Nằm nép mình dưới dãy núi Pù – Phia – Miang, ngày đêm soi bóng xuống mặt hồ Ba Bể, thôn Pác Ngòi có phong cảnh tự nhiên tuyệt đẹp và là nơi lưu giữ đậm nét văn hóa truyền thống của dân tộc Tày, tiêu biểu là những nếp nhà sàn cổ có niên đại hàng trăm năm. Ước tính cả thôn có gần 100 hộ dân với khoảng 400 nhân khẩu, trong đó có khoảng 20 hộ dân làm du lịch cộng đồng. Cùng với việc chú trọng đầu tư cải tạo, mở rộng nhà sàn để đón khách, các hộ dân ở Pác Ngòi còn phục vụ du khách các món ẩm thực địa phương (dê nướng, thịt heo mọi gác bếp, thịt gà đồi, tép chua, cá nướng, cá chép hồ om măng chua, rau rớn, rau ngót rừng, rau bồ khai, xôi nếp nướng, rượu ngô…), giúp du khách trải nghiệm các công việc hàng ngày (chài lưới, mây tre đan, dệt thổ cẩm, làm các nhạc cụ truyền thống...), đưa khách lên rừng thăm bản người Dao, lái xuồng đưa khách tham quan thưởng ngoạn vẻ đẹp kỳ vĩ hồ Ba Bể... Bên cạnh đó, đội văn nghệ thôn Pác Ngòi cũng được thành lập để biểu diễn phục vụ khách các làn điệu dân ca, dân vũ truyền thống (hát then, hát sli, lượn, đàn tính, múa khèn). Mỗi năm, Pác Ngòi thu hút khá đông du khách, khoảng 5.500 khách du lịch nước ngoài và 500 khách nội địa với thời gian lưu trú từ 1 đến 3 đêm.

Có được thành quả trên là do ngay từ năm 2005, UBND tỉnh Bắc Kạn đã đầu tư kinh phí tôn tạo nhà sàn cổ, khôi phục nghề dệt thổ cẩm để giúp người dân thôn Pác Ngòi bảo tồn và phát huy nét văn hóa truyền thống. Đặc biệt, năm 2007, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Bắc Kạn đã triển khai dự án Bảo tồn và Phát triển làng văn hóa truyền thống bản Pác Ngòi. Thông qua dự án, Pác Ngòi đã được đầu tư xây dựng và mua sắm các trang thiết bị cho nhà văn hóa cộng đồng, bảo tồn cảnh quan môi trường sinh thái, tôn tạo các nhà sàn cổ…

Với sự phối hợp tích cực giữa chính quyền và người dân địa phương, Pác Ngòi sẽ ngày càng phát triển, trở thành điểm du lịch cộng đồng lý tưởng đối với du khách mỗi khi đến vườn quốc gia Ba Bể, góp phần đa dạng hóa hoạt động du lịch tại vườn.

Thanh Hải