Huyện Bắc Sơn có thiên nhiên hùng vĩ, cảnh sắc độc đáo, văn hóa đặc trưng là nền tảng để phát triển du lịch, chính vì vậy, từ tháng 5/2021 đến tháng 10/2023, Văn phòng Cơ quan Hợp tác Quốc tế Nhật Bản (JICA) tại Việt Nam, Trường Đại học Yamanashi Nhật Bản đã lựa chọn xã Bắc Quỳnh, huyện Bắc Sơn, tỉnh Lạng Sơn để triển khai dự án Xây dựng chương trình giáo dục thanh thiếu niên nhằm thúc đẩy du lịch trải nghiệm tại khu vực nông thôn miền núi. Thông qua những hoạt động của dự án đã có góp phần nâng cao năng lực hoạt động du lịch cho đoàn viên, thanh thiếu niên trên địa bàn xã Bắc Quỳnh, quảng bá nét đẹp của huyện Bắc Sơn với du khách trong và ngoài nước.
Thiếu nhi xã Bắc Quỳnh, huyện Bắc Sơn giới thiệu với du khách về nghệ thuật hát then, đàn tính
Đến xã Bắc Quỳnh, huyện Bắc Sơn thời điểm này nhiều du khách sẽ bất ngờ trước sự tự tin và khả năng làm du lịch của đoàn viên, thanh thiếu niên nơi đây. Từ học sinh THCS đến giáo viên hay đoàn viên, thanh niên đều có thể giới thiệu với du khách về tiềm năng du lịch của huyện Bắc Sơn, xã Bắc Quỳnh, hỗ trợ du khách xây dựng hành trình trải nghiệm phù hợp với thời gian lưu trú, đặc biệt hơn nữa là có thể dẫn đoàn và cung cấp thông tin hữu ích về những điểm đến hấp dẫn của huyện Bắc Sơn. Khả năng làm du lịch của thanh thiếu nhi xã Bắc Quỳnh có được là do thời gian qua, Văn phòng Cơ quan Hợp tác Quốc tế Nhật Bản (JICA) tại Việt Nam, Trường Đại học Yamanashi Nhật Bản phối hợp với Trung ương Đoàn triển khai có hiệu quả Dự án xây dựng chương trình giáo dục thanh thiếu niên nhằm thúc đẩy du lịch trải nghiệm tại khu vực nông thôn miền núi.
Dự án triển khai tại xã Bắc Quỳnh, huyện Bắc Sơn nhằm huy động đoàn viên, thanh thiếu niên trên địa bàn tuyên truyền, quảng bá những nét văn hóa độc đáo, hấp dẫn của huyện, thu hút đông đảo khách du lịch đến khám phá, tìm hiểu.
Trong hơn 2 năm triển khai dự án, đã có 45 đoàn viên, thanh thiếu niên thường xuyên được tham gia các hoạt động tập huấn, hướng dẫn, cùng đó còn có hàng trăm lượt học sinh, người dân xã Bắc Quỳnh và người dân một số xã lân cận được tập huấn nâng cao nhận thức về tiềm năng du lịch trải nghiệm của huyện.
Giáo sư Ando Katsuhiro, Giảng viên Khoa Chính sách quốc tế Trường Đại học Yamanashi Nhật Bản, Quản lý dự án cho biết: Trong thời gian triển khai dự án, chúng tôi đã tiến hành xây dựng mô hình du lịch trải nghiệm ở xã Bắc Quỳnh, huyện Bắc Sơn, tỉnh Lạng Sơn; xây dựng tài liệu giáo dục, kế hoạch hành động cho đoàn thanh niên và một số trường học trên địa bàn huyện; tổ chức các hoạt động chia sẻ trực tiếp và trực tuyến giữa Việt Nam và Nhật Bản về những chương trình giáo dục du lịch.
Sau khi tiến hành khảo sát tài nguyên du lịch cũng như lên kế hoạch đưa những nét văn hóa, đặc trưng của Bắc Sơn vào chương trình du lịch trải nghiệm, nhóm nghiên cứu dự án đã tiến hành xây dựng hệ thống các tuyến tham quan kết nối dịch vụ Homestay với du lịch trải nghiệm như: Lạng Sơn chill với hoạt động khám phá Bắc Quỳnh lúc rạng đông, đón bình minh và chinh phục đỉnh Nà Lay, trải nghiệm làm và thưởng thức bánh lá ngải; ký ức tuổi thơ Bắc Quỳnh với hành trình tham quan làng ngói âm dương, chơi các trò chơi với đất, nghe người cao tuổi kể chuyện về đình Nông Lục, tìm hiểu về nhà sàn; hành trình bình an với hoạt động khám phá Bắc Quỳnh, đi bộ xuyên núi, trải nghiệm cuộc sống giữa thung lũng Lân Hát, thăm rừng nghiến Đông Đằng, đình Nông Lục… Những nét văn hóa của người dân trên địa bàn xã Bắc Quỳnh như: gặt lúa, làm bánh truyền thống, thu hoạch quả, làm đàn tính, hát then, làm ngói âm dương, đi bè, leo núi… được đưa vào hoạt động du lịch trải nghiệm. Cùng đó, nhóm thực hiện dự án đã xây dựng bộ tài liệu phát triển du lịch trải nghiệm dành cho học sinh tiểu học, THCS, đồng thời bồi dưỡng kiến thức, kỹ năng làm du lịch trải nghiệm cho đoàn viên, thanh thiếu niên thông qua hoạt động ngoại khóa.
“Tôi đã được tham gia hành trình khám phá huyện Bắc Sơn do học sinh xã Bắc Quỳnh làm hướng dẫn viên. Hướng dẫn viên tuy nhỏ tuổi nhưng rất nhanh nhẹn, cung cấp cho du khách nhiều thông bổ ích từ thời gian, địa điểm phù hợp với nhu cầu của khách như săn mây, chụp ảnh, ngắm cảnh đến nhà hàng, nhà nghỉ và những nét đẹp về văn hóa… Trong vai trò là du khách trải nghiệm cuộc sống nông thôn tôi thích được các em thiếu niên hoặc thanh niên bản địa đồng hành hơn là hướng dẫn viên chuyên nghiệp.”
Ông Nguyễn Anh Tuấn, du khách đến từ Hà Nội
Tham gia dự án, đoàn viên, thanh thiếu nhi trên địa bàn xã Bắc Quỳnh và một số xã lân cận được đào tạo kiến thức về du lịch, được cung cấp những thông tin có giá trị về các điểm du lịch tại huyện Bắc Sơn, đưa những nét văn hóa, vẻ đẹp địa phương vào hành trình khám phá, trải nghiệm của khách du lịch. Các em cũng được hướng dẫn cách quay phim, chụp ảnh trên điện thoại thông minh để quảng bá, giới thiệu danh lam, thắng cảnh, nét văn hóa đặc trưng của huyện Bắc Sơn trên các nền tảng mạng xã hội. Đặc biệt, trong các tháng 3, 7, 8/2023, dự án đã tổ chức 2 hội thi quảng bá vẻ đẹp Bắc Sơn trên mạng xã hội và triển khai hoạt động giao lưu trực tuyến chia sẻ kinh nghiệm, kỹ năng làm du lịch trải nghiệm giữa đoàn viên, thanh niên, học sinh xã Bắc Quỳnh với học sinh các trường THPT của Nhật Bản như: Trường Trung học phổ thông số 1 Kofu, Trường THCS Sundai Kofu (tỉnh Yamanashi). Không chỉ đoàn viên, thanh thiếu nhi được tập huấn, hướng dẫn mà người dân trên địa bàn xã, chủ cơ sở lưu trú, cung cấp dịch vụ du lịch cũng được trang bị kỹ năng giao tiếp, quản lý kinh doanh du lịch, quảng bá về du lịch địa phương…
Qua các hoạt động của dự án, đoàn viên, thanh thiếu niên đã hiểu được tầm quan trọng của loại hình du lịch trải nghiệm đối với sự phát triển kinh tế xã hội; tầm quan trọng của những nét văn hóa, di tích, vẻ đẹp thiên nhiên, con người đối với phát triển du lịch cũng như vai trò của đoàn viên, thanh thiếu niên trong việc gìn giữ, phát huy tiềm năng du lịch địa phương. Thông qua dự án, đoàn viên, thanh thiếu niên đã thành thục các kỹ năng đồng hành với khách du lịch khi tham gia hành trình trải nghiệm tại huyện Bắc Sơn, có hiểu biết nhất định về nét văn hóa độc đáo của địa phương và thông tin hữu ích về các địa điểm ăn uống, ngủ nghỉ, trải nghiệm uy tín trên địa bàn huyện… để sẵn sàng hướng dẫn du khách có một kỳ du lịch trải nghiệm thú vị, hấp dẫn.
Em Cam Dương Thái Hòa, lớp 6, Trường THCS Bắc Quỳnh, xã Bắc Quỳnh cho biết: Tham gia dự án, em được tập huấn rất nhiều kiến thức bổ ích để quảng bá về du lịch địa phương như đưa những nét văn hóa đặc trưng của địa phương vào hành trình khám phá của du khách, kỹ năng quay phim, chụp ảnh, xây dựng kênh tiktok… Sau khi tham gia dự án em có thể tự tin đưa du khách đi khám phá những điểm du lịch hấp dẫn tại huyện Bắc Sơn. Trong dịp hè 2023, em đã tham gia dẫn một số đoàn khách khám phá Bắc Sơn.
Hiện nay, Dự án xây dựng chương trình giáo dục thanh thiếu niên nhằm thúc đẩy du lịch trải nghiệm tại khu vực nông thôn miền núi đã bước vào giai đoạn kết thúc, song nhóm triển khai dự án vẫn tiếp tục đề xuất các giải pháp phát triển du lịch trải nghiệm nông thôn đối với xã Bắc Quỳnh, đồng thời thường xuyên liên lạc, trao đổi các vấn đề liên quan nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động của dự án trên địa bàn huyện.
Hoàng Vương