Cây vả cùng họ với cây sung nhưng cây cao và lá to hơn sung. Cây vả được trồng nhiều ở tỉnh Thừa Thiên Huế và là món ăn dân dã không thể thiếu của người dân Huế. Quả vả khi còn non có vỏ màu xanh, lông mịn, khi chín vỏ màu đỏ. Bên trong quả có lớp cơm màu trắng (đó là phần dùng để chế biến thức ăn).

Theo đông y, quả vả có vị ngọt, tính bình, có dược tính phòng và chữa bệnh táo bón, kiết lỵ, trĩ, điều hòa ruột, lợi tiểu, tốt cho những người ăn kiêng vì nhiều chất xơ (9,8 gam) và ít năng lượng (100 gam khô cho 250kcal). Quả vả còn chứa nhiều a-xít béo omega-3, omega-6 cùng phenol - những chất giúp ngừa bệnh tim mạch vành; cung cấp can-xi giúp củng cố xương chắc khỏe; hàm lượng kali cao giúp điều hòa lượng đường trong máu, giảm chất sodium gây thiếu hụt can-xi trong nước tiểu. Rễ và lá cây vả có tác dụng giải độc, tiêu thũng.

Sen được trồng rất nhiều ở Thừa Thiên Huế nhưng không đâu ngon bằng sen hồ Tịnh Tâm bên trong Đại Nội (TP. Huế). Theo sử sách, thời phong kiến, sen được trồng ở hồ Tịnh Tâm để chế biến các món đặc sản cho các vua triều Nguyễn.

Do hồ Tịnh Tâm có kết cấu thổ nhưỡng ở tầng đáy khác biệt và giàu phù sa nên hạt sen trồng ở đây có vị thơm, bùi, béo ngậy và ngọt mát khác hẳn hạt sen ở các vùng khác.

Từ lâu, hạt sen được xem là thực phẩm tốt cho sức khỏe, giàu dinh dưỡng. Theo đông y, hạt sen có vị ngọt, tính bình, gồm các thành phần chính như: tinh bột, đường raffinose, các acid amin... có tác dụng dưỡng tâm an thần, ích thận, bổ tỳ, sáp tràng, an thai, lợi thủy... Hạt sen còn có nhiều acid béo giúp hạ huyết áp, chất alkaloid có tác dụng cường tim, chất liensinine có tác dụng đối kháng calci và ổn định nhịp tim, phòng chống các khối u...

Ngoài ra, hạt sen và củ sen có chứa một loại enzym đặc biệt có tác dụng làm chậm quá trình lão hóa.

Thanh Hải