Quy hoạch tổng thể bảo tồn, tôn tạo Khu Lưu niệm Nguyễn Du, huyện Nghi Xuân, tỉnh Hà Tĩnh vừa được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt.

Theo đó, phạm vi nghiên cứu lập quy hoạch bao gồm: xã Tiên Điền, một phần xã Xuân Giang và thị trấn Nghi Xuân, huyện Nghi Xuân, tỉnh Hà Tĩnh. Quy hoạch tổng thể có quy mô nghiên cứu là 339,75ha; bao gồm: Vùng bảo tồn và phát huy giá trị di tích Khu Lưu niệm Nguyễn Du (Vùng 1) rộng 43,65ha và Vùng bảo tồn cảnh quan (Vùng 2) rộng 296,10ha.

Bảo tồn cấu trúc không gian theo trục của các di tích gốc

Theo định hướng quy hoạch không gian bảo tồn và phát huy giá trị di tích, bảo tồn cấu trúc không gian theo trục của các di tích gốc, gắn với các yếu tố cảnh quan thiên nhiên xung quanh, bao gồm nhóm các di tích liên quan đến dòng họ Nguyễn Tiên Điền theo hướng Tây và nhóm các công trình văn hóa truyền thống làng Tiên Điền theo hướng Nam.

Tôn tạo và phát huy đặc trưng địa hình vùng trũng (các ngòi đầm, bàu nước, hồ sen...) của vùng bãi triều mở ra phía sông Lam theo trục Bắc - Nam, gắn với cảnh quan gốc của di tích.

Tổ chức các không gian công cộng mới, là điểm tham quan, tìm hiểu về văn hóa truyền thống làng Tiên Điền tại phía Nam khu vực Quy hoạch; tổ chức phát triển không gian du lịch văn hóa theo trục Bắc - Nam và theo hai trục đường giao thông chính dọc khu vực quy hoạch.

Phục hồi Nhà thờ dòng họ Nguyễn - Tiên Điền và chùa Trường Ninh

Đối với Khu Lưu niệm Nguyễn Du, sẽ triển khai tu bổ, tôn tạo khu mộ dòng họ Nguyễn - Tiên Điền (Lăng Văn Sự); phục hồi Nhà thờ dòng họ Nguyễn - Tiên Điền và chùa Trường Ninh; di chuyển đình Chợ Trổ về vị trí Đình xã và tu bổ, tôn tạo đình; tôn tạo cảnh quan theo trục của các di tích gốc và kết nối với không gian phát huy giá trị di tích; chỉnh trang, nâng cấp Nhà trưng bày hiện có thành Trung tâm diễn giải đa phương tiện phục vụ việc giới thiệu Khu Lưu niệm và cuộc đời, sự nghiệp của Nguyễn Du; bảo tồn hệ thống cây xanh có giá trị, chỉnh trang sân vườn, đường dạo.

Đối với các điểm di tích mộ Đại thi hào Nguyễn Du, đền thờ và mộ Nguyễn Nghiễm, mộ và đền thờ Nguyễn Trọng, khu vườn cũ nhà Nguyễn Du, thực hiện việc tu bổ, tôn tạo di tích gốc; bổ sung hệ thống biển báo và đèn chiếu sáng; bảo vệ và quản lý cảnh quan môi trường khu vực lân cận.

Xây dựng các công trình phục vụ phát huy giá trị di tích và di sản văn hóa phi vật thể của vùng đất Tiên Điền, Nghi Xuân gắn với phát triển du lịch. Các khu vực chức năng chính gồm: Quảng trường, không gian thơ ca Nguyễn Du; Không gian văn hóa Tiên Điền - Nghi Xuân; Khu vui chơi giải trí khai thác trò chơi gắn với tác phẩm và con người Nguyễn Du; Không gian lễ hội Đạp Thanh...

Xây dựng các tour du lịch thăm di tích

Về giải pháp phát triển du lịch, xây dựng các tour du lịch thăm di tích (liên kết với các điểm như di tích Đền thờ Nguyễn Công Trứ, Đền Chợ Củi...), khám phá văn hóa gắn với các trung tâm nghỉ dưỡng và giải trí thể thao biển Xuân Thành, khu du lịch quốc gia Thiên Cầm và các tour du lịch trong Vùng Bắc Trung bộ.

Cụ thể, tour du lịch truyền thống tới các địa điểm nổi tiếng, các sự kiện văn hóa tại địa phương... Các tuyến tham quan theo chủ đề gắn với cuộc đời và tác phẩm của Nguyễn Du.

Các chương trình du lịch trải nghiệm tại các không gian diễn xướng truyền thống như nhà nghệ nhân (dân ca Ví Giặm, trò Kiều, ca trù...), nhà tư văn...

Tổ chức các hoạt động liên hoan văn hóa - nghệ thuật quốc tế với quy mô phong phú, đa dạng tại Khu Lưu niệm Nguyễn Du dựa trên các không gian diễn xướng truyền thống kết hợp với các không gian phát huy giá trị di tích tại Vùng bảo tồn và phát huy giá trị di tích; hoạt động triển lãm, biểu diễn nghệ thuật gắn với chủ đề lịch sử, văn hóa vùng đất Tiên Điền...