Trong khuôn khổ Hội thảo Khoa học quốc tế về đặc khu kinh tế - kinh nghiệm và cơ hội đã diễn ra cuộc đối thoại giữa lãnh đạo 4 tỉnh Quảng Ninh, Kiên Giang, Khánh Hòa, Lâm Đồng với hơn 140 doanh nghiệp trong và ngoài nước để thảo luận về mô hình, chương trình hành động để xây dựng đặc khu kinh tế và vai trò của doanh nghiệp trong quá trình phát triển đặc khu. Đây là một trong những nội dung quan trọng trong chương trình hội thảo.
Khẳng định rõ điều này, đồng chí Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nình nhấn mạnh: Quảng Ninh không thể xây dựng thành công đặc khu kinh tế nếu không có sự tham gia tích cực và hiệu quả của cộng đồng doanh nghiệp và các nhà đầu tư. Những ý kiến, kiến nghị, tham vấn của các nhà đầu tư và cộng đồng doanh nghiệp sẽ là tiền đề, cơ sở thực tiễn quan trọng để tỉnh Quảng Ninh hoàn thành đề án xây dựng đặc khu kinh tế Vân Đồn, tạo động lực để phát triển kinh tế - xã hội của địa phương.
Với chủ đề “Đặc khu kinh tế từ góc nhìn của cộng đồng doanh nghiệp” buổi đối thoại đã tiếp nhận nhiều ý kiến cụ thể, thực tế từ các nhà đầu tư, các doanh nghiệp trong và ngoài nước về nhiều vấn đề khác nhau, nhưng đều tựu chung mục tiêu: xây dựng Vân Đồn trở thành đặc khu kinh tế với những lợi thế khác biệt, là điểm đến tin cậy của các nhà đầu tư.
Nâng cao năng lực cạnh tranh
Một trong những yêu cầu đối với đặc khu Vân Đồn trong tương lai đó là có khả năng cạnh tranh cao. Khả năng cạnh tranh chính là thước đo quan trọng nhất trong quá trình hình thành đặc khu, là sự quan tâm và tham gia của các nhà đầu tư lớn trên thế giới. Để làm được điều này, diễn giả Trương Gia Bình, chủ tịch Hiệp hội phần mềm Việt Nam cho rằng: tỉnh Quảng Ninh cần hết sức lưu ý đến việc cải cách thể chế, tạo ra khung pháp lý tối ưu nhất đối với đặc khu kinh tế Vân Đồn. Đồng thời, hoàn thiện cơ sở hạ tầng, nhất là hạ tầng giao thông như sân bay, cảng biển... để rút ngắn khoảng cách tiếp cận của các nhà đầu tư với đặc khu kinh tế.
Song song với đó, tạo môi trường kinh tế vĩ mô thuận lợi trên mọi phương diện, cải cách thủ tục hành chính, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực để đáp ứng yêu cầu ngày càng cao về nhân lực của các nhà đầu tư. Giải quyết tốt những vấn đề trên, chắc chắc Vân Đồn sẽ thu hút được rất nhiều đối tác, qua đó, vị thế và khả năng cạnh tranh của đặc khu kinh tế này sẽ được khẳng định rõ rệt.
Cũng nằm trong nôi dung trên, trưởng đại diện Hội đồng doanh nghiệp Hoa Kỳ Asean tại Việt Nam Vũ Tú Thành đã có những phân tích cụ thể về những quan ngại của các nhà đầu tư nước ngoài, nhất là các nhà đầu tư Hoa Kỳ khi xúc tiến các dự án đầu tư tại Việt Nam. Trong đó, thách thức lớn nhất đối với đơn vị doanh nghiệp Hoa Kỳ khi đến với Việt Nam chính là sự thiếu ổn định về chính sách. Do vậy, để trở thành một điểm đến tin cậy của nhà đầu tư, ông Thành cho rằng, chính quyền tỉnh Quảng Ninh cũng cần lưu tâm đến việc xây dựng một chính sách thu hút đầu tư có tính dài hạn và ổn định hơn nữa. Có như vậy, khả năng cạnh tranh của tỉnh Quảng Ninh nói chung và của đặc khu kinh tế Vân Đồn sẽ cải thiện nhiều hơn.
Lựa chọn ngành nghề phù hợp
Theo đánh giá chung Vân Đồn hiện có nhiều tiềm năng, thế mạnh về kinh tế biển đảo, do đó, việc định hướng ngành nghề phù hợp để khai thác tốt các tiềm năng, thế mạnh này là rất quan trọng. Tỉnh Quảng Ninh đã xác định phát triển Vân Đồn trở thành khu du lịch, dịch vụ, công nghệ sáng tạo, giải trí phức hợp có casino. Tuy nhiên, để có cái nhìn tổng quát và khách quan nhất, tỉnh mong muốn nhận được nhiều tư vấn, góp ý từ các doanh nghiệp để có những hoạch định cụ thể, sát với nhu cầu của nhà đầu tư trong những lĩnh vực trên.
Phân tích về nội dung này, bà Virginia B. Foote, chủ tịch công ty TNHH Bay Global Strategies cho rằng: trong việc phát triển loại hình vui chơi có thưởng, đặc biệt là casino, tỉnh Quảng Ninh cần làm rõ vấn đề cấp phép; phân định rõ đối tượng tham gia cũng như cần có hành lang pháp lý chặt chẽ. Đối với việc xây dựng khung pháp lý, bà Virginia B. Foote khuyến nghị chính quyền tỉnh cần tuân theo khung pháp lý chung của quốc tế, không nên tự xây dựng mà chỉ nghiên cứu, điều chỉnh cho phù hợp với tình hình thực tiễn của địa phương. Ngoài ra, trong việc thu hút các nhà đầu tư, kinh doanh ở lĩnh vực này, tỉnh cũng cần xem xét, nghiên cứu kỹ các nhà đầu tư, xác định rõ những nhà đầu tư tiềm năng. Đồng thời, xây dựng chính sách ưu đãi về thuế cho phù hợp.
Cùng về việc xây dựng casino, đại diện phòng thương mại Úc Châu cũng khuyến nghị rằng Quảng Ninh cần tham khảo những kinh nghiệm của các nước trên thế giới, qua đó, khắc phục những hạn chế, thiếu sót và tiếp thu những kinh nghiệm, áp dụng phù hợp với địa phương. Qua đó, xây dựng một casino dễ tiếp cận, dễ đến, đồng thời đi kèm với nhiều dịch vụ bổ trợ khác như: nghỉ dưỡng, hội thảo…
Ngoài ra, một số doanh nghiệp cũng kiến nghị Quảng Ninh quan tâm hơn đến chính sách quảng bá ngành công nghệ sáng tạo và các sản phẩm của nó cũng như đảm bảo về khâu bảo hộ độc quyền của sản phẩm.
Cơ chế, thể chế riêng biệt
Vân Đồn muốn phát triển thành đặc khu kinh tế cần rất nhiều những yếu tố, tuy nhiên, cơ chế, thể chế đặc thù là yêu cầu quan trọng nhất. Nhiều diễn giả, nhà đầu tư đề nghị Quảng Ninh trong lộ trình xây dựng đặc khu kinh tế cần phải có cơ chế chính sách vượt trội, lâu dài, đồng thời có đảm bảo tính pháp lý như luật khung cho đặc khu… Phát biểu về đề xuất cần có khung luật đặc khu, ông Đặng Việt Bách, chủ tịch tập đoàn Sóng Thần cho rằng: việc giao một số thẩm quyền cho chính quyền đặc khu là cần thiết, qua đó sẽ phân định rõ trách nhiệm, quyền hạn của chính quyền đặc khu trong việc quyết định một số vấn đề liên quan đến đầu tư, giúp rút ngắn các khâu trung gian trong quá trình tiến hành đầu tư.
Liên quan đến việc xây dựng thể chế, đại diện phòng công nghiệp và thương mại Châu Âu cũng lưu ý rằng: Quảng Ninh cần trao đổi và lắng nghe ý kiến, kiến nghị từ chính những người dân, tạo điều kiện để họ tham gia, góp phần hoàn thiện các thể chế, qua đó, tạo sự đồng tình, nhất trí cao, đồng thời, các cơ chế, thể chế này cũng cần đảm bảo phù hợp với quy chuẩn của quốc tế. Bên cạnh đó, các nhà đầu tư có ý kiến rằng chính quyền cần có những cam kết rõ ràng, minh bạch trong các chính sách đầu tư và phân định rõ vai trò của người đứng đầu chính quyền đặc khu.