Hàng năm, tại đây tổ chức 2 kỳ lễ hội vào mùa Xuân và mùa Thu, thu hút hàng vạn du khách và phật tử từ mọi miền đất nước về tham dự. Năm 2014, lễ hội mùa Thu Côn Sơn – Kiếp Bạc sẽ diễn ra từ ngày 08 - 13/9 (ngày 15 – 20/8 âm lịch) với nhiều nghi lễ, diễn xướng và trò chơi dân gian đặc sắc nhằm tưởng niệm 714 năm ngày mất của anh hùng dân tộc Hưng Đạo Đại Vương Trần Quốc Tuấn (1300 – 2014), 572 năm ngày mất của anh hùng dân tộc, danh nhân văn hoá thế giới Nguyễn Trãi (1442 – 2014); đồng thời tôn vinh công lao to lớn của các bậc tiền nhân trong sự nghiệp đấu tranh, giải phóng đất nước và giáo dục truyền thống uống nước nhớ nguồn cho các thế hệ mai sau.

Mở đầu cho các hoạt động lễ hội mùa Thu Côn Sơn – Kiếp Bạc năm 2014 là lễ Cáo yết (xin phép mở hội) vào ngày 03/9/2014 (ngày 10/8 âm lịch) tại đền Kiếp Bạc. Sau đó, ngày 8/9/2014 (ngày 15/8 âm lịch) sẽ diễn ra lễ dâng hương, lễ đúc tượng La Hán tại chùa Côn Sơn và Liên hoan Rối nước tỉnh Hải Dương lần thứ 5 tại hồ đền Kiếp Bạc. Lễ rước văn từ Tổ đường chùa Côn Sơn lên đền thờ Ức Trai tổ chức vào sáng 09/9/2014 (ngày 16/8 âm lịch) với sự tham gia của đội múa lân, múa rồng cùng các kiệu rước, kiệu lễ phẩm. Ngay sau khi đoàn rước tập kết lên đền thờ Ức Trai, lễ tưởng niệm 572 năm ngày mất của anh hùng dân tộc, danh nhân văn hóa thế giới Nguyễn Trãi được tổ chức trọng thể với chương trình nghệ thuật tái hiện vở chèo “Côn Sơn hiền sĩ” do Nhà hát Chèo Hải Dương thực hiện. Tại lễ tưởng niệm, Ban Tổ chức sẽ đọc diễn văn, văn tế Nguyễn Trãi và kết thúc là lễ tế truyền thống của hậu duệ dòng họ Nguyễn ở làng Chúc Thôn, Chi Ngãi (xã Cộng Hòa, thị xã Chí Linh).

Chương trình lễ hội được tiếp nối bằng lễ khai ấn diễn ra vào đêm 09/9/2014 tại đền Kiếp Bạc. Theo lệ xưa, cứ vào trước ngày giỗ của Hưng Đạo Vương Trần Quốc Tuấn (20/8 âm lịch), chính quyền sở tại cùng các cụ Thủ từ (người giữ đền) sẽ làm lễ đóng ấn Thánh vào một tấm lụa vàng rồi xin phép Ngài đem ban phát cho khách thập phương. Hiện nay, trong đền Kiếp Bạc còn lưu giữ 4 ấn tín bằng đồng của Đức Thánh. Dân gian quan niệm, muốn cầu thăng quan tiến chức thì xin Thánh ban cho ấn Trần Triều Hưng Đạo Vương chi ấn hoặc ấn Quốc Pháp Đại Vương; cầu sinh con, tài lộc thì xin ấn Vạn Dược Linh Phù; cầu xin việc trừ tà sát quỷ, chữa bệnh… thì xin ấn Phi Thiên thần kiếm linh phù.

Ngày 10/9/2014 (ngày 17/8 âm lịch), tại khu di tích Côn Sơn – Kiếp Bạc sẽ diễn ra nhiều hoạt động quan trọng trong chương trình lễ hội mùa Thu năm 2014. Buổi sáng là lễ rước bộ truyền thống của nhân dân làng Vạn Yên và Dược Sơn, lễ tưởng niệm và khánh thành công trình tu bổ đền Kiếp Bạc. Tiếp đó là Hội quân trên sông Lục Đầu nhằm tái hiện cuộc ra quân của tướng lĩnh cùng các đạo quân xưa, làm sống lại hào khí Đông A và truyền thống chống giặc giữ nước của dân tộc Việt Nam, tôn vinh chiến công hiển hách của Hưng Đạo Đại Vương trong cuộc kháng chiến chống quân Nguyên - Mông.

Lễ cầu an và hội hoa đăng trên sông Lục Đầu diễn ra ngày 11/9/2014 (ngày 18/8 âm lịch) cũng là điểm nhấn quan trọng của lễ hội mùa Thu Côn Sơn - Kiếp Bạc nhằm tưởng niệm các anh hùng, liệt sỹ đã hy sinh vì Tổ quốc qua các triều đại, đặc biệt là cầu siêu thoát cho vong hồn tướng sỹ nhà Trần và những người đã ngã xuống trong cuộc kháng chiến chống giặc Nguyên-Mông trên sông Lục Đầu; qua đó cầu cho quốc thái dân an, nhân khang vật thịnh. Trên bộ sẽ bố trí 9 tầng tháp cầu an tượng trưng cho sự giao thoa trời - đất, âm - dương. Dưới sông, từng đoàn thuyền chở đầy hoa đăng lung linh, bừng sáng cả một góc trời. Pháo bông và đèn trời cũng sẽ tỏa sáng rực rỡ trên không.

Một trong những nghi lễ nhằm tôn vinh công lao, uy đức của Đức Thánh Trần trong công cuộc đấu tranh, bảo vệ đất nước là diễn xướng hầu Thánh, diễn ra vào tối các ngày từ 9 – 11/9/2014 (từ 16 đến 18/8 âm lịch). Các Thanh đồng sẽ hóa thân vào các vị Thánh để ban tài, phát lộc, cầu phúc, cầu an… cho muôn dân. Ngoài ra, đến với lễ hội truyền thống mùa Thu Côn Sơn - Kiếp Bạc 2014, du khách còn có dịp tham gia nhiều trò chơi dân gian đặc sắc như: đu tiên, hát xẩm, viết thư pháp, bắt vịt, nhảy phỗng, đi cầu thùm, bơi chải, thi nấu cơm, múa rối, đập niêu, chọi gà, cờ tướng…

Khép lại chương trình lễ hội mùa Thu Côn Sơn - Kiếp Bạc năm 2014 là lễ giỗ Đức Thánh Trần được tổ chức vào sáng ngày 13/9/2014 (ngày 20/8 âm lịch) tại núi Mâm Xôi và đền Kiếp Bạc theo đúng nghi lễ truyền thống.

Hãy đến với lễ hội mùa Thu Côn Sơn - Kiếp Bạc 2014 để khám phá vẻ đẹp hào hùng, linh thiêng và hấp dẫn của vùng non nước xứ Đông.

Phạm Phương