Trong chuyến công tác tại Lào Cai, tôi có dịp trò chuyện với Vũ Thị Ngọc Hướng (22 tuổi), cô gái người dân tộc Giáy nhỏ nhắn và thân thiện. Trong thời gian dịch Covid-19 bùng phát tại Việt Nam, Hướng đã nảy ra ý tưởng độc đáo là làm tour du lịch online về Sa Pa để giới thiệu những cảnh đẹp, phong tục, tập quán địa phương, đồng thời giúp người dân thương mại hóa các đặc sản nhằm cải thiện đời sống.
Vũ Thị Ngọc Hướng sinh ra và lớn lên ở xã Tả Van, thị xã Sa Pa, tỉnh Lào Cai. Từ nhỏ Hướng đã có niềm đam mê đi du lịch và mong muốn sau này trở thành một hướng dẫn viên du lịch. Do vậy, khi thi đại học, Hướng đã chọn thi vào Trường Đại học Hà Nội, chuyên ngành Du lịch. Tuy nhiên, do không đủ điểm nên cô chuyển sang học ngành Quốc tế học. Tháng 6/2021, Hướng học xong đại học và trở về quê đợi ngày nhận bằng tốt nghiệp. Đó cũng là thời gian dịch Covid-19 đang diễn biến phức tạp, nhiều địa phương phải thực hiện giãn cách, cô gái trẻ đã nảy ra ý tưởng làm tour du lịch online để du khách mọi nơi ở nhà mà vẫn được đi du lịch Sa Pa qua màn hình máy tính hay điện thoại thông qua phần mềm trực tuyến Zoom, Google Meet.
Vũ Thị Ngọc Hướng thực hiện cảnh quay trong tour du lịch online tìm hiểu bãi đá cổ Sa Pa. Ảnh do nhân vật cung cấp
Khi có ý tưởng, Hướng dành toàn bộ số tiền tiết kiệm từ việc đi làm thêm để mua dụng cụ cần thiết, gồm: 1 chiếc điện thoại cũ, 1 tay cầm chống rung, chân máy và tai nghe cùng với chiếc máy tính xách tay cô mua từ hồi học đại học. Đầu tháng 7/2021, Hướng bắt đầu thực hiện tour đầu tiên mang tên: “Trekking vào bản của người Mông ở bản Lao Chải, xã Tả Van”. Tính đến nay, Hướng đã thực hiện được 9 tour với thời lượng quay trực tiếp 1 giờ 30 phút/tour, trung bình mỗi tour có khoảng 10-15 khách trải nghiệm, tour nhiều nhất có tới 46 khách. Hai tour đầu tiên, Hướng làm miễn phí, những tour tiếp theo cô thu phí 50 nghìn đồng/người.
Hướng chia sẻ: “Trước khi tour lên sóng, tôi thường dành 3 ngày để chuẩn bị. Ngày thứ nhất, tôi tìm hiểu các thông tin lịch sử, văn hóa liên quan tới địa điểm quay rồi lên kịch bản chương trình. Ngày thứ hai, tôi đăng thông tin lên mạng xã hội để du khách đăng ký tham gia trải nghiệm. Ngày thứ ba, tôi đi thực tế tại nơi định quay xem có khác gì so với thông tin đã tìm hiểu để thay đổi lại kịch bản cho phù hợp. Đối với những địa danh lịch sử mà trên mạng không có nhiều thông tin, tôi hỏi người địa phương. Đây cũng là điểm đặc biệt mà tour thu hút được du khách, bởi ngoài việc được ngắm cảnh đẹp, du khách còn được tìm hiểu văn hóa, lịch sử của địa phương thông qua những câu chuyện từ chính người địa phương kể”.
Khó khăn khi dẫn tour online trực tiếp là vấn đề thời tiết. Có lần đang quay trời bỗng đổ mưa, để không gián đoạn tour, Hướng xin vào nhà người dân gần nhất ngồi nhờ và tìm góc quay đẹp để du khách vẫn có thể ngắm được cảnh đẹp mà có thể nghe cô kể chuyện. Ngoài ra, Hướng còn gặp khó khăn về kết nối internet, vì ở những nơi núi cao, sóng yếu, chất lượng hình ảnh bị mờ hoặc âm thanh không nghe rõ. Tại mỗi nơi quay, Hướng cũng giới thiệu các món ăn đặc sản hay các sản phẩm OCOP (Chương trình mỗi xã một sản phẩm) của địa phương. Sau đó, Hướng để lại địa chỉ bán hàng giá gốc, uy tín cho du khách có nhu cầu mua online giúp bà con bán được sản phẩm. Cô gái trẻ cũng tận tình hướng dẫn bà con lập các trang bán hàng trên mạng xã hội để có thể bán hàng trực tiếp cho khách hàng.
Anh Giàng Seo Châu, Bí thư Đảng ủy xã Quan Hồ Thẩn (huyện Si Ma Cai, tỉnh Lào Cai) cho biết: “Trong vụ mận và lê vừa qua, dịch Covid-19 khiến nhiều nhà vườn tại địa phương gặp khó khăn trong tiêu thụ sản phẩm. Nhờ Hướng quảng bá những sản phẩm này trên mạng xã hội nên việc tiêu thụ mận, lê của bà con dễ dàng hơn, chưa kể giá bán còn cao hơn giá bán cho thương lái. Ngoài ra, Hướng cũng chia sẻ cho người dân cách làm du lịch để có thêm nguồn thu nhập, góp phần quảng bá du lịch cũng như bảo tồn văn hóa dân tộc”.
Về dự định trong tương lai, Hướng chia sẻ, nếu dịch Covid-19 vẫn chưa hoàn toàn được kiểm soát thì cô vẫn tiếp tục làm tour du lịch online cho người Việt và cả tour bằng tiếng Anh cho khách nước ngoài. Về lâu dài, cô dự định thành lập doanh nghiệp phát triển du lịch cộng đồng tại địa phương, tạo việc làm cho những người dân quê mình. Hiện tại, Hướng đã xây dựng một mô hình homestay tại Sa Pa để sẵn sàng đón du khách đến trải nghiệm.
La Duy