Nga được xác định là một trong những thị trường trọng điểm của du lịch Việt Nam. Để có thể tăng lượng khách Nga đến Việt Nam, công tác quảng bá, xúc tiến du lịch tại thị trường này là nhiệm vụ cần thiết, cấp bách của ngành du lịch Việt Nam.  

Tình hình phát triển du lịch của Nga

Theo dự báo của Tổ chức Du lịch Thế giới, nước Nga sẽ trở thành một trong 10 điểm đến du lịch của thế giới vào năm 2020. Những năm gần đây, lượng khách du lịch quốc tế đến Nga đều đạt trên 20 triệu lượt mỗi năm. Mùa hè là thời gian du lịch thích hợp nhất ở Nga với những ngày nắng ấm và những bãi biển cát trắng tuyệt đẹp. Hai điểm đến phổ biến nhất ở Nga là Xanh-Petecbua và Mát-xcơ-va.

Đời sống người dân Nga ngày một được cải thiện. Kinh tế Nga tăng trưởng khá ổn định, mức tăng trưởng GDP luôn trên 6,5%/năm, thu nhập bình quân đầu người trên 6.940 USD/năm (năm 2006). Cùng với tăng trưởng kinh tế, người dân Nga hiện có 2 ngày nghỉ cuối tuần, 20 ngày nghỉ phép năm, 10 ngày nghỉ lễ, 1 kỳ nghỉ hè và 2 kỳ nghỉ đông nên có nhiều thời gian đi du lịch, đặc biệt là du lịch nước ngoài (outbound). Những năm gần đây, số dân Nga đi du lịch nước ngoài trong các kỳ nghỉ, lễ tết đạt khoảng 30 triệu lượt mỗi năm. Các điểm đến ưa thích của du khách Nga (ngoài các nước trong cộng đồng) là: Phần Lan, Trung Quốc, Thổ Nhĩ Kỳ, Ai Cập, Đức, Ý, Tây Ban Nha. Tại khu vực châu Á, các nước như Trung Quốc, Ấn Độ, Hàn Quốc và Thái Lan là những điểm đến được nhiều du khách Nga lựa chọn. Trong số các nước châu Á thì Việt Nam hiện đang là điểm đến mới, thu hút rất nhiều du khách Nga.

Khách Nga được đánh giá là thị trường khách có khả năng chi trả tương đối cao, xếp thứ 9 trên thế giới về mức tiêu dùng. Chi tiêu bình quân của một khách du lịch Nga là khoảng 1.500 USD/1 chuyến đi, trong đó có khoảng 610 USD chi cho ngoài tour, cao hơn 40% mức chi tiêu trung bình của các du khách nước khác.

Đặc điểm khách du lịch Nga

Khách du lịch Nga có thói quen đi du lịch nước ngoài cùng với gia đình, ít khi đi riêng lẻ. Gần đây, họ cũng đã bắt đầu có sở thích đi du lịch liền 2 nước ở cùng khu vực trong một chuyến đi.

Mục đích của khách du lịch Nga khi đi du lịch nước ngoài nói chung và du lịch Việt Nam nói riêng chủ yếu là nghỉ dưỡng, tránh đông, nghỉ mát, tắm biển, tham quan và mua sắm. Khi đi du lịch, khách Nga thường lựa chọn các tour trọn gói tại các điểm đến có nhiều khu resort, các khách sạn chất lượng cao để nghỉ dưỡng; thích xem các chương trình biểu diễn opera, âm nhạc, ba lê hoặc kịch ở nhà hát lớn; thích ăn các loại súp có lẫn thịt, các món quay nhừ, cá hun khói, các loại rau, hải sản; thích dùng nhiều bơ, uống sữa tươi và đặc biệt thích uống rượu Vodka; thích mua đồ lưu niệm (lụa, mật ong, nữ trang vàng...).         

Khách Nga đi du lịch chỉ biết ít hoặc không biết ngoại ngữ, vì vậy, việc hướng dẫn viên và những người phục vụ biết sử dụng tiếng Nga là tiêu chí số một trong việc chọn lựa tour du lịch của du khách Nga.

Những hoạt động đã triển khai trong việc thu hút khách du lịch Nga

Trong những năm qua, cơ quan quản lý Nhà nước về du lịch cũng như các doanh nghiệp du lịch Việt Nam đã có những hoạt động quảng bá, xúc tiến tích cực và chủ động tiếp cận thị trường Nga. Ngành du lịch Việt Nam bắt đầu tham dự các sự kiện, hội chợ du lịch ở Nga nhằm thúc đẩy hợp tác phát triển du lịch giữa 2 nước như: hội chợ quốc tế IntourMarket, hội chợ du lịch quốc tế MITT, hội chợ du lịch quốc tế mùa thu, tổ chức “Ngày Việt Nam” tại Nga... Đặc biệt, năm 2004, Câu lạc bộ Du lịch Việt Nam tại Nga đã được thành lập, thu hút sự tham gia của nhiều công ty du lịch hai nước.

Bên cạnh đó, các công ty lữ hành lớn ở Việt Nam còn thường xuyên tổ chức các chuyến famtrip với đối tác Nga nhằm tìm hiểu nhu cầu, thị hiếu cũng như xác định khả năng đáp ứng nhu cầu cho du khách Nga.

Ngoài ra, Việt Nam còn tích cực quảng bá du lịch qua các phương tiện thông tin đại chúng như truyền hình, đài, phim, sách, báo, tạp chí. Hiện, Tổng cục Du lịch có 5 website chính thức cung cấp các thông tin về du lịch Việt Nam: www.vietnamtourism.gov.vn, www.vietnamtourism.com, www.dulichvn.org.vn, www.vietnamtourism-info.com , www.vietnam-tourism.com.

Không những thế, rất nhiều website trên thế giới cũng đã giới thiệu và ca ngợi về đất nước Việt Nam – một điểm đến an toàn và hấp dẫn. Các sản phẩm du lịch của các nhà điều hành, các đại lý du lịch của Việt Nam có mặt trên rất nhiều website nổi tiếng khác trên thế giới như : www.jata.or.jp (Japan Association Of Travel Agents – JATA), www.pata.org (Pacific Asia Travel Association – PATA), www.astanet.com (The American Society Of Travel Agents – ASTA), www.ustoa.com (United States Tour Operators Association – USTOA)…

Việt Nam và Nga đã tăng cường triển khai những nội dung trong Hiệp định hợp tác du lịch giữa hai nước, tập trung vào việc trao đổi đoàn các cấp; đề nghị phía Nga hỗ trợ đào tạo, bồi dưỡng tiếng Nga cho đội ngũ hướng dẫn viên du lịch Việt Nam, cấp các suất học bổng ngắn hạn và dài hạn về quản lý du lịch cho cán bộ du lịch Việt Nam sang học tập tại Nga, phối hợp tổ chức các hội thảo về đặc điểm thị trường du lịch Nga, tổ chức cho các nhà đầu tư, doanh nghiệp du lịch, báo chí Nga tới khảo sát Việt Nam...

Thuận lợi và khó khăn của du lịch Việt Nam trong việc thu hút và phục vụ khách du lịch Nga.

Việt Nam có nguồn tài nguyên du lịch tự nhiên và nhân văn phong phú với phong cảnh thiên nhiên đa dạng; hệ thống bờ biển dài, tràn ngập ánh nắng; ẩm thực phong phú, đặc sắc; truyền thống lịch sử - văn hóa đậm đà bản sắc dân tộc; các khách sạn, khu nghỉ dưỡng cao cấp... Là điểm đến an toàn, thân thiện, chính trị ổn định, Việt Nam được nhiều tổ chức quốc tế bình chọn thuộc top điểm đến hàng đầu thế giới trong thời gian tới.

Việt Nam và Nga còn có bề dày lịch sử và mối quan hệ đối tác chiến lược, tạo điều kiện thuận lợi cho phát triển kinh tế, văn hóa - xã hội, đặc biệt là du lịch. Nhiều chính sách đổi mới, hợp tác giữa 2 nước đã được triển khai như: Việt Nam thực hiện chính sách miễn thị thực nhập cảnh cho công dân Nga trong thời gian 15 ngày; tổ chức nhiều ngày văn hóa Việt, ngày văn hóa Nga, hội nghị, hội thảo, hội chợ triển lãm…; mở thêm một số đường bay thẳng mới từ Nga đến Việt Nam và ngược lại; kết nối tour du lịch Việt Nam với một số nước trong khu vực (Thái Lan, Lào, Campuchia, Trung Quốc…). Hiện Nga có 4 dự án đầu tư vào du lịch Việt Nam với tổng số vốn đăng ký là 33,8 triệu đô la Mỹ.

Bên cạnh những thuận lợi kể trên, ngành du lịch Việt Nam còn tồn tại nhiều khó khăn, thách thức trong việc thu hút khách du lịch Nga như: chưa có chiến lược quảng bá tổng thể cho thị trường du lịch Nga; chưa phối hợp chặt chẽ trong việc cung ứng dịch vụ và sản phẩm tới thị trường; chưa khai thác hết khả năng chi tiêu và kích thích tiêu dùng của du khách Nga; sản phẩm du lịch còn đơn điệu; thiếu hướng dẫn viên và lao động phục vụ biết tiếng Nga; thiếu khu vui chơi, giải trí và dịch vụ bổ sung; công tác xúc tiến, quảng bá còn hạn chế; ít các đường bay thẳng tới các thành phố của Nga; giá cả dịch vụ còn cao so với một số nước trong khu vực; ít thông tin về du lịch Việt Nam bằng tiếng Nga; biến đổi khí hậu, mực nước biển dâng, ô nhiễm môi trường biển tại một số điểm du lịch mà du khách Nga thường đến...

Các giải pháp thu hút khách du lịch Nga

Để đẩy mạnh việc tăng cường thu hút du khách Nga, ngành du lịch Việt Nam cần thực hiện đồng bộ các nhóm giải pháp cơ bản như:

Nhóm giải pháp về cơ chế chính sách: thiết lập cơ chế hợp tác liên ngành để tăng hiệu quả thực hiện; giảm giá tour hoặc có chính sách khuyến mãi của hãng hàng không...

Nhóm giải pháp về phát triển sản phẩm trong nước: duy trì sản phẩm du lịch nghỉ dưỡng biển, nâng cấp và đa dạng hóa các dịch vụ du lịch biển, tăng khả năng chi tiêu, kéo dài độ dài lưu trú của khách Nga ở Việt Nam; xây dựng các sản phẩm du lịch tổng hợp và chuyên đề phục vụ các đối tượng khách Nga; liên kết tour từ Việt Nam sang những nước láng giềng gần như Lào, Campuchia, Thái Lan…; cung cấp hình ảnh, thông tin về du lịch Việt Nam qua các kênh phân phối sản phẩm của các hãng lữ hành hai nước…

Nhóm giải pháp về xúc tiến, quảng bá: mời các đoàn famtrip và presstrip của Nga sang Việt Nam; lập trang web và xuất bản các ấn phẩm du lịch bằng tiếng Nga; đào tạo hướng dẫn viên du lịch biết tiếng Nga; phối hợp với một số tổ chức trong ASEAN để đào tạo bồi dưỡng tiếng Nga cho cán bộ làm du lịch của Việt Nam; tham gia và tổ chức thường xuyên các sự kiện du lịch, hội chợ, roadshow tại Nga; tổ chức giao lưu văn hóa, nghệ thuật, tổ chức các buổi tọa đàm, nói chuyện chuyên đề...

Nhóm giải pháp về liên kết phát triển thị trường khách: kết nối tour với Campuchia, Trung Quốc, Thái Lan…; xây dựng chuỗi sản phẩm du lịch 3 nước Đông Dương tạo thành thương hiệu 3 quốc gia – 1 điểm đến…

Chiến lược phát triển du lịch Việt Nam đến 2020, tầm nhìn 2030 xác định Nga là một trong những thị trường khách du lịch trọng điểm. Vì vậy, ngành du lịch Việt Nam cần tập trung khai thác hiệu quả thị trường tiềm năng này, phấn đấu đón 350 nghìn lượt khách Nga vào năm 2015, làm tiền đề để tăng nhanh nguồn khách này trong những năm tiếp theo.

                                                                               Phạm Phương biên tập

TLTK: Tổng cục Du lịch, Đề án Đẩy mạnh thu hút khách du lịch Nga đến Việt Nam giai đoạn 2012 – 2015, tháng 6/2012