Từ sáng sớm, trên các nẻo đường dẫn đến Khu di tích Đại An đã nhộn nhịp từng dòng người nô nức về tham dự lễ hội Am Chúa. Có mặt trong đoàn hành hương Kim Thuyền Suối Đổ - Diên Khánh, bà Nguyễn Thị Cúc hồ hởi: “Năm nay tôi 66 tuổi, tuy sức khỏe hơi yếu nhưng vẫn cố gắng thu xếp về dự hội, lễ Mẫu. Từ nhiều năm nay, cứ đến lễ hội Am Chúa, dù bận bịu thế nào tôi cũng thu xếp tham gia. Mỗi lần tham gia hội tôi đều cảm thấy tinh thần rất thoải mái, lòng thanh thản”.    

Lễ hội Am Chúa là lễ hội cấp tỉnh gắn với sự tích về Thiên Y Thánh Mẫu trong tín ngưỡng dân gian. Theo thời gian, lễ hội Am Chúa vẫn giữ được những nét văn hóa đặc trưng của nó, đó là lòng thành kính của người dân hướng về Mẹ xứ sở đã che chở, bảo bọc, nuôi, dạy người dân biết cách làm ăn. Cùng với đó là niềm mong ước về một cuộc sống bình yên, hạnh phúc, quốc thái dân an. Với ý nghĩa đó, nên hầu hết người dân về tham dự lễ hội đều mong mỏi được dâng lên Mẫu những lễ vật tinh hoa và tấm lòng thành tâm nhất. Điều này càng làm cho giá trị tâm linh của lễ hội Am Chúa trở nên ý nghĩa hơn. “Người dân không quản ngại khó khăn về với lễ hội Am Chúa là để bày tỏ thành tâm, thành ý của mình đối với Mẹ xứ sở. Đến với Mẹ là để được Mẹ che chở, tạo sự bình an cho cuộc sống gia đình và bản thân”, chị Phạm Thị Vân - Phật tử chùa Châu Long (thị trấn Vạn Giã, huyện Vạn Ninh) chia sẻ. Trong những ngày diễn ra lễ hội, các đoàn hành hương và người dân lần lượt vào dâng hương lễ Mẫu, sau đó thực hiện các tiết mục múa bóng, múa Chăm độc đáo, đầy màu sắc thể hiện niềm thành kính hướng về Mẫu. Lễ hội Am Chúa và Khu di tích Am Chúa nằm trong “sợi dây” liên hệ mật thiết Suối Đổ - Am Chúa - Tháp Bà Ponagar. Đây chính là sợi dây liên kết trong sự tích về Thiên Y Thánh Mẫu trong tín ngưỡng thờ Mẫu của người dân Khánh Hòa. Đặc điểm này đã tạo nên sức thu hút mạnh mẽ đối với người dân khi đến với lễ hội Am Chúa.   

Xác định đây là lễ hội truyền thống lớn diễn ra trên địa bàn, nên từ nhiều tháng trước, lãnh đạo huyện Diên Khánh, xã Diên Điền và Ban Quản lý Di tích lịch sử văn hóa Am Chúa đã lên kế hoạch tổ chức lễ hội một cách chu đáo, an toàn, lành mạnh. Các khâu hậu cần, an ninh trật tự, phòng cháy chữa cháy, an toàn vệ sinh thực phẩm, vệ sinh môi trường… đều được lên phương án cụ thể nhằm đảm bảo cho lễ hội diễn ra tốt đẹp. Tuy đang trong thời kỳ hoàn thiện công việc trùng tu di tích, nhưng Ban tổ chức vẫn cố gắng thu xếp chỗ ăn, ở cho người dân về dự lễ hội. Trong 3 ngày diễn ra lễ hội, khu vực di tích Am Chúa không có hoạt động mê tín dị đoan, không có hiện tượng đốt vàng mã tràn lan,không có các đối tượng xin ăn. Các lực lượng công an, bộ đội, dân phòng luôn túc trực để đảm bảo an ninh trật tự. Hoạt động buôn bán của các quán nước, quán ăn, quầy lưu niệm dọc đường lên khu di tích diễn ra một cách trật tự, không có hiện tượng “chặt chém” giá.  “Theo nhận định ban đầu của chúng tôi, lễ hội Am Chúa năm nay được tổ chức một cách chu đáo, quy mô hơn. Điều này chứng tỏ sự quan tâm của các cấp chính quyền địa phương đối với lễ hội đã được nâng lên một bước. Cơ sở vật chất phục vụ lễ hội khang trang, đầy đủ hơn. Trung tâm Quản lý di tích và danh lam thắng cảnh tỉnh thường xuyên hỗ trợ, hướng dẫn Ban tổ chức trong công tác tổ chức lễ hội theo đúng tín ngưỡng thờ Mẫu”, bà Ngô Mỵ Châu - Giám đốc Trung tâm Quản lý di tích và danh lam thắng cảnh tỉnh cho biết.  

Với những gì đã diễn ra, có thể thấy, lễ hội Am Chúa năm nay vừa giữ được nét đẹp văn hóa thuần khiết vốn có, đồng thời công tác tổ chức đã được quan tâm, chú trọng hơn. Hàng ngàn lượt khách hành hương về dự lễ hội đã cho thấy sự phát triển mạnh mẽ về quy mô, đồng thời minh chứng cho năng lực tổ chức lễ hội của địa phương. Mùa lễ hội Am Chúa năm nay đã để lại nhiều dấu ấn đẹp trong lòng khách hành hương.