Dê núi Cát Bà

Đây là giống dê bản địa từ thời xa xưa của đảo Cát Bà. Vùng núi đá vôi nơi đây rất thích hợp để chăn thả giống dê thuần chủng này. Cũng vì được sống trong môi trường khí hậu, thổ nhưỡng đặc biệt ở đảo Ngọc mà dê Cát Bà có hương vị thơm ngon ít nơi nào sánh kịp.

Dê Cát Bà được ăn nhiều loại thức ăn khác nhau trong thiên nhiên giàu có, đa dạng của đảo. Trong đó có nhiều loại lá cây dược liệu quý như nhân trần, cam thảo, đơn sương, đậu sương, ngũ da bì… Đặc biệt, giống dê này ăn cả những lá cây có độc tố mạnh như lá xoan, lá ngón, mã tiền,… mà vẫn phát triển bình thường! Nguồn thức ăn quý và đa dạng, cùng với việc tìm kiếm thức ăn trên địa hình núi đá vôi khiến cho dê rất khỏe, sức đề kháng cao. Cũng vì thế mà thịt dê săn chắc, vị ngọt đậm, thơm ngon hơn so với nhiều nơi khác.

Theo Đông y, thịt dê là món ăn bổ dưỡng, lại có tác dụng chữa nhiều chứng bệnh như ù tai, đau lưng, mỏi gối, bổ thận, tráng dương, kinh nguyệt không đều ở phụ nữ, sinh lý yếu… Hầu hết các bộ phận của dê đều có thể làm thuốc.

Dê Cát Bà là giống dê cỏ, được người dân nuôi nhỏ lẻ từ trước những năm chiến tranh chống Pháp. Sau ngày đất nước thống nhất (1975), dê được nuôi, thả thành đàn do Hợp tác xã quản lý. Sau này, khi Hợp tác xã giải thể, phong trào nuôi dê phát triển mạnh tại các hộ gia đình. Hiện huyện Cát Hải có khoảng 130 hộ nuôi tổng cộng gần 5.000 con dê, tập trung nhiều ở thị trấn Cát Bà và các xã: Trân Châu, Xuân Đám, Phù Long, Hiền Hào, Gia Luận.

Gà Liên Minh

Đến với Cát Bà mà chưa ăn gà Liên Minh thì thật phí! Địa thế đặc biệt của thôn Liên Minh (xã Trân Châu) cùng với khí hậu trong lành, ôn hòa đã góp phần tạo nên một giống gà bản địa rất quý. Đây là nơi có địa hình cao nhất trên đảo Cát Bà mà có người sinh sống. Quanh thôn là núi đá kề vai như bức tường thành vĩ đại ngăn cách thôn với bên ngoài. Vì thế mà giống gà Liên Minh không bị lai tạp.

Gà Liên Minh có hình dáng đẹp. Lông mượt, chân màu vàng cao và to. Gà mái lông màu vàng nâu, ngực nở, đầu thanh tú, nặng khoảng 2 - 2,5kg, cho 65 – 70 quả trứng mỗi năm. Gà trống dáng lực lưỡng, nặng tới 4kg, lông sặc sỡ màu cánh gián. Gà được nuôi thả vườn, không cần chuồng trại, tối gà leo lên cây ngủ.

Thịt gà Liên Minh ngon nức tiếng bởi hương thơm, vị ngọt đậm, thịt săn chắc, ít mỡ, da vàng ăn rất giòn. Trứng gà to, nặng, nhiều lòng đỏ. Gà nuôi ở Liên Minh hầu như không đủ bán.

Khoai sọ Mùn Ốc

Giống khoai cùng họ với khoai môn này là cây bản địa gắn liền với truyền thống sản xuất của người dân xã Việt Hải. Tại đây có khoảng 30 hộ trồng tổng số 2ha giống khoai đặc sản này. Người dân thu hoạch chủ yếu là củ cái – củ tương đối lớn, trọng lượng trung bình từ 0,7 - 1kg. Khoai có vị thơm ngon, đậm đà hơn khoai sọ ở các nơi khác.

Có thể chế biến rất nhiều món từ khoai sọ Mùn Ốc như các món ninh, hầm làm canh, kho với thịt ba chỉ hay thịt vịt. Cũng có thể làm món nấm nhồi khoai sọ hay chè khoai sọ nếp cẩm… Khoai sọ Mùn Ốc nấu chín không bị nát mà có độ dẻo và luôn giữ được hương vị thơm ngon hấp dẫn tự nhiên. Theo các nhà khoa học, khoai sọ Mùn Ốc có hàm lượng tinh bột cao, rất giàu dinh dưỡng.

Hiện nay, giống khoai này là cây trồng có giá trị kinh tế cao của bà con xã đảo Việt Hải. Từ lâu, người dân đã trồng để phục vụ nhu cầu của địa phương và khách du lịch. Đông đảo nhân dân trong vùng cũng rất ưa chuộng khoai sọ Mùn Ốc. Nhận thấy giá trị nguồn gen bản địa và kinh tế của giống khoai này, năm 2012, Sở KH&CN Hải Phòng đã cấp kinh phí xây dựng quy trình kỹ thuật trồng cây khoai Mùn Ốc tại xã Việt Hải. Đây cũng là loài cây dễ trồng, ít phải đầu tư, có thể thâm canh tăng năng suất, cải thiện thu nhập cho người dân xã đảo.

Cam Gia Luận

Đây là một nguồn gen quý, sản phẩm đặc trưng của huyện đảo Cát Hải nói riêng và Hải Phòng nói chung. Hiện xã Gia Luận có khoảng gần 100 hộ trồng giống cam này. Hằng năm vùng cam của xã cung cấp cho thị trường 40 - 60 tấn cam đặc sản.

Cam Gia Luận là loại cam giấy, hương thơm, vị ngọt pha chút chua rất thanh. Vỏ mỏng, màu vàng tươi bắt mắt. Múi mỏng và dễ bóc tách, tép nhỏ, mọng nước nhưng khô ráo.

Cam được trồng ở các vườn, áng trên đảo Cát Bà như Tùng Xép, Áng Dài, Ánh Nội, Áng Kê… với môi trường trong lành, nguồn nước tự nhiên. Vì thế, đây là sản phẩm sạch được ưa chuộng.

Thời điểm này sắp vào mùa cam Gia Luận chín rộ. Hãy đến với Cát Bà để ngắm những vườn cam chi chít quả vàng chen giữa lá xanh như muôn ngàn giọt nắng thu giữa núi rừng.

Ngoài ra, Cát Bà còn rất nhiều đặc sản khác “bỏ bùa” du khách như ngao và cua Phù Long, tu hài Cát Bà, mực một nắng, cá thu một nắng… hay các sản phẩm trà, mứt, rượu… từ cây hồng hoa mới “bén chân” trên đảo Cát Bà vài năm gần đây…