Phát triển hàng không nội địa sẽ tạo cú hích cho nền kinh tế. Ảnh: VNA

Khi nào sôi động trở lại?

Tại buổi Tọa đàm "Hàng không Việt trỗi dậy và sự phục hồi kinh tế" vào chiều ngày 30.5, Phó Cục trưởng Cục Hàng không Việt Nam - ông Võ Huy Cường - cho biết, thị trường hàng không nội địa đang phục hồi dần sau dịch bệnh COVID-19 khi hiện nay có đường bay đạt 80% so với cao điểm Tết Nguyên đán. Tuy nhiên, tổng thị trường vẫn còn nhiều khó khăn do chưa có khách quốc tế (năm 2019 phần lớn dung lượng thị trường trên dưới 50% khách nội địa).

Tuy nhiên, vị Phó Cục trưởng Cục Hàng không Việt Nam cũng thừa nhận, chỉ khi nào những “rào cản” nhập cảnh và yêu cầu cách ly dỡ bỏ, hàng không sẽ nhộn nhịp trở lại. Do đó, ngành hàng không Việt và các hãng cũng đang trăn trở để tìm giải pháp, sáng kiến để sớm có những đường bay vận chuyển hành khách bình thường như trước khi có dịch COVID-19.

Theo đại diện Cục Hàng không Việt Nam, từ ngày 28.4.2020, Cục Hàng không đã cho phép nâng dần tần suất khai thác, mở trở lại các đường bay. Tại các sân bay như Nội Bài, Tân Sơn Nhất hay Phù Cát, hoạt động đi lại rất đông. Từ đó, ông Cường đưa ra quan điểm nhận đính đó là câu trả lời thực tiễn rằng hàng không không chết yểu vì dịch bệnh và sẵn sàng đối phó với khó khăn. “Ngành hàng không xác định khó khăn và tranh thủ phát triển bền vững, đồng thời sẵn sàng đón làn sóng mở cửa khách du lịch quốc tế, không chỉ hàng không mà là Việt Nam là điểm đến an toàn. Kịch bản sẽ là tạo dựng khu vực đi lại an toàn. Cục Hàng không và các hãng bay đã nghiên cứu và tìm kiếm cơ hội mở lại đường bay chở khách như trước dịch COVID-19” - ông Cường nhấn mạnh.

Chủ tịch Tập đoàn FLC kiêm Chủ tịch Hãng hàng không Bamboo Airways - ông Trịnh Văn Quyết - cho hay, Chính phủ và các bộ ban ngành đã vào cuộc và có những tháo gỡ quyết liệt trước những khó khăn của ngành hàng không cũng như các hãng hàng không. Tần suất các chuyến bay như Bamboo Airways mở lại đã lên tới 90% tại các sân bay, giờ chỉ phụ thuộc nhu cầu đi lại sẽ gia tăng các chuyến bay. Ông Quyết cho biết thêm, trước đây, Bamboo Airways khai thác 150 chuyến bay/ngày, hiện mới đạt 50% trước dịch COVID-19. Nếu nhu cầu đi lại trở lại bình thường, tháng 6 hay chậm nhất tháng 7 tới, hãng sẽ có số chuyến bay bằng so với trước thời điểm dịch bệnh. Cùng đó, ngoài việc khôi phục chuyến bay và tạo công ăn việc làm của nhân viên là tốt nhất so với các hãng bay khác, vị Chủ tịch Bamboo Airways đưa ra lý giải bởi, hãng không bị ảnh hưởng nhiều của thị trường bay và khách quốc tế.

Theo TS. Trần Du Lịch, nếu chúng ta khai thác tốt hàng không nội địa gắn liền với một chính sách tốt phát triển du lịch, rõ ràng, chúng ta có điều kiện để phục hồi phần nào các hãng hàng không trong nước để trụ vững trong thời gian khó khăn làm tiền đề để bật dậy khi thị trường hàng không quốc tế phục hồi. Hiện nay, chính sách chung để khắc phục hệ quả của dịch COVID-19 đối với nền kinh tế đã ban hành khá nhiều rồi. Tuy nhiên, trong giai đoạn mới này, việc mở cửa hoạt động dịch vụ sẽ thúc đẩy ngành hàng không. Một trong những chính sách quan trọng chính là vấn đề tài chính, bám trụ như: Giảm các loại phí, dịch vụ cho ngành hàng không và du lịch, một loại dịch vụ cung ứng cho hàng không thì sẽ cùng vực dậy được nền kinh tế.

Đại diện Cục Hàng không cho rằng, trong khó khăn của dịch bệnh, các hãng hàng không Việt đã tìm ra hướng đi mới là dùng máy bay chở khách để chở hàng. Trong 4 tháng qua, Vietnam Airlines và Vietjet Air đã đẩy mạnh hoạt động này, nếu tính riêng bay chở hàng các hãng đang có lãi. Để tận dụng hoạt động này và tăng diện tích xếp hàng hóa, các hãng đã được Cục Hàng không Việt Nam và nhà sản xuất tàu bay (Boeing, Airbus) chấp thuận cho tạm tháo một số hàng ghế hành khách để xếp hàng hóa, nhưng phải đảm bảo các điều kiện về an toàn bay, các yêu cầu kỹ thuật, tải trọng... Quả quyết sự trỗi dậy của hàng không là tự nhiên, theo ông Cường, khi không còn lo sợ dịch bệnh, công ăn việc làm và thu nhập phục hồi, Cục Hàng không dự báo thời điểm kỳ vọng thị trường hàng không quay trở lại giống như năm 2019 chắc cũng phải 2-3 năm trong trường hợp toàn cầu sớm khống chế dịch bệnh.

Bắt tay tạo sức bật cho nền kinh tế

Thừa nhận ngành hàng không chịu tác động nặng nề do dịch COVID-19, chuyên gia kinh tế Trần Du Lịch cho rằng, dịch COVID-19 đã khiến tình cảnh của ngành hàng không sẽ chỉ như cái cây thiếu nước nhưng bộ rễ vẫn tốt, chỉ cần có một ‘cơn mưa' là có thể đâm chồi nảy lộc. Điều này khẳng định các hãng hàng không Việt  rất giỏi. Việc mở đường bay quốc tế vẫn còn là dấu chấm hỏi nên ‘cơn mưa’ đầu tiên chính là thúc đẩy thị trường hàng không nội địa. Do đó, ngành hàng không, các địa phương cần kết hợp với nhau để tạo cú hích phát triển, giúp ngành hàng không từng bước trỗi dậy. Đồng quan điểm, tiến sĩ Lê Xuân Nghĩa cũng cho rằng, thị trường du lịch nội địa đã khai thác ở mức độ nào đó. Khi giảm giá hàng không, du lịch sẽ kích cầu. Tuy nhiên, các doanh nghiệp không nên giảm giá vô hạn. Theo ông Nghĩa, gần đây, ngành hàng không có hiện tượng các doanh nghiệp cạnh tranh chưa lành mạnh, đấu tranh sống còn với nhau và điều này chỉ hợp với các ngành kinh doanh hàng hóa. Hàng không cần đầu tư lớn nên không thể cạnh tranh như vậy vì sẽ ảnh hưởng đến lợi ích chung. Chính phủ cần có sự kiểm soát tạo sự công bằng và cùng nhau phát triển giữa các hãng.

Gợi mở về thị trường quốc tế sau khi kiểm soát tốt dịch, ông Nghĩa nói rằng, nước ta đã dập dịch nhanh, vì vậy cần tận dụng cơ hội phục hồi kinh tế. Ngành hàng không cần tập trung trọng điểm vào khu vực Đông Bắc Á, Đông Nam Á nhờ kiểm soát tốt dịch và cũng là thị phần rộng lớn của các hãng bay Việt.

Theo ông Trịnh Văn Quyết - Chủ tịch hãng hàng không Bamboo Airways, ngành hàng không thể hiện sức khỏe của nền kinh tế. Nếu đi ra sân bay vắng bóng người, sức khỏe của nền kinh tế cũng như chống dịch của nước ta chưa thành công. Tuy nhiên, hai tuần nay, lối ra vào của khu vực nội địa sân bay phải dùng còi để chỉ đạo các phương tiện, sảnh sân bay cũng tấp nập. Đại diện Bamboo Airways cho hay, đỉnh điểm của khó khăn với thị trường hàng không đã qua, các hãng đã khai thác bay nội địa bình thường trở lại. Tuy nhiên, hiệu quả cụ thể ra sao hay khả năng Bamboo Airways có lãi hay không sẽ phải đợi đến cuối năm mới có con số chính xác. Hãng vẫn giữ kế hoạch niêm yết trên sàn chứng khoán trong năm nay trong bối cảnh thị trường hàng không chưa thực sự phục hồi trở lại.

Cùng đó, đại diện Saigon Tourist cho biết, việc các hãng hàng không tung ra nhiều ưu đãi về vé máy bay cũng như kết hợp với nhiều ưu đãi về nghỉ dưỡng, tác động lớn tới việc xây dựng sản phẩm du lịch của các công ty lữ hành. Vì, khách hàng sẽ được hưởng lợi rất nhiều và đem tới sự phong phú và đa dạng cho các sản phẩm du lịch giá cả hợp túi tiền. Phó Giám đốc Công ty Dịch vụ Lữ hành Saigontourist - bà Đoàn Thị Lộc - cho biết, giá vé máy bay thường chiếm 1/3 chi phí của tour. Vì vậy, các công ty thường đàm phán giá cả với nhà hàng, khu vui chơi giải trí... nhằm xây dựng những sản phẩm tốt, kích thích nhu cầu du lịch của người dân. Với việc các hãng hàng không tung vé giá rẻ như hiện nay, khách hàng sẽ được hưởng lợi rất nhiều. Tiếp theo, việc giảm giá vé máy bay mang tới sự phong phú và đa dạng cho các sản phẩm du lịch. Đây là những sản phẩm phù hợp với xu hướng thị trường hiện tại, khi người dân luôn muốn có được một tour nghỉ dưỡng có giá cả hợp túi tiền.

Đặng Tiến