Đền Bích Câu còn có tên là Bích Câu Đạo Quán hay đền Tú Uyên, là di tích của đạo giáo Việt Nam và thờ tiên ông Trần Tú Uyên. Đền được xây dựng trên chính phòng học của Tiên ông Tú Uyên vào cuối thế kỷ 15, đầu thế kỷ 16, đời Vua Lê Thánh Tôn. Tương truyền, Trần Tú Uyên thuở nhỏ sống trong cảnh hàn vi nhưng rất hay chữ. Bố mẹ mất sớm, Ông hay ra gò Kim Quy (đền Bích Câu) dựng lều tu và học nghề thuốc cứu người. Ông chữa bệnh cho rất nhiều người dân nghèo khó và được nhân dân trong vùng yêu mến. Khi đất nước bị giặc xâm lấn, Ông đã trị khỏi bệnh cho tướng giặc Trà Toàn, cảm kích trước tấm lòng của ông, tướng giặc đã rút quân về nước, đất nước được bình yên. Nhờ công lao này, Vua Lê Thánh Tôn đã phong tặng “An quốc chân nhân” cho Trần Tú Uyên.
Để tưởng nhớ công lao của Tiên ông, 7 dòng họ làng An Trạch huyện Vĩnh Thuận tại phía Tây Nam ngoại thành Hà Nội (nay thuộc phường Quốc Tử Giám) đã xây dựng cụm di tích Bích câu đạo quán để thờ tự.
Hàng năm, nhân dân ở đây mở hội tế vào ngày 4/2, ngày thành đạo của Tiên Ông, ngày 3/6 kỷ niệm ngày chân nhân bay về trời, ngày 12/8 ngày sinh của Tiên Ông cũng là lễ hội chính của đền. Trong ngày hội chính có các chương trình lễ tụng kinh thỉnh Phật, thỉnh Thánh của các bà Vãi của đền. Tiếp đó là các cụ ông trong đội tế Nam An Trạch – Bích Câu trong trang phục áo thụng xanh, đầu đội mũ thư sinh, đi hài xanh làm lễ tế. Tiếp đó là chương trình văn nghệ biễu diễn ca trù và hoạt cảnh diễn lại cảnh Tiên Ông tu học, làm thuốc cứu người và gặp tiên nữ. Buổi chiều dành cho dân làng và khách thập phương vào dâng hương làm lễ.
Lễ hội đền Bích Câu mang đậm nét đạo giáo của Việt Nam, giữ gìn được nguyên vẹn theo lối xưa. Bích Câu Đạo Quán cũng được biết đến là một trong những điểm duy trì và phát triển ca trù của Hà Nội.
(Nguồn: TTTTDL, Bài và ảnh: Huy Hoàng)