“Phong cách thiết kế ở đây mộc, đơn giản, hoàn toàn theo cách Huế. Thành phố quý cái này lắm nên khách quý đến Huế hay tới đây, họ coi đây là cái Huế nhất của Huế", GS-TS Thái Kim Lan phát biểu trong buổi toạ đàm nhân khai trương Bảo tàng Gốm cổ Sông Hương tại chính ngôi nhà đậm chất Huế này.

Khu nhà vườn mang tên Lan Viên cổ tích, nơi đặt Bảo tàng Gốm cổ Sông Hương.

GS-TS Thái Kim Lan, Việt kiều Ðức, sau bao năm bôn ba xứ người nhưng nặng lòng với Huế, nặng lòng với những di sản mà tiền nhân để lại nên đã trở về Huế làm những dự định mà mình ấp ủ bấy lâu nay. Ðó là thành lập một bảo tàng gốm cổ Sông Hương sau gần 40 năm sưu tầm, cất giữ... Ðây là bảo tàng gốm cổ tư nhân đầu tiên ở Huế.

Trong không gian nhà vườn xứ Huế rất mát mẻ và thoáng rộng ở vùng đất Kim Long, du khách sẽ được chiêm ngưỡng hàng nghìn cổ vật gốm cổ được vớt lên từ lòng Sông Hương, niên đại từ thế kỷ 17-18-19, rất có giá trị.

Ðây là bảo tàng duy nhất trên cả nước trưng bày gốm được tìm thấy từ các dòng sông trong tỉnh Thừa Thiên Huế. Với diện tích khoảng 700 m2, hiện nay, bảo tàng có gần 5 ngàn hiện vật, trong đó phần lớn là gốm cổ được vớt từ dưới lòng Sông Hương, có nhiều niên đại; từ gốm Chàm, gốm Sa Huỳnh, Tiền sử, Sơ sử, Lê sơ... và cả những hiện vật gốm từng được sản xuất tại làng cổ Phước Tích, Mỹ Xuyên... đương đại.

Một số di vật được vớt lên từ lòng Sông Hương.

Những vật dụng dùng trong đời sống hàng ngày như lu, hũ, bình, chén, bát bồng, bình vôi làm bằng các chất liệu khác nhau như đất nung, sành, gốm men được trưng bày phong phú trong bảo tàng.

Những di vật được xếp loại theo niên đại trưng bày trong Bảo tàng Gốm cổ Sông Hương.

Bảo tàng Gốm cổ Sông Hương đi vào hoạt động góp phần tăng thêm sự lựa chọn cho du khách khi đến với Huế. Ðánh giá về bảo tàng, TS Nguyễn Thị Anh Thư (Khoa Di sản văn hoá, Trường Ðại học Văn hoá Hà Nội) cho biết: “Khoảng vài chục năm trở lại đây, tại nhiều con sông trên cả nước như Sông Hồng, sông Ðồng Nai đều tìm thấy cổ vật, nhưng chỉ Huế mới có bảo tàng chuyên trưng bày cổ vật vớt từ sông lớn đến vậy. Vị trí của Bảo tàng Gốm cổ Sông Hương cũng mang đậm giá trị. Ðó là bảo tàng duy nhất tại Việt Nam nằm ở không gian rất thật là ngay bên bờ Sông Hương, nơi hiện vật được tìm thấy. Bảo tàng tạm được cho là di chỉ khảo cổ học dưới nước lớn nhất ở Việt Nam hiện biết".

Nếu có dịp nhàn du đến với Huế, bạn hãy một lần trải nghiệm tìm về quá khứ khi đến đây đi dưới những hàng cây xanh mát, thảm cỏ, hoa lá... trong ngôi nhà vườn đặc trưng rất Huế để tham quan, trải nghiệm những di khảo được vớt lên từ đáy Sông Hương huyền thoại của mảnh đất kinh kỳ một thời xa vắng./.

Ðào Minh Tuấn