Lễ hội Đền Hùng là một trong những lễ hội văn hóa lớn nhất cả nước. Năm nay, lễ hội càng trở nên có ý nghĩa hơn bởi ngay trước thềm lễ hội, hồ sơ “Tín ngưỡng thờ Hùng Vương” đã được Ủy ban Quốc gia UNESCO Việt Nam cùng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đệ trình lên tổ chức UNESCO để công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại.
18 Vua Hùng là các vị vua đầu tiên thành lập nên nước Văn Lang (nhà nước đầu tiên trong lịch sử của Việt Nam). Để ghi nhớ công lao của các Vua Hùng, nhân dân đã lập đền thờ tại núi Nghĩa Lĩnh, xã Hy Cương, thành phố Việt Trì, tỉnh Phú Thọ (kinh đô xưa của nước Văn Lang) và nhiều địa phương trong cả nước. Cứ vào 10/3 âm lịch hằng năm, hàng triệu đồng bào ở khắp mọi miền tổ quốc lại nô nức hành hương về miền Đất Tổ Phú Thọ để tham dự lễ hội Đền Hùng. Và tín ngưỡng thờ Hùng Vương đã gắn liền với đời sống văn hóa, tinh thần của người Việt, không chỉ thể hiện sự tôn kính các vị thánh thần mà còn trở thành đạo lý “Uống nước nhớ nguồn”, biết ơn những bậc tiền nhân đã có công dựng nước.
Trước khi trình UNESCO công nhận “Tín ngưỡng thờ Hùng Vương” là Di sản Văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại, Ủy ban UNESCO Việt Nam và UNESCO Hà Nội đã phối hợp với Bộ VHTTDL và UBND tỉnh Phú Thọ tổ chức nhiều hội nghị với sự tham gia của các chuyên gia và các nhà khoa học nhằm xây dựng đề cương chi tiết của hồ sơ, đảm bảo các yêu cầu khoa học theo hướng dẫn của UNESCO. Đến nay, Ban Xây dựng hồ sơ “Tín ngưỡng thờ Hùng Vương” đã tiến hành 2 đợt kiểm kê di sản tại hơn 200 di tích thuộc 106 xã trên địa bàn 12 huyện, thành, thị xã; thực hiện việc ghi hình, chụp ảnh các tư liệu liên quan; làm sách “Tuyển tập các công trình nghiên cứu về Hùng Vương”; điều tra, thu thập tư liệu trong và ngoài nước về “Tín ngưỡng thờ Hùng Vương” để đảm bảo đúng tiến độ hồ sơ gửi UNESCO lần 2.
Đặc biệt, nhân dịp lễ hội Đền Hùng năm 2011, tại Khu Di tích lịch sử Đền Hùng sẽ diễn ra hội thảo quốc tế “Tín ngưỡng thờ Hùng Vương". Đây là một hoạt động quan trọng nhằm hoàn thiện hồ sơ khoa học đề nghị tổ chức UNESCO công nhận “Tín ngưỡng thờ Hùng Vương” là Di sản Văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại.
Việt Nam hiện có 5 di sản được UNESCO công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại đó là: Nhã nhạc - âm nhạc Cung đình Việt Nam, Không gian văn hóa Cồng chiêng Tây Nguyên, Dân ca quan họ Bắc Ninh, Ca trù và Hội Gióng ở đền Phù Đổng và đền Sóc (Hà Nội).
Phạm Phương (TTTTDL)