Sáng 6/10, theo lịch Chăm là 30/6, tại tháp Pô Sah Inư, thành phố Phan Thiết, tỉnh Bình Thuận đã diễn ra nghi lễ chính rước y phục Nữ thần chào mừng Lễ hội Katê năm 2010. Hàng nghìn người dân địa phương và du khách đã tụ họp về đây tạo nên một ngày hội vô cùng náo nhiệt.
Lễ hội Katê là một lễ hội dân gian đặc sắc nhất trong kho tàng văn hoá của cộng đồng người Chăm, nhằm tưởng nhớ các vị thần linh, ông bà tổ tiên, trời đất đã phù hộ độ trì cho con người. Lễ hội không chỉ gắn với đền tháp cổ kính - nơi lưu giữ những giá trị kỹ thuật và mỹ thuật cao nhất của nền văn hoá Chăm mà còn gắn với lĩnh vực khác của văn hoá: đồ cúng tế, y phục, nhạc cụ; những bài dân ca ca ngợi các vị vua hiền có công với nước với dân. Lễ hội còn là dịp để những người tham dự được thưởng thức một nền nghệ thuật ca - múa - nhạc dân gian với phong cách độc đáo. Những người tham dự lễ hội được hoà cùng điệu múa của các cô thiếu nữ Chăm, say sưa cùng tiếng trống Baranưng và tiếng kèn Saranai réo rắt.
Lễ hội Katê năm 2010 được thực hiện theo đúng nghi thức nguyên gốc truyền thống của đồng bào Chăm. Sau khi lễ vật được chuẩn bị xong, lễ Katê được tiến hành theo 4 bước: Lễ rước y phục - Lễ mở cửa tháp - Lễ mộc dục (lễ tắm tượng thần Siva và tượng vua trong tháp) - Lễ mặc y phục - Ðại lễ. Kết thúc của cuộc lễ là điệu múa thiêng của bà bóng trong tháp, còn bên ngoài, những chàng trai cô gái Chăm với sắc phục truyền thống nghiêng mình múa hát những điệu dân ca đặc sắc của dân tộc mình. Các hoạt động giữa phần lễ và phần hội được gắn kết một cách hợp lý, đồng thời tạo ra điểm nhấn làm nổi bật lễ hội. Đến với lễ hội năm nay, du khách còn được các nghệ nhân Chăm hướng dẫn biểu diễn nhạc cụ dân tộc theo yêu cầu. Ngoài ra, người xem còn được chứng kiến những màn biểu diễn độc đáo giới thiệu cách làm các loại bánh truyền thống của người Chăm như bánh gan tây, bánh gừng, bánh tét...
Qua một chặng đường dài của lịch sử, Katê là tấm gương phản chiếu những sinh hoạt của một cộng đồng, là nơi hội tụ di sản văn hóa đồ sộ mà người Chăm tích lũy được trong quá trình phát triển của mình. Lễ hội Katê 2010 góp phần giới thiệu và quảng bá những nét văn hóa truyền thống của dân tộc Chăm, góp phần làm phong phú, đa dạng hoạt động du lịch của địa phương.
Phạm Phương biên tập