Từ ngày 10
đến ngày 25/2, chương trình nghệ thuật biểu diễn rối nước Việt Nam đặc sắc mang
tên “Người thầy của những con rối” do đạo diễn người Pháp Dominique Pitoiset,
Giám đốc nhà hát quốc gia Bordeaux en Aquitaine dàn dựng, được công diễn tại
nhà hát Claude Lévi-Strauss trong khuôn viên của Bảo tàng Quai Branly ở Thủ đô
Paris (Pháp).
Tại hai
buổi biểu diễn khai mạc tối ngày 10/2 và 11/2, chương trình đã thu hút được sự
chú ý đặc biệt của công chúng Pháp.
Dưới sự chỉ
đạo diễn xuất và biên tập của đạo diễn tài ba người Pháp Dominique Pitoiset,
chương trình biểu diễn rối nước đã mang lại cho người xem một cái nhìn riêng
biệt hơn, đậm nét hơn về nghệ thuật biểu diễn rối nước của Việt Nam, cũng như
về văn hóa truyền thống của dân tộc.
Điểm đặc
biệt của chương trình là ở chỗ, rối nước được biểu diễn trên nền nhạc, giọng
ngâm thơ cổ, lẩy Kiều, hoặc trên nền những bài chèo, hay làn điệu quan họ, khi
lại là nhịp hát ả đào… do nghệ sĩ Ngô Thị Thanh Hoài biểu diễn. Đồng thời,
chương trình còn là sự pha trộn tài tình giữa âm nhạc dân gian Việt Nam với nghệ
thuật trình diễn rối nước và hiệu ứng ánh sáng để mang lại thành công đặc biệt
của các đêm diễn.
Cũng trong
chương trình, các nghệ sỹ biểu diễn rối nước của Nhà hát rối nước quốc gia Việt
Nam không còn phải đứng khuất sau lớp mành che nữa, mà lần đầu xuất hiện trước
công chúng một cách đầy tự nhiên trong sự sắp xếp tài tình của đạo diễn, đưa
người xem hòa vào với những cảnh sinh hoạt đời thường của các vùng nông thôn
Việt Nam.
Bạn Élodie
Rivaud, một thanh niên sinh sống và làm việc tại Paris, cho biết bạn thực sự vui khi quyết
định mua vé vào xem biểu diễn rối nước mặc dù bạn đã từng xem cách đây vài năm.
Nhưng lần này Élodie Rivaud đã bị thu hút bởi sự khác biệt hơn so với lần trước
đây nhất là trong cách thể hiện của các nghệ sỹ dưới sự chỉ đạo diễn xuất của nghệ
sỹ Pháp.
Đối với các
em nhỏ Pháp, chương trình múa rối nước cũng đem lại sức cuốn hút, đặt biệt nhất
là tiết mục múa rồng vì tiết mục này có các con rồng phun lửa và một số tiết
mục vui nhộn khác.
Anh Daniel
Loayza, nhà biên kịch của chương trình biểu diễn rối nước, không giấu được niềm
vui mừng trước thành công của đêm diễn, ông nói: tôi thấy buổi biểu diễn ở Paris thật tuyệt vời. Điều
làm tôi thấy tuyệt vời nhất là khán giả chấp thuận đến nhà hát cũng tự nhiên
như những nghệ sĩ múa rối hòa mình vào trong nước vậy.
Đây không
phải là buổi trình diễn bình thường như những buổi trình diễn khác, mà đây là
buổi trình diễn mang tính thăm dò và khám phá nhu cầu của công chúng Pháp, nhất
là các khán giả nhí đối với bộ môn nghệ thuật truyền thống này của Việt Nam và
tôi rất vui vì khán giả có vẻ rất muốn đến để gặp các nghệ sĩ Việt Nam.
Được biết,
chương trình biểu diễn rối nước này là kết quả của dự án hợp tác văn hóa giữa
Nhà hát Múa rối Việt Nam và Nhà hát quốc gia Bordeaux en Aquitaine (Pháp). Hiện
nay, sau một năm chuẩn bị từ tháng 10 năm 2010 đến tháng 11 năm 2011, chương
trình biểu diễn đầu tiên đã diễn ra tại Nhà hát quốc gia Bordeaux en Aquitaine.
Ông Patrick Pernin – Phó Giám đốc Nhà hát quốc gia Bordeaux
en Aquitaine
– đối tác đồng tổ chức của chương trình, cho biết ông đã bị cuốn hút bởi sự
sáng tạo đáng kinh ngạc, sự khác biệt nhưng cực kỳ hấp dẫn của môn nghệ thuật
này. Với việc thực hiện chương trình giúp ông tìm hiểu về một đất nước, con
người và dân tộc mà lâu nay ông chưa có dịp tìm hiểu và biết tới.
Về phần
mình, anh Nguyễn Tiến Dũng – Phó Giám đốc Nhà hát quốc gia Múa rối Việt Nam, Trưởng
Đoàn nghệ thuật biểu diễn rối nước của Việt Nam, cho biết Nhà hát Múa rối Việt
Nam dù cùng tham gia thực hiện chương trình với sự đạo diễn của người Pháp,
nhưng chương trình vẫn được xây dựng mang đậm bản sắc văn hóa của dân tộc Việt
Nam, thể hiện qua phong cách biểu diễn, chất liệu âm nhạc, chất liệu con rối,
cũng như cách biểu cảm của chương trình. Theo anh, đây là một trong những công
việc cần phải làm nhằm bảo tồn, gìn giữ và phát triển nền nghệ thuật cổ truyền
đáng quý của dân tộc.
Đây là đợt
thứ hai trong khuôn khổ thỏa thuận hợp tác, Đoàn Nhà hát quốc gia múa rối nước
Việt Nam
tham gia biểu diễn rối nước tại Pháp. Nếu tính cả số buổi biểu diễn của đợt 1
thì tổng số buổi biểu diễn của cả hai đợt tại các tỉnh và thành phố của Pháp đã
lên tới gần 80 buổi. Dự kiến, trong thời gian tới, Đoàn lại tiếp tục quay trở
lại Pháp biểu diễn trong 2 đợt nữa vào tháng 6 và cuối năm 2012.
Cũng trong
ngày 11/2 tại Viện bảo tàng Quai Branly, hội nghị bàn tròn về múa rối nước Việt
Nam
đã diễn ra dưới sự chủ chì của đạo diễn Dominique Pitoiset và các cộng sự của
ông. Tại đây ông đã cho biết nguyên cớ ông đến với rối nước nổi tiếng của Việt Nam (đó là trong một chuyến du lịch về Việt Nam cách đây
vài tháng), mà theo ông nó tạo nên “một môn loại hình nghệ thuật duy nhất trên
thế giới.”
Được biết,
sẽ còn có nhiều cuộc bàn tròn hoặc gặp gỡ với các đối tượng khán giả khác nhau
như người lớn, trẻ em để đạo diễn Dominique Pitoiset có thể giải thích nguồn
gốc của môn nghệ thuật độc đáo này cũng như đem đến cho họ những hiểu biết về kỹ
thuật làm con rối, cách điều khiển con rối, đời sống tâm linh và nghệ thuật của
các cảnh diễn miêu tả đời sống sinh hoạt hàng ngày của người dân Việt Nam.