Homestay (du lịch nghỉ tại nhà dân) là loại hình du lịch đang phát triển ở Cần Thơ, thích hợp với những du khách thích khám phá cuộc sống thôn quê và văn hóa bản địa. Hình thức homestay mang đến cho du khách những trải nghiệm gần gũi thực tế hơn nên thường được du khách chọn trong hành trình tour du lịch sông nước miệt vườn Cần Thơ.
Trải nghiệm homestay Cần Thơ
Ấn tượng đầu tiên của du khách khi đặt chân đến Homestay Út Hiên (số 605, khu vực 4, phường Ba Láng, quận Cái Răng) là hàng rào hoa kiểng đẹp mắt, ngôi nhà nhỏ nép dưới tán cây sa-pô hơn 100 tuổi. Homestay Út Hiên có hai nhà liền vách: một bên là nhà tường mái tôn để gia chủ ở; một bên là nhà lợp lá, nền lót gạch tàu, thoáng mát dành cho du khách. Xung quanh ngôi nhà là vườn cây xanh tươi; đặc biệt, gia chủ còn dựng nhiều gian chòi bằng tre lá để du khách ngồi nghỉ, thư thái dùng thức ăn, trái cây. Không gian yên tĩnh, sự mát mẻ của miệt vườn Nam bộ mang lại cảm giác vô cùng dễ chịu cho du khách. Chị Nguyễn Thị Tuyết Nhung đến từ Hà Nội, chia sẻ: "Gia chủ của Homestay Út Hiên thân thiện, nhiệt tình. Chúng tôi có cảm giác ấm cúng của một gia đình, mộc mạc đúng chất Nam bộ". Để vào gian nhà chính, du khách phải băng qua hành lang dài. Chái bếp ở bên hông nhà theo đúng kiểu nhà Nam bộ xưa. Chị Trần Thị Mỹ Hiên - chủ Homestay Út Hiên, cho biết: "Du khách có thể cùng chủ nhà chế biến những món ăn đồng quê hay làm các món bánh dân gian của miền Tây Nam bộ tại gian bếp này". Thông thường, du khách được gia chủ chỉ dẫn gói bánh ít, bánh tét, đổ bánh xèo, làm bánh canh với các công đoạn đều thực hiện thủ công, như: xay bột, xắt bột…
Homestay Út Hiên rộng 10.000m², trồng đủ các loại cây trái: mít, sầu riêng, ổi, sa-pô… cùng những luống rau xanh tươi, ao mương đầy cá. Đến đây, du khách sẽ được chủ nhà hướng dẫn sắm vai "anh hai Nam bộ" với công việc nhà nông: trồng rau màu, chăm sóc vườn cây, chèo xuồng giăng lưới, tát ao bắt cá... Khi mệt, du khách ngả lưng trên những chiếc võng mắc dưới tán cây sa-pô hay măng cụt, đón làn gió sông mát rười rượi… Nếu có nhu cầu nghỉ qua đêm, chủ nhà sẽ bố trí cho du khách ở những chiếc giường tre, đặt san sát ở phía ngôi nhà lá. Ngủ đêm tại đây, du khách có nhiều trải nghiệm thú vị khi tham gia sinh hoạt, chia sẻ những câu chuyện đời sống thường nhật cùng đại gia đình ba thế hệ của chị Hiên. Vào dịp Tết, du khách còn có thể hòa vào các phong tục, nếp sinh hoạt: chúc tết, nhận lì xì, gói bánh tét, sên mứt dừa…
Những công việc thường nhật của người dân địa phương trở thành điều thú vị với du khách, như nhận xét của Giulia B, du khách đến từ Hamburg (Đức) ở homestay Hưng (163 khu vực Thạnh Huề, phường Thường Thạnh, quận Cái Răng): "Chúng tôi được chỉ dẫn làm chả giò, vài món ăn địa phương để có bữa tối rất ngon và ấm cúng. Chúng tôi có hành trình trải nghiệm khá thú vị khi đi ghe tham quan chợ nổi, đạp xe dạo xung quanh tìm hiểu về cuộc sống của những người nông dân, những làng nghề truyền thống".
Homestay Hưng có hệ thống nhà tre lá nhỏ nằm len lỏi trong vườn và dọc ven sông, khung cảnh rất thanh bình, thoáng mát. Trong khi đó, nói về những trải nghiệm ở Green Village Homestay (khu vực Khánh Bình, phường Phú Thứ, quận Cái Răng), du khách Anh Shiraz chia sẻ: "Thật tuyệt vời khi ở Green Village Homestay. Tôi có thể nghe tiếng mưa, tiếng lá rơi xào xạc vào ban đêm, tiếng côn trùng và tiếng chim ríu rít". Du khách LeeSIlls (Anh) lại chia sẻ nhiều cảm xúc thú vị không thể quên tại Homestay Nguyen Shack (khu vực Thạnh Mỹ, phường Thường Thạnh, quận Cái Răng): "Bạn muốn có cuộc sống chân thực về Việt Nam thì đây là nơi tuyệt vời để trải nghiệm. Tôi được đi chợ nổi, chợ truyền thống, học làm các món ăn, được gia chủ cho biết nhiều thông tin về trường học địa phương, những tiểu thương trên sông, nhà máy sản xuất gạo. Tuyệt vời nhất là chạy ghe dọc trên sông vào buổi chiều, ngắm những đứa trẻ nô đùa dưới nước, cuộc sống của những người dân dọc bờ sông".
Nếu homestay ở Cái Răng gắn liền với tham quan chợ nổi, làng nghề (dệt chiếu, làm cơm rượu, tương, đan giỏ lục bình…) thì homestay Phong Điền lại thu hút du khách bằng những vườn cây rộng lớn, thoáng mát như: Homestay Hoàng Anh, Mỹ Thuận, Ba Xinh, Mười Cương… Chị Nguyễn Thị Xưa, homestay Mỹ Thuận (ấp Mỹ Thuận, xã Mỹ Khánh, huyện Phong Điền), cho biết: "Chúng tôi xem du khách như người trong gia đình. Ngược lại, nhiều du khách quý mến, coi gia đình tôi nhưng họ hàng xa của họ. Rất nhiều người đã quay lại đây đến 2 - 3 lần, mang theo cả hình ảnh họ chụp ở đây để gửi tặng gia đình tôi".
Homestay Mười Cương (275 tổ 26, ấp Mỹ Ái, xã Mỹ Khánh, huyện Phong Điền) cũng là điểm đến được nhiều du khách quốc tế ưa chuộng với sự trải nghiệm quy trình làm ca cao cùng gia chủ. Vườn ca cao nhà ông Mười Cương rộng hơn 12ha, có tuổi đời hơn 50 năm. Đến đây, du khách sẽ được gia chủ hướng dẫn từng khâu xử lý trái ca cao để tạo nên bột ca cao, chocolate, rượu đặc trưng. Nếp sống thân tình của gia đình ông Mười Cương được rất nhiều du khách quốc tế yêu mến, quay lại nhiều lần.
Điểm chung và cũng là nét đặc sắc của homestay Cần Thơ là chủ nhà rất hiếu khách, tiếp đãi nồng hậu làm cho du khách có cảm giác mình thực sự là một thành viên của gia đình. Có lẽ đó chính là điều thu hút du khách.
Cần phát huy thế mạnh
Trên địa bàn TP. Cần Thơ có khoảng 15 homestay, chủ yếu tập trung ở Cái Răng, Phong Điền. Con số này đã tăng gấp 3 lần so với 5 năm trước và mức độ phục vụ cũng chuyên nghiệp hơn. Nhiều homestay được đầu tư sang trọng, cao cấp như: Villa My Long Homestay (ấp Mỹ Long, xã Mỹ Khánh, huyện Phong Điền), Le Garden Villa Homestay (xã Mỹ Khánh, huyện Phong Điền). Đó là những căn biệt thự ở vùng ngoại ô, sân vườn rộng lớn, nội thất sang trọng. Anh Trần Anh Chương - Quản lý Villa My Long Homestay, cho biết: "Chúng tôi muốn mang đến cho du khách không gian nghỉ dưỡng tốt hơn, nhất là với du khách đòi hỏi chất lượng dịch vụ cao".
Mặc dù vậy, homestay ở Cần Thơ vẫn chưa phát huy hết tiềm năng. Hầu hết các điểm homestay nằm rải rác ở nhiều nơi, đầu tư nhỏ lẻ, giao thông không thuận tiện. Vốn đầu tư của các chủ vườn cũng hạn chế nên các dịch vụ không đồng đều. Ông Nguyễn Duy Minh, Giám đốc Trung tâm du lịch Cái Răng, đề xuất: "Để các homestay nâng cao chất lượng và mở rộng, cần có chính sách vay vốn ưu đãi giúp người làm du lịch an tâm đầu tư, chẳng hạn cho phép kéo dài thời gian hoàn vốn, các thủ tục linh động". Ngoài ra, các địa phương cần quan tâm đến vấn đề môi trường du lịch. Ông Võ Thành Giúp - Giám đốc Trung tâm Xúc tiến Thương mại Du lịch huyện Phong Điền, cho biết: "Phần lớn du khách đến Phong Điền và Cần Thơ đều trải nghiệm tour đường sông, do đó chúng tôi đang có kế hoạch xây dựng tour tuyến sông xanh - sạch - đẹp và an toàn, tạo điểm nhấn cho du khách đến với sông nước miệt vườn, nghỉ dưỡng. Về lâu dài, chúng tôi phối hợp với quận Ninh Kiều, Cái Răng thực hiện tuyên truyền vận động, thu gom rác dọc tuyến sông Cần Thơ".
Cần Thơ có nhiều tiềm năng để phát triển loại hình du lịch homestay nhưng chưa được khai thác hết. Nhiều năm qua, homestay Cần Thơ vẫn chưa hình thành hệ thống, chưa có quy định về chuẩn mực chung, phần lớn đầu tư nhỏ lẻ, nên xảy ra tình trạng mất cân bằng, không hiệu quả. Đã đến lúc ngành du lịch thành phố cần có chính sách quan tâm phát triển loại hình du lịch này để góp phần đa dạng hóa sản phẩm du lịch địa phương.