Nhiều năm qua, du lịch Lạng Sơn đã có những bước phát triển khá, thu hút đông đảo du khách trong và ngoài nước đến thăm quan, nghiên cứu, tìm hiểu về mảnh đất, con người xứ Lạng.
Tuy nhiên, hoạt động du lịch chưa tương xứng với tiềm năng, thế mạnh của một tỉnh có nhiều danh lam thắng cảnh nổi tiếng, nhiều địa danh lịch sử và kho tàng văn hoá của đồng bào các dân tộc. Trong 5 năm trở lại đây, hoạt động du lịch Lạng Sơn đã coi trọng hợp tác, liên kết phát triển trong và ngoài nước để cùng nhau hưởng lợi.
Lạng Sơn đã triển khai nhiều giải pháp xúc tiến phát triển du lịch: quảng bá tiềm năng, kêu gọi đầu tư, ký kết biên bản thỏa thuận liên kết hợp tác phát triển du lịch với một số tỉnh, thành phố trong và ngoài nước.
Thực hiện chủ trương của Ban Chỉ đạo Phát triển du lịch tỉnh về tăng cường công tác hợp tác liên kết ngành du lịch giữa Lạng Sơn với các tỉnh, thành phố trong cả nước, từ năm 2010 đến nay, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch (VHTTDL) Lạng Sơn đã thực hiện ký kết hợp tác phát triển lĩnh vực du lịch nội địa với các tỉnh, thành phố như: TP. Hồ Chí Minh, Hà Nội, Bắc Giang và 6 tỉnh vùng chiến khu Việt Bắc. Liên kết phát triển du lịch giữa các địa phương nhằm tạo ra sản phẩm du lịch đặc trưng, phong phú, có sức cạnh tranh cao; từ đó thu hút các nhà đầu tư, thu hút khách du lịch đến các địa phương ngày một tăng.
Điểm nhấn trong hoạt động du lịch, từ tháng 1/2010, Sở VHTTDL Lạng Sơn đã ký kết chương trình hợp tác phát triển du lịch với Sở VHTTDL thành phố Hồ Chí Minh. Các doanh nghiệp kinh doanh du lịch lữ hành Lạng Sơn đã ký kết chương trình hợp tác với các doanh nghiệp kinh doanh du lịch lữ hành thành phố Hồ Chí Minh.
Sau 3 năm thực hiện, chương trình hợp tác du lịch giữa thành phố Hồ Chí Minh và Lạng Sơn đã có được những thành tựu quan trọng, công tác cập nhật, trao đổi thông tin giữa 2 sở VHTTDL được nâng cao; hoạt động quảng bá, xúc tiến du lịch thông qua các kỳ hội chợ, triển lãm được đẩy mạnh; các doanh nghiệp kinh doanh lữ hành tại tỉnh, thành phố đã thực hiện trao đổi khách, liên kết tour, tuyến từ Lạng Sơn vào thành phố Hồ Chí Minh và ngược lại tương đối tốt và hiệu quả góp phần tích cực trong công tác phát triển sản phẩm du lịch mới tại các địa phương.
Đối với chương trình hợp tác phát triển du lịch được ký kết tại biên bản thỏa thuận hợp tác phát triển du lịch 3 tỉnh Hà Nội - Bắc Giang - Lạng Sơn được tổ chức từ tháng 10/2012 cho đến nay, sự hợp tác này luôn được duy trì và tổ chức luân phiên hàng năm giao cho 1 địa phương chủ trì, xây dựng kế hoạch phối hợp thực hiện các nội dung đã được ký kết: công tác phát triển sản phẩm du lịch; trao đổi thông tin; nâng cao kinh nghiệm quản lý nhà nước về lĩnh vực du lịch; xúc tiến quảng bá du lịch; ký kết hợp tác Hiệp hội Du lịch… đã được diễn ra tại 3 tỉnh và ngày càng khẳng định được sự gắn kết, hiệu quả, lâu bền.
Về công tác liên kết phát triển du lịch với các tỉnh thuộc vùng chiến khu Việt Bắc, Sở VHTTDL tỉnh phối hợp triển khai các hoạt động, tổ chức theo hình thức luân phiên hàng năm đăng cai tổ chức chương trình du lịch “Qua những miền di sản Việt Bắc”. Một số nội dung hoạt động đã được diễn ra tại các tỉnh đăng cai: tổ chức đoàn khảo sát phát triển tour tuyến; liên kết quảng bá, giới thiệu sản phẩm du lịch; tạo điều kiện cho các doanh nghiệp gặp mặt trao đổi kinh nghiệm trong hoạt động kinh doanh; nghiên cứu, đề xuất các giải pháp thu hút đầu tư; ký kết bổ sung phát triển các tour tuyến du lịch mới giữa các doanh nghiệp kinh doanh lữ hành…Thông qua hoạt động này, công tác phát triển du lịch giữa các tỉnh vùng chiến khu Việt Bắc đã gây được sự chú ý của du khách trong và ngoài nước.
Cùng với sự phát triển liên kết trong nước, Sở VHTTDL tỉnh còn triển khai ký kết hợp tác toàn diện giữa 3 tỉnh Cao Bằng, Lạng Sơn, Quảng Ninh (Việt Nam) với khu tự trị dân tộc Choang, Quảng Tây (Trung Quốc); đại diện các bên đã hội đàm và ký biên bản thỏa thuận về việc thành lập Ủy ban công tác Liên hợp giữa các tỉnh Cao Bằng, Lạng Sơn, Quảng Ninh (Việt Nam) với khu tự trị dân tộc Choang, Quảng Tây (Trung Quốc). Hàng năm đều tổ chức các cuộc gặp gỡ, trao đổi về các vấn đề hợp tác. Sở VHTTDL Lạng Sơn (Việt Nam) và Cục Du lịch thành phố Sùng Tả, Quảng Tây (Trung Quốc) đã nhất trí ký kết Biên bản ghi nhớ hợp tác quản lý du lịch biên giới Việt - Trung. Hoạt động này đã tạo điều kiện thuận lợi cho các đơn vị kinh doanh lữ hành quốc tế phát triển ổn định.
Chủ trương tăng cường thực hiện hợp tác, liên kết với các địa phương trong và ngoài nước đã phát huy hiệu quả trong hoạt động khai thác tiềm năng về du lịch của tỉnh. Năm 2012, tổng lượt khách đến với tỉnh đạt 2.016.000 lượt, tăng 0,8% so với năm 2011. Năm 2013, tổng lượng khách du lịch đạt 2.171.080 lượt người; trong đó: khách quốc tế đạt 264.680 lượt, khách trong nước đạt 1.906.400 lượt. Quý I năm 2014, khách du lịch đến với Lạng Sơn đạt 685.600 lượt khách; trong đó: khách quốc tế đạt 76.900 lượt, khách trong nước đạt 608.700 lượt, (tăng trên 15% so với cùng kỳ năm 2013).
Thông qua hoạt động liên kết, hợp tác, lượng khách du lịch đến với tỉnh ngày một tăng và đã góp phần thúc đẩy các hoạt động kinh tế - xã hội phát triển. Bên cạnh những kết quả đáng khích lệ, hoạt động du lịch tỉnh còn bộc lộ những hạn chế nhất định: các doanh nghiệp chưa thực sự chủ động xây dựng sản phẩm nhằm đa dạng sản phẩm du lịch, tạo thương hiệu riêng cho doanh nghiệp; sản phẩm du lịch còn rất nghèo nàn, chất lượng dịch vụ chưa thực sự cao. Chất lượng nguồn nhân lực làm việc tại các cơ sở, doanh nghiệp kinh doanh du lịch dịch vụ trên địa bàn tỉnh nhìn chung còn yếu về nghiệp vụ, chuyên môn. Do vậy, việc phục vụ và đáp ứng cho nhu cầu ngày càng cao của khách du lịch còn gặp nhiều hạn chế.
Để tiếp tục phát triển các hoạt động liên kết hợp tác về lĩnh vực du lịch giữa Lạng Sơn với các địa phương đã thực hiện ký kết, Sở VHTTDL cần chỉ đạo các đơn vị sự nghiệp tiếp tục phối hợp với các tỉnh, thành phố tăng cường công tác quảng bá tiềm năng, thế mạnh, xúc tiến đầu tư; xây dựng các sản phẩm du lịch có chất lượng cao, mang tính cạnh tranh, thu hút đông đảo du khách trong và ngoài nước đến với Lạng Sơn.