Trong bản đồ Hà Nội năm 1831 thì hồ có có tên là Liên Thuỷ. Thiền Quang (ánh sáng nhà Phật) chỉ là một làng nằm ở phía đông nam hồ tức nay là khu vực đầu phố Nguyễn Ðình Chiểu. Ngoài làng này ra, ở quanh hồ còn có các làng Liên Thuỷ ở phía bắc và tây, Quang Hoa ở phía tây nam và Pháp Hoa ở phía nam. Cũng theo bản đồ ấy thì hồ này khá rộng, phía tây lan tới phố Yết Kiêu, phía đông lấn sang phố Nguyễn Bỉnh Khiêm, phía bắc tới phố Trần Quốc Toản, phía nam thông sang hồ Bảy Mẫu.

Ðến thời Pháp thuộc, hồ bị lấp dần để mở phố, tới những năm 1930 mới định hình như diện mạo hiện nay. Cũng do mở phố mới nên các làng ven hồ bị xóa và dân phải chuyển đi. Ba ngôi chùa của ba làng Thiền Quang, Pháp Hoa, Quang Hoa bị dồn tới bờ hồ phía tây vốn thuộc đất làng Liên Thuỷ nay vẫn còn và hiện mang các biển số 31-33 phố Trần Bình Trọng.

Trong chùa Thiền Quang có một tấm bia khắc năm 1882 kể về lai lịch chùa. Chùa Quang Hoa cũng có một tấm bia khắc năm 1880 nói về việc dựng chùa. Bia chùa Pháp Hoa có niên đại 1831. Còn chùa của chính làng Liên Thuỷ thì mãi tới năm 1926 mới bị phá, bây giờ là chỗ số nhà 62 phố Nguyễn Du.

Hồ Thiền Quang nay còn chừng 5ha, là nơi để mọi người hóng gió mát ngày hè, đốt pháo hoa đêm quốc khánh 2/9 và chào mừng năm mới mỗi dịp đầu xuân về. Ở góc tây nam hồ có ngôi nhà nổi nay là câu lạc bộ Thanh niên Hà Nội, nơi biểu diễn nghệ thuật và tổ chức vũ hội.