Tại lễ tưởng niệm đồng chí Lương Văn Cầu - Phó Chủ tịch UBND tỉnh Hải Dương - Trưởng Ban tổ chức Lễ hội đã đọc diễn văn tưởng niệm ôn lại thân thế, sự nghiệp của Anh hùng dân tộc Hưng Đạo Đại Vương Trần Quốc Tuấn.

Hưng Đạo Đại Vương Trần Quốc Tuấn sinh khoảng năm 1228, thuộc dòng dõi tôn thất quý tộc nhà Trần. Từ nhỏ, ông đã nức tiếng là người có dung mạo khôi ngô, thông minh xuất chúng, thông kim bác cổ, văn võ song toàn. Dưới sự lãnh đạo tài tình của Quốc Công Tiết Chế Trần Hưng Đạo, quân dân Đại Việt đã ba lần đánh bại hàng vạn quân Nguyên Mông xâm lược hùng mạnh. Năm 1258, quân Mông Cổ xâm lược nước ta, ông đã dẫn dắt binh lính đập tan cuộc tấn công của quân Mông Cổ lần thứ nhất.

Năm 1285, quân Nguyên Mông ào ạt tấn công vào phía Bắc và vượt biển đánh từ vùng Thanh Hóa - Nghệ An trở ra, một lần nữa, Trần Quốc Tuấn đã thể hiện tài năng quân sự xuất chúng khi thi hành kế “thanh dã” - vườn không nhà trống, rút quân bảo toàn lực lượng trước khi tiến hành tổng phản công, giành thắng lợi. Ở lần thứ ba quân Nguyên Mông xâm lược bờ cõi nước ta, chỉ trong một thời gian ngắn từ cuối tháng 12/1287 đến đầu tháng 4/1288, Hưng Đạo Đại vương đã dẫn dắt quân đội nhà Trần đập tan ý đồ bành trướng, xâm lược của quân giặc.

Không chỉ biết đến với vai trò là một nhà quân sự thiên tài, Trần Quốc Tuấn còn là một cây bút văn chương sắc sảo. Ông đã soạn hai bộ sách để dạy các tướng lĩnh đương thời là “Binh thư yếu lược” và “Vạn Kiếp tông bí truyền thư”; trong đó, nổi tiếng với bài “Hịch tướng sĩ” đã khích lệ tinh thần yêu nước, căm thù giặc, làm lay động hàng ngàn tướng sĩ. Dưới trướng của ông, nhiều bậc hiền tài đã hết lòng phò vua giúp nước như Trương Hán Siêu, Trần Thì Kiến, Phạm Ngũ Lão, Nguyễn Chế Nghĩa, Yết Kiêu, Dã Tượng… Tất cả đã tạo thành một đội quân hùng mạnh “vua tôi đồng lòng, anh em hòa mục” làm nên những chiến thắng vẻ vang trong 3 lần đại thắng quân Nguyên Mông xâm lược, giữ vững nền độc lập thái bình cho đất nước.

Hơn 7 thế kỷ đã qua nhưng tư tưởng giữ nước “lấy dân làm gốc” cùng những tri thức quân sự, cách dùng người và lòng trung quân ái quốc của Hưng Đạo Đại Vương vẫn là bài học sâu sắc đối với các thế hệ hôm nay và mai sau. Trong tâm thức mỗi người dân Việt Nam, ông là một Thượng đẳng phúc thần, là đức Thánh Trần.

Lễ hội mùa Thu Côn Sơn - Kiếp Bạc được tổ chức hàng năm nhằm tưởng nhớ công ơn của vị Anh hùng dân tộc, vị thiên tài quân sự kiệt xuất Trần Quốc Tuấn. Năm 2012, Khu Di tích Côn Sơn - Kiếp Bạc được xếp hạng Di tích Quốc gia đặc biệt; Lễ hội Côn Sơn - Kiếp Bạc được ghi danh trong Danh mục Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.

Năm nay, Lễ hội diễn ra từ ngày 29/9 - 9/10 (tức ngày 10 - 20/8 âm lịch) với nhiều nghi lễ đặc sắc như: Lễ rước bộ, Lễ cáo yết, Lễ ban ấn, Hội quân trên sông Lục Đầu, Lễ cầu an và Hội hoa đăng, Lễ giỗ Đức Thánh Trần, liên hoan diễn xướng hầu Thánh, biểu diễn rối nước.

Trước ngày khai hội, vào đêm ngày 5/10/2017, Lễ Khai ấn và ban ấn đền Kiếp Bạc đã diễn ra tại đền Kiếp Bạc./.