Vừa qua, UBND tỉnh Quảng Nam tổ chức Hội nghị công tác bảo tồn và phát huy giá trị di sản Hội An và Mỹ Sơn qua 15 năm được UNESCO công nhận Di sản văn hóa thế giới (1999 - 2014).
Chủ trì Hội nghị có đồng chí Nguyễn Thế Hùng - Cục trưởng Cục Di sản văn hóa - Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch; đồng chí Nguyễn Đức Hải - UVBCHTW Đảng - Bí thư Tỉnh ủy; đồng chí Nguyễn Chín - Phó Chủ tịch UBND tỉnh, đ/c Đinh Hài - TUV - Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Quảng Nam cùng đại diện lãnh đạo các Sở, ban, ngành của tỉnh.
Qua báo cáo tại Hội nghị, Hội An đã tu bổ, tôn tạo 425 di tích với tổng kinh phí 188 tỷ đồng, trong đó ngân sách Nhà nước là 165,21 tỷ đồng, còn lại là nguồn vốn tài trợ nước ngoài, nguồn xã hội hóa và các nguồn khác. Đến nay Hội An đã thoát khỏi nguy cơ báo động khẩn cấp về tình trạng xuống cấp di tích. Bên cạnh đó cũng quan tâm đến công tác đầu tư phục hồi, truyền dạy di sản văn hóa phi vật thể.
Tại Mỹ Sơn, là di tích kiến trúc đền tháp Chăm nên mang tính chất đặc biệt về kiến trúc và kỹ thuật xây dựng. Với sự hỗ trợ của các nhà chuyên môn, các tổ chức quốc tế, đến nay đã từng bước cứu vãn, bảo tồn, trùng tu nhằm đảm bảo sự bền vững và ổn định lâu dài cho di tích. Đến nay đã đầu tư gần 85,4 tỷ đồng trùng tu Mỹ Sơn.
Công tác đối ngoại và hợp tác quốc tế đã hỗ trợ cho tỉnh Quảng Nam rất nhiều trong công tác bảo tồn, quản lý di sản văn hóa Hội An và Mỹ Sơn 15 năm qua. Trên lĩnh vực phát huy giá trị di sản đã phối hợp thực hiện một số dự án hiệu quả như: Dự án du lịch cộng đồng do Tổ chức Lao động thế giới ILO thực hiện tại cộng đồng Mỹ Sơn. Dự án “Đổi mới và nâng cao chất lượng dịch vụ du lịch Mỹ Sơn, Hội An” như đào tạo hướng dẫn thuyết minh, xây dựng bảng biểu, điều chỉnh hướng tham quan, xây dựng biểu trưng, hỗ trợ Trung tâm Du khách,…
Đồng chí Nguyễn Chín - Phó chủ tịch UBND tỉnh cho biết, nhờ các di sản văn hóa, ngành du lịch Quảng Nam đã có sự tăng trưởng ấn tượng trong 15 năm qua, tốc độ tăng bình quân khách du lịch hơn 20,4%. Ước đạt hơn 3,68 triệu lượt khách vào năm 2014; tổng thu nhập xã hội từ du lịch tăng hơn 36,8%, ước đạt 5.170 tỷ đồng vào năm 2014. Việc triển khai thực hiện phê duyệt của Thủ tướng Chính phủ về “Quy hoạch tổng thể bảo tồn, tôn tạo và phát huy giá trị di sản văn hóa thế giới đô thị cổ Hội An gắn với phát triển thành phố Hội An và du lịch giai đoạn 2012 - 2025”, đến nay địa phương đã hoàn thành xây dựng danh mục các dự án thành phần, gồm 5 nhóm dự án: Bảo tồn, phục hồi văn hóa phi vật thể. Bảo tồn, trùng tu du tích vật thể. Xây dựng hạ tầng - kỹ thuật - giao thông cây xanh đô thị. Nạo vét sông, xây dựng đê, kè bảo vệ. Các công trình hạ tầng phục vụ du lịch. Tuy nhiên qua 02 năm quy hoạch tổng thể được phê duyệt các dự án thành phần trong quy hoạch hầu hết chưa được triển khai vì chưa có nguồn vốn đầu tư.
Hội nghị cũng đưa ra những định hướng công tác bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa Hội An và Mỹ Sơn trong thời gian đến. Tập trung vào 8 nội dung trọng tâm, trong đó tiếp tục đi sâu nghiên cứu về kiến trúc Chăm dưới nhiều khía cạnh, trước mắt chỉ gia cố chống đỡ bảo vệ nguyên trạng các phế tích tại Mỹ Sơn; để tránh tình trạng khai quật khảo cổ, làm xuất lộ di tích mà chưa có giải pháp tu bổ kế tiếp, làm cho phế tích càng xuống cấp hơn; quan tâm đầu tư nhiều hơn nữa cho việc tu bổ cấp thiết, cứu nguy các di tích bằng kinh phí từ nhiều nguồn; áp dụng các thành tựu khoa học kỹ thuật, công nghệ trùng tu, tôn tạo, quảng bá và phát huy các giá trị di tích. Có chiến lược đào tạo và nâng cao đội ngũ cán bộ chuyên môn thông qua các khóa đào tạo về lĩnh vực khảo cổ học, bảo tồn - bảo tàng.