Chạy xe cách trung tâm TP Tuy Hòa (tỉnh Phú Yên) khoảng 35km, khách du lịch bị thu hút ngay khi đến Gành Đá Đĩa, danh lam thắng cảnh quốc gia đặc biệt. Những khối đá đen đều tăm tắp, được xếp theo từng cột liền khít nhau gợi nên nhiều liên tưởng. Nhìn từ xa, có thể mường tượng đến sân sau của một nhà hàng đặc biệt, với hàng nghìn đĩa thức ăn bằng đá, trải dài ra tới biển. Còn nếu quan sát ở vị trí cao hơn, nơi đây chẳng khác nào hóa thạch của một tổ ong khổng lồ.

Theo các nhà khoa học, Gành Đá Đĩa đã có từ hàng triệu năm trước. Khi núi lửa hoạt động và phun trào, dung nham gặp nước biển lạnh đã bị làm nguội và đông cứng lại. Không những vậy, với sự kết hợp của hiện tượng di ứng lực, các khối nham thạch không chỉ trồi lên theo dạng cột mà còn được tạo hình vô cùng độc đáo. Dưới bàn tay của mẹ thiên nhiên, gành đá đoạn này xếp hàng nghìn cột hình lục giác, đoạn khác lại xen lẫn những cột hình tròn hay hình vuông, lớp này chồng lên lớp kia, đều tăm tắp và liền khít nhau. Ở nước ta, một số tỉnh miền trung và Tây Nguyên cũng xuất lộ hiện tượng khối nham thạch dạng cột do quá trình hoạt động núi lửa, nhưng không nơi nào có được hình dáng độc đáo như vậy.

Với chiều rộng 50m, trải dài hơn 2.000m, địa hình ở đây bao gồm nhiều đoạn đá được xếp cao, lại có phần nghiêng nghiêng về phía biển như những chồng bát đĩa thật sự, có đoạn lại trải dài thẳng về phía biển. Sóng xô gành đá. Từng giọt pha lê lấp lánh dưới tia nắng sớm của bình minh. Cũng những lớp bọt biển ấy lại sở hữu vẻ đẹp quyến rũ trong buổi chiều hoàng hôn hồng lãng mạn. Bất kỳ thời điểm nào, với mọi góc máy, không khó để du khách có thể lưu giữ cho mình những khoảnh khắc đặc biệt.

Nơi đây cũng là địa điểm yêu thích của giới trẻ. Thay vì đi picnic ở những địa điểm quen thuộc, du khách có thể ngồi trên gành đá, tựa lưng vào những "chồng đĩa tự nhiên" và thưởng thức những món ăn dân dã. Ngắm nhìn khung cảnh chung quanh, lắng nghe tiếng sóng vỗ rì rào, hít thật sâu bầu không khí trong lành của biển cả, bỗng chốc, ta thấy mọi ưu phiền tiêu tan tự bao giờ.

Gành Đá Đĩa (huyện Tuy An, tỉnh Phú Yên là một trong những danh lam thắng cảnh hấp dẫn bậc nhất ở nước ta, được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch xếp hạng Thắng cảnh Quốc gia vào năm 2005. Tháng 12/2020, cảnh quan thiên nhiên địa chất độc đáo này cũng đã được xếp hạng di tích quốc gia đặc biệt.

Quỳnh Anh