Từ khi không gian lễ hội Gióng trở thành di sản văn hóa phi vật thể của nhân loại, công tác bảo tồn, phát huy giá trị lễ hội theo hướng bền vững luôn được thành phố Hà Nội quan tâm.


Một trong những cách làm thiết thực đó là thu hút khách du lịch trong nước và quốc tế đến với lễ hội Gióng nhằm quảng bá các giá trị di sản văn hóa đến với đông đảo công chúng; đồng thời mở ra một sản phẩm du lịch đặc thù, hấp dẫn cho Hà Nội.

Lễ hội Gióng được các làng Phù Đổng, Phù Dực, Đổng Viên, Đổng Xuyên (huyện Gia Lâm) và các làng Vệ Linh, Phù Mã, Yên Sào, Dược Thượng, Đức Hậu, Xuân Dục, Yên Tàng (huyện Sóc Sơn) tổ chức thường niên theo hình thức liên làng. Lễ hội mô phỏng các trận đấu của Thánh Gióng chống giặc Ân xưa kia một cách hào hùng, sinh động; thể hiện tinh thần quyết thắng của nhân dân Việt cổ trong cuộc chiến chống giặc ngoại xâm. Trải qua nhiều giai đoạn lịch sử, lễ hội Gióng vẫn giữ nguyên vẹn giá trị vốn có do các tiền bối sáng tạo và truyền lại. Đó là một trong những giá trị cốt yếu để hội Gióng xứng đáng được vinh danh trên toàn thế giới.

Cùng với sự sôi động của lễ hội, tại các làng còn tồn tại hàng loạt di tích thờ tự cùng hàng chục sắc phong, bia ký và nguồn chuyện kể dân gian phong phú, phục vụ nhu cầu thực hành tín ngưỡng, tìm hiểu lịch sử văn hóa của khách trong và ngoài nước.

Thực tế, trên địa bàn Hà Nội còn có rất nhiều quận, huyện tổ chức hội Gióng nhưng lễ hội tại làng Phù Đổng, nơi sinh ra Thánh Gióng và làng Vệ Linh, nơi Thánh Gióng bay về trời gắn liền với truyền thuyết và nghi thức tổ chức cũng hoàn chỉnh hơn. Chính vì vậy, trong những ngày mở hội tại đền Phù Đổng (ngày 9 tháng Tư âm lịch) và đền Sóc (ngày 6 tháng Giêng âm lịch), hàng vạn người dân trong vùng và khách thập phương nô nức cùng tới dự lễ, xem hội.

Song song với việc bảo tồn không gian lễ hội Gióng; công tác phát huy giá trị của lễ hội này cũng không kém phần quan trọng, giúp nó không chỉ sống mãi trong đời sống văn hóa tinh thần của người dân mà còn tạo ra những giá trị vô giá khác. Trong đó, đưa du lịch vào để khai thác các giá trị văn hóa để quảng bá di sản tới bạn bè trong nước và quốc tế được xem như là giải pháp khá cần thiết trong giai đoạn hiện nay.

Ông Trương Minh Tiến, Phó Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Hà Nội khẳng định: “Hội Gióng là một lễ hội đặc sắc, mang nhiều nét văn hóa riêng biệt và đã được UNESCO công nhận là di sản văn hóa phi vật thể của nhân loại nên càng khiến nó có điều kiện hấp dẫn du khách. Những nơi diễn ra hội Gióng cũng hội đủ điều kiện phát triển du lịch như: cơ sở hạ tầng tương đối hoàn chỉnh, dịch vụ du lịch đầy đủ, có thể kết nối với các địa danh du lịch khác. Phối kết hợp các yếu tố này, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Hà Nội đang xây dựng đề án phát huy giá trị không gian lễ hội Gióng, vừa khơi dậy và quảng bá các giá trị văn hóa của di sản, vừa tạo điểm đến mới cho ngành du lịch”.

Cũng theo ông Trương Minh Tiến, một trong những mục tiêu khi đưa du lịch vào không gian lễ hội Gióng, đó là các nhà văn hóa và du lịch mong muốn góp phần vào công tác bảo tồn, phát huy giá trị di sản, đồng thời giáo dục truyền thống văn hóa Việt Nam cho người dân thông qua con đường du lịch. Đó là một thiện chí tốt, nhưng vấn đề là giải pháp thực hiện như nào để du lịch không làm phá vỡ không gian văn hóa, mà trái lại nó sẽ hỗ trợ lẫn nhau. Mối quan hệ này đang được các bên tính toán để du khách sớm được thụ hưởng các giá trị văn hóa đã được vinh danh là di sản của nhân loại trong một không gian thuần Việt.

Bên cạnh đó, khi đưa du khách vào thụ hưởng không gian lễ hội Gióng, người ta cũng tính đến chuyện đầu tư hạ tầng du lịch, các dịch vụ du lịch theo hướng chuyên nghiệp hóa. Hơn nữa, những người làm du lịch có thể kết nối với các sản phẩm du lịch khác trong vùng như: du lịch homestay (du lịch cộng đồng) tại xã Phù Đổng; du lịch tâm linh, du lịch sinh thái tại xã Phù Linh.