Để chào mừng lễ kỷ niệm 999 năm Thăng Long – Hà Nội, 55 năm ngày Giải phóng Thủ đô và chuẩn bị cho việc tổ chức Lễ hội Làng nghề, phố nghề Thăng Long trong dịp Đại lễ kỷ niệm 1.000 năm Thăng Long – Hà Nội năm 2010, tối ngày 6/10/2009, tại Trung tâm Triển lãm Văn hoá Nghệ thuật Việt Nam (số 2 Hoa Lư, Hà Nội), đã diễn ra lễ khai mạc Triển lãm Tôn vinh làng nghề truyền thống và Liên hoan Câu lạc bộ ca trù 2009.
Hoạt động này do Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, UBND thành phố Hà Nội và Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn phối hợp chỉ đạo tổ chức và kéo dài đến hết ngày 10/10/2009.
Tham dự lễ khai mạc có Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Hoàng Tuấn Anh, Thứ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Huỳnh Vĩnh Ái, đại diện lãnh đạo Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, UBND thành phố Hà Nội, nhiều nghệ nhân và rất nhiều du khách…
Phần triển lãm gồm hai khu:
|
Lụa Vạn Phúc có rất nhiều loại với màu sắc, chất liệu đa dạng |
Khu tôn vinh các làng nghề truyền thống ở Hà Nội: giới thiệu về nhiều sản phẩm thủ công mỹ nghệ của các nghệ nhân đến từ 6 làng nghề truyền thống ở Hà Nội: làng lụa Vạn Phúc (quận Hà Đông), làng khảm trai Chuyên Mỹ (huyện Phú Xuyên), làng nghề mây tre đan Phú Nghĩa (huyện Chương Mỹ), làng nghề tạc tượng Sơn Đồng (huyện Hoài Đức), làng gốm sứ Bát Tràng, làng dát vàng bạc Kiêu Kỵ (huyện Gia Lâm). Tại đây, các nghệ nhân thao diễn các công đoạn nghề , đặc biệt, lần đầu tiên làng lụa Vạn Phúc giới thiệu về công đoạn làm hoa - một khâu vốn là bí truyền của dệt lụa Vạn Phúc. Bên cạnh đó, du khách đến đây còn có dịp được xem 40 bức ảnh giới thiệu về các làng nghề truyền thống xưa và nay, 400 cổ vật theo các nhóm: đồ đồng (rìu, giáo, mũi tên, ấm, âu, bình, tượng...) đồ gỗ chạm khảm, sơn son thếp vàng (kiệu, ngai, cuốn thư, hoành phi, câu đối...) của các làng nghề truyền thống, tìm hiểu thêm về một số thiết bị của làng nghề: máy dệt lụa, khung hồ, khung mắc dọc, cây guồng tơ, dụng cụ búa, búa đánh quỳ, bể nấu vàng bạc và các nguyên liệu để làm ra sản phẩm thủ công truyền thống: vỏ trai, vỏ ốc, mảnh xà cừ, sơn ta, giấy giáp, vôi, bột gạo, vàng, bạc, keo da trâu, giấy dó lụa, men rạn, men nâu, trắng ngà, lam...
Bên cạnh đó còn diễn ra một số hoạt động khác: trưng bày 50 tác phẩm thư pháp của CLB Thư pháp Việt Nam, lớp Hán Nôm "Hương Nam học đường" với chủ đề "Thăng Long - Hà Nội, khéo tay nghề đất lề Kẻ Chợ", biểu diễn nghệ thuật thư pháp tại chỗ, lễ phát động Liên hoan Thư pháp Việt Nam mừng Ðảng 80 tuổi, mừng Xuân mới, mừng Thăng Long - Hà Nội tròn 1.000 tuổi. Được biết, các tác phẩm vào vòng chung khảo và các tác phẩm thư pháp đoạt giải sẽ được trao giải và trưng bày triển lãm vào dịp Tết Âm lịch đón năm mới 2010.
-
Khu tôn vinh nghệ thuật ca trù: giới thiệu bộ môn nghệ thuật ca trù thông qua ba nội dung chính, đó là:
+ Ca trù - Truyền thống và bản sắc: giới thiệu các giá trị nghệ thuật qua lời thơ trong các bài bản ca trù nổi tiếng; các điệu múa trong ca trù; nhạc cụ dùng trong ca trù; sinh hoạt văn hóa của ca trù (thể hiện bằng phim)…
+ Ca trù - Di sản sống: giới thiệu về danh sách, chân dung đào kép lão thành của các tỉnh, thành phố; hình ảnh nói lên những câu chuyện xúc động trong nghề của các nghệ nhân Ca trù xưa và nay, đồng thời giới thiệu sinh hoạt của các CLB Ca trù đang tích cực bảo vệ và phát huy giá trị Ca trù.
+ Bảo vệ Ca trù - Biện pháp thực tiễn: đưa ra một số biện pháp đã và cần áp dụng trong thực tiễn để tôn vinh và bảo vệ nghệ thuật ca trù như: bảo vệ bằng luật pháp - trích các điều từ Luật Di sản văn hóa liên quan bảo vệ loại hình nghệ thuật trình diễn và với nghệ nhân, giới thiệu quảng bá nghệ thuật ca trù bằng du lịch...
Ca trù là một loại hình nghệ thuật có từ lâu đời. Theo như các thư tịch cổ còn để lại, ca trù ra đời vào khoảng thế kỷ 15, xuất phát từ dân gian đi vào cung đình, rồi lại trở lại dân gian.
Trải qua bao thăng trầm lịch sử, cho đến nay ca trù đã thật sự được hồi sinh và đã được UNESCO công nhận là di sản văn hóa phi vật thể cần được bảo vệ khẩn cấp vào ngày 1/10/2009.
Liên hoan Câu lạc bộ ca trù năm 2009 có sự tham gia của 200 nghệ nhân, ca nương, kép đàn, trống của 21 câu lạc bộ (trong đó có sự tham gia của Trung tâm UNESCO ca trù thuộc Liên hiệp các Hội UNESCO Việt Nam), đại diện 13 tỉnh, thành phố trong cả nước. Đây là một hoạt động văn hóa có ý nghĩa sâu sắc nhằm bảo tồn, giữ gìn và phát triển, khơi dậy trong nhân dân niềm tự hào, niềm đam mê ca trù - một di sản văn hóa phi vật thể quý giá của dân tộc.
Các tiết mục tham gia Liên hoan đều có nội dung phản ánh những truyền thống tốt đẹp của dân tộc và mang tính giáo dục cao, nhiều tiết mục có chủ đề hướng tới Ðại lễ kỷ niệm 1.000 năm Thăng Long - Hà Nội.
Thanh Hải biên tập