Phải tự làm mình tốt lên

Bảo tàng Phụ nữ Việt Nam mới đi vào hoạt động toàn diện từ tháng 1/2012 sau một cuộc “cải tổ” từ trong ra ngoài. Trước đó, Bảo tàng Phụ nữ Việt Nam dù có vị trí thuận lợi – nằm ở một trong những con phố sầm uất bậc nhất Thủ đô nhưng chỉ hoạt động cầm chừng, không có gì nổi bật như rất nhiều bảo tàng chuyên ngành khác. Sau 5 năm đóng cửa cải tạo, từ năm 2005- 2010, sự trở lại của bảo tàng khiến không ít người ngỡ ngàng, bắt đầu là từ vẻ bên ngoài. Tòa nhà được cải tạo đẹp hơn, không gian của bảo tàng cũng mở, thân thiện hơn với khách du lịch. Kết quả, trong năm 2011, bảo tàng đã đón hơn 70 ngàn lượt khách. Trong 9 tháng đầu năm 2012, con số đã bằng cả năm 2011. Sự đánh giá của khách quốc tế về chất lượng của bảo tàng sẽ là một cách quảng bá tốt để thu hút khách quốc tế đến bảo tàng ngày càng nhiều.

Đó là những thành tựu bước đầu mà sự đổi mới đã đem lại cho Bảo tàng Phụ nữ. Bà Nguyễn Hải Vân - Phó Giám đốc Bảo tàng cho biết: “Các thiết chế văn hóa hiện nay, muốn tồn tại, phát triển, phục vụ tốt cho công chúng thì tự bản thân mình phải đổi mới, phải có các hoạt động phù hợp, thu hút công chúng. Để có ngày hôm nay, Bảo tàng Phụ nữ phải trải qua cả một quá trình nỗ lực không mệt mỏi, từ 7 đến 8 năm trời, không chỉ một thế hệ mà nhiều thế hệ, có sự hỗ trợ, hợp tác của nhiều cơ quan, sự giúp đỡ của các chuyên gia tư vấn. Chúng tôi xác định rõ trong xu thế như hiện nay, nên đi như thế nào. Bên cạnh đó, Bảo tàng cũng có những mối quan hệ hợp tác với các chuyên gia nước ngoài và họ cũng rất muốn giúp Bảo tàng Phụ nữ trở thành địa điểm văn hóa sao cho thu hút du khách”.

Sức hấp dẫn và điểm mạnh của Bảo tàng chính là ở lối trưng bày hấp dẫn và cách phục vụ chu đáo, tận tình. Trong phần trưng bày “Phụ nữ trong gia đình”, bên cạnh các hiện vật liên quan đến cuộc sống đương đại, còn có những phần trưng bày đồ vật trong sinh nở, đồ vật về nuôi dạy con cái… Điều đó khiến công chúng cảm nhận được văn hóa, phong tục tập quán vẫn tồn tại song hành trong đời sống hiện đại. Bảo tàng đã trưng bày thêm bồ kết, vỏ bưởi trong không gian “Phụ nữ trong gia đình” để giới thiệu việc khi sản phụ sinh con thường xông phòng bằng bồ kết, vỏ bưởi, vừa có tính y học vừa có hàm ý tâm linh xua ám khí… cũng chính là cách để giới thiệu thêm về văn hóa của người Việt.

Bên cạnh sự đổi mới từ trưng bày đến vẻ bề ngoài thì một cách nữa tạo được ấn tượng tốt trong lòng khách tham quan là thái độ phục vụ. Bảo tàng Phụ nữ có phiếu đánh giá của khách bằng ba thứ tiếng Việt, Anh Pháp, có sổ ghi cảm tưởng và được để ở hai khu vực, dưới sảnh và trên tầng ba rất tiện lợi để khách có thể đưa bình luận của mình. Bà Vân cho hay: “Bảo tàng xem những bình luận của khách hàng ngày để có gì chưa thỏa đáng sẽ xử lý kịp thời. Ví dụ khách nói hôm nay phòng trưng bày hơi nóng thì sẽ phải tìm hiểu ngay và lập tức điều chỉnh những gì có thể, hoặc cần bổ sung nội dung gì thì mình cũng suy nghĩ và xem trong tương lai có thể làm được gì để hoạt động trở nên phong phú”…

Thêm một yếu tố khiến Bảo tàng Phụ nữ Việt Nam nằm trong danh sách được bình chọn “chất lượng tốt nhất” có lẽ chính là sự chu đáo, tận tình với du khách. Khách đến tham quan dù theo đoàn hay không, đăng ký trước hay không thì đều được phục vụ tốt nhất và Bảo tàng đều cố gắng sắp xếp để thuyết minh cho du khách. Hệ thống chú thích của Bảo tàng cũng được làm rất kỹ càng.

Không thể thiếu sáng tạo

Làm thế nào để khách hài lòng, làm sao thu hút khách Việt Nam đến bảo tàng là sự trăn trở của cả hệ thống bảo tàng Việt Nam. Để làm được điều đó, không thể thiếu sự sáng tạo trong trưng bày.

Bà Vân chia sẻ: “Tỉ lệ khách Việt Nam đến Bảo tàng Phụ nữ Việt Nam rất cao. Nhưng chúng tôi vẫn mong muốn thay đổi thói quen sử dụng dịch vụ giải trí, thói quen sử dụng thời gian rỗi của người Việt Nam. Điều này không phải một sớm một chiều mà làm được. Thiết chế Bảo tàng phải cạnh tranh với những thiết chế văn hóa khác nên phải có hướng đi mới”.

Bà Vân bật mí: “Bảo tàng Phụ nữ Việt Nam đã có chiến lược thu hút nhóm đối tượng gia đình đến bảo tàng dịp cuối tuần. Đã làm và bước đầu có những dấu hiệu rất tốt. Ví dụ, để thu hút đối tượng này thì phải có những địa điểm phù hợp với mọi thành viên. Vì vậy, Bảo tàng có phòng khám phá. Phòng này có những chương trình tương tác cho các cháu nhỏ từ mẫu giáo đến cấp 3 có thể chơi với bố mẹ. Nhiều gia đình đã thật sự ngỡ ngàng vì không nghĩ rằng ở đây lại có nơi chơi thú vị đến như vậy. Nhiều hoạt động tĩnh, kết hợp với các hoạt động như nhảy cùng Bibi (một chương trình trên truyền hình) khi học nhảy xong sẽ có dịp tìm hiểu thêm về bảo tàng, xem bảo tàng, vẽ ở bảo tàng, đọc sách và tham gia nhiều hoạt động tương tác… để các em khám phá.

Với trường học, Bảo tàng Phụ nữ Việt Nam đang cố gắng thúc đẩy việc phối hợp với nhà trường, khẳng định rõ mục đích và nội dung hoạt động giáo dục tại Bảo tàng đối với học sinh nhằm đáp ứng nhu cầu đổi mới phương thức giáo dục trong nhà trường. Thời gian tới, Bảo tàng Phụ nữ Việt Nam sẽ có sự phối hợp với các giáo viên để nghiên cứu, xây dựng chương trình giáo dục phù hợp cho từng khối học của học sinh trên cơ sở nghiên cứu nội dung trưng bày của bảo tàng và nội dung trong sách giáo khoa một cách phù hợp, sinh động và hiệu quả. Trong thực tế, Bảo tàng Phụ nữ Việt Nam đã kết hợp với một số trường học ở khu vực lân cận để tổ chức chương trình hoạt động động ngoại khóa như Trường THCS Trưng Vương, Lê Ngọc Hân, một số trường quốc tế...

Cách phục vụ một người khách lẻ đến bảo tàng cũng chu đáo, tận tình thì không nghi ngờ gì khi Bảo tàng Phụ nữ Việt Nam nằm trong danh sách được đánh giá về chất lượng tốt nhất trong các điểm đến tại Hà Nội. Dù chỉ một người khách lẻ đến bảo tàng cũng được phục vụ chu đáo, tận tình sao cho “vừa lòng khách đến, vui lòng khách đi”– đó có lẽ là bài học đơn giản nhưng vô cùng sâu sắc và ý nghĩa mà Bảo tàng Phụ nữ Việt Nam đã làm được trên con đường đi đến thành công của mình.

Thiết nghĩ, việc Bảo tàng Phụ nữ Việt Nam được bình chọn là điểm đến hấp dẫn nhất Hà Nội trong năm 2012 đã minh chứng cho những nỗ lực đổi mới của bảo tàng đã đi đúng hướng và có thể trở thành “tấm gương” cho các bảo tàng khác học tập để thu hút ngày càng đông du khách trong nước và quốc tế.