹ tục của con người Lý Sơn đối với du khách là một bài toán khó đối với những người làm công tác du lịch. Khi những vướng mắc được giải quyết thì mô hình homestay sẽ là sản phẩm du lịch đầy tiềm năng tại huyện đảo Lý Sơn.
Mặc dù doanh thu từ du lịch cộng đồng (homestay) ở Lý Sơn chưa cao, nhưng nó đang hứa hẹn mở ra hướng phát triển mới trong hoạt động du lịch ở Lý Sơn nói riêng và tỉnh Quảng Ngãi nói chung. Tin rằng, với những tiềm năng sẵn có và định hướng đúng đắn của tỉnh và huyện thì trong thời gian tới, loại hình du lịch này sẽ ngày càng hoàn thiện hơn, đáp ứng được nhu cầu của du khách muốn tìm hiểu, khám phá vẻ đẹp thiên nhiên và những nét văn hóa mang đậm yếu tố biển đảo của con người Lý Sơn.