Trong quá trình khẩn hoang mở đất người Bến Tre với trí thông minh, nghị lực phi thường đã biết đắp đập ngăn mặn, đào kinh dẫn nước, lên liếp trồng cây, biến vùng đất hoang vu thành vườn dừa, vườn cây ăn trái, đồng lúa trĩu hạt, ao mương nuôi tôm cá, biến hệ sinh thái tự nhiên thành hệ sinh thái nông nghiệp với năng suất cao để thoả mãn nhu cầu sinh sống và phát triển xã hội.

Bảo tàng Bến Tre đã tiến hành sưu tầm các hiện vật đặc sắc chứng minh quá trình hình thành và phát triển sản xuất nông nghiệp của tỉnh nhà, bảo tồn các giá trị văn hóa đang có nguy cơ mai một trong cuộc sống hiện đại.

Thông qua các hiện vật, tư liệu từ thời khai hoang mở cõi cho đến những hiện vật của thời hiện đại, Bảo tàng sẽ giới thiệu với người xem tiến trình lịch sử khai khẩn, mở mang mảnh đất Bến Tre lịch sử này.

Sưu tập các dụng cụ nông nghiệp và các ngành nghề thủ công giới thiệu văn hóa sản xuất của người Bến Tre. Những vật chứng của một thời khai hoang mở đất như bánh xe trâu, ống trục, ách đơn, ách đôi, phảng, ghế nhổ mạ, cù nèo, nọc cấy, cối đá, gàu vai, gàu sòng, leng gỗ, leng ống, vòng hái, câu liêm, mỏ sải, cù nèo, cối xay lúa, cối giã gạo, giạ đong lúa bằng tre và bằng kim loại, những hiện vật liên quan đến nghề trồng dừa, nghề đánh bắt thủy sản, những ngành nghề thủ công như dệt vải, dệt chiếu, làm muối…

Đó là những sưu tập hiện vật quý của nền văn minh lúa nước, là nguồn tư liệu lịch sử chân thực, góp phần giáo dục thế hệ kế thừa hiểu được cha ông ta đã khó nhọc thế nào mới làm ra lúa gạo nuôi sống con người, qua đó giáo dục lòng tri ân bậc tiền nhân trong công cuộc khai phá, dựng xây quê hương tươi đẹp như ngày nay.

Ngoài ra Bảo tàng còn trưng bày những sưu tập hiện vật về văn hóa vật chất và tinh thần của người Bến Tre như sưu tập hiện vật về sinh hoạt thường ngày (văn hóa ẩm thực, trang phục), về tín ngưỡng, âm nhạc.