Lễ hội đền Đồng Bằng là một trong những lễ hội có lịch sử lâu đời và gắn liền với tâm thức của người dân trong vùng "tháng Tám giỗ cha", vừa là Giỗ đức Vua cha Bát Hải Động Đình, vừa là Giỗ Đức Thánh Trần Hưng Đạo. Hàng năm, du khách thường trảy hội đền Côn Sơn, Kiếp Bạc ở Hải Dương ngày 20/8 rồi xuôi dòng đổ về trảy hội đền Đồng Bằng từ ngày 20 - 26 tháng Tám (âm lịch).

Nghi thức rước chân nhang vào đền tại Lễ hội đền Đồng Bằng. Ảnh: Xuân Tiến

Đến dự và phát biểu tại buổi lễ, Thứ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Đặng Thị Bích Liên đề nghị tỉnh Thái Bình quan tâm chỉ đạo hoàn thành việc xây dựng kế hoạch bảo tồn và phát huy giá trị di sản phi vật thể lễ hội đền Đồng Bằng: quản lý thực hành tín ngưỡng và nghi thức phục vụ tín ngưỡng tại đền, không để người dân sở tại và du khách lợi dụng tín ngưỡng hoạt động mê tín dị đoan; quản lý chặt chẽ các hoạt động thực hành tín ngưỡng... 

Bên cạnh đó, địa phương cần quy hoạch, bố trí tạo không gian thỏa đáng cho lễ hội; đầu tư cơ sở vật chất, hạ tầng giao thông, bến bãi, nơi ăn nghỉ, sinh hoạt phù hợp; thực hiện tốt các phương án đảm bảo an toàn trước, trong và sau lễ hội, nhằm bảo tồn và phát huy giá trị của di sản gắn với phát triển kinh tế du lịch ở địa phương 

Lễ hội đền Đồng Bằng có ý nghĩa rất lớn đối với đời sống tinh thần của nhân dân nơi đây. Đây là hình thức sinh hoạt văn hóa dân gian đặc thù và mang tính tổng hợp cao, pha trộn và đan xen nhiều tín ngưỡng dân gian bản địa, từ tục thờ thủy thần đến thờ Cha, thờ Mẹ, thờ Anh hùng dân tộc và Anh hùng văn hóa.

Lễ hội này là một trong những hoạt dộng đáp ứng nhu cầu tín ngưỡng lành mạnh của người dân thông qua việc thờ thủy thần như một vị thánh thiêng liêng, kết hợp thờ vị Anh hùng dân tộc Trần Hưng Đạo và tướng quân Phạm Ngũ Lão. 

Lễ hội này đã trở thành điểm du lịch tâm linh  thu hút nhiều du khách, góp phần phát triển văn hóa, du lịch, kinh tế và nâng cao đời sống cộng đồng cư dân ở Quỳnh Phụ, Thái Bình.

Với những giá trị lịch sử, văn hóa tiêu biểu, Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã ký quyết định ghi danh di sản văn hóa phi vật thể Lễ hội đền Đồng Bằng, xã An Lễ, huyện Quỳnh Phụ, tỉnh Thái Bình vào danh mục Di sản Văn hóa phi vật thể quốc gia.

Nguyễn Công Hải