Cứ đến ngày Rằm tháng Giêng, người dân làng Thâm Khê, xã Hải Khê, huyện Hải Lăng (Quảng Trị) lại cùng nhau tất bật chuẩn bị cho lễ cầu ngư. Những bậc cao niên trong thôn đều có mặt đông đủ từ sáng sớm, sửa soạn đồ lễ. Họ là đại diện cho các họ tộc trong thôn cùng về đây tỏ tấm lòng thành kính trước thần linh và những người đã khuất. Những lễ nghi đặc trưng như: Lễ tế giang sơn, lễ tế thập loại cô hồn, lễ nghinh thần, lễ tế đền thờ Cá Ông và lễ tạ dâng âm hồn đều được giữ gìn nguyên vẹn từ hàng trăm năm qua.

Theo ông Trần Việt, Hội chủ làng Thâm Khê, xã Hải Khê (Hải Lăng): “Lễ hội cầu ngư có từ xa xưa, từ lúc lập làng. Hàng trăm năm nay, các thế hệ ngư dân cứ tiếp nối truyền thống và tổ chức hội cầu ngư vào dịp Rằm tháng Giêng. Qua lễ hội này, ngư dân địa phương kỳ vọng một năm mới đánh bắt thuận lợi, thu được nhiều cá, tôm...”.

Ông Việt cho biết thêm: Năm qua, ngư dân gặp khó khăn do sự cố môi trường biển, thông qua lễ hội cầu ngư năm nay, người dân vùng biển tỉnh Quảng Trị bày tỏ sự thể hiện niềm tin, kỳ vọng vào một năm mới với những chuyến biển thắng lợi, thuận buồm xuôi gió... Và các gia đình chuẩn bị mua sắm thêm ngư lưới cụ, nâng cấp tàu thuyền sẵn sàng cho những chuyến ra khơi trong năm mới.

Sau phần lễ cầu ngư kết thúc là lúc phần hội đấu vật diễn ra. Hội vật truyền thống thu hút sự tham gia của hàng chục đô vật và đông đảo người dân đến xem tạo nên không khí vui tươi, phấn khởi trong ngày đầu năm mới.

Ngay sau hồi trống khai hội, từng cặp đô vật bước lên sới vật để so tài trong sự cổ vũ nồng nhiệt của đông đảo khán giả. Hình thức đấu vật diễn ra theo trình tự lứa tuổi từ nhỏ đến lớn, đô vật tham gia hội không giới hạn chỉ là người địa phương mà ai cũng có thể tham gia. Xuyên suốt quá trình diễn ra hội đấu vật, các đô vật cống hiến cho người xem những miếng, mánh vật đặc sắc, hấp dẫn, góp phần tạo nên bầu không khí lễ hội tươi vui, ấm áp.

Ông Trần Ngọc Lai, ở làng Thâm Khê (Hải Khê) cho biết: “Gia đình tôi đã chuẩn bị sẵn sàng cho chuyến biển đầu năm. Theo bà con nhận định thì năm nay sẽ là một năm đánh bắt thuận lợi nên chúng tôi rất kỳ vọng vào mỗi chuyến ra khơi...”.

Tính đến nay lễ cầu ngư của làng Thâm Khê đã trải qua hơn 700 năm. Toàn làng có hơn 70% người dân sinh sống bằng nghề biển nên lễ cầu ngư hàng năm là dịp lễ rất quan trọng của ngư dân.

Với những giá trị được gìn giữ từ bao đời nay, lễ hội cầu ngư đã tiếp thêm động lực và sức mạnh tinh thần giúp bà con ngư dân vùng biển Quảng Trị yên tâm, tiếp tục vươn khơi bám biển. Ngay từ đầu năm, nhiều ngư dân của tỉnh Quảng Trị đã trúng đậm những mẻ cá khoai, cá cơm, ghẹ xuất khẩu, bán với giá cao. Đây là tín hiệu vui báo hiệu một năm mới được mùa biển.