Theo truyền thuyết, đây là quê hương của Phù Đổng Thiên vương Thánh Gióng - một trong tứ bất tử của tín ngưỡng dân gian Việt Nam. Lễ hội Gióng xã Phù Đổng tái hiện lại trận đánh chống giặc Ân xâm lược của Đức Thánh Gióng. Hội Gióng có sự tham gia của hàng nghìn người dân địa phương trong vai các đạo quân của ông Gióng.

Theo Ban Tổ chức Hội Gióng Phù Đổng 2018, lễ hội diễn ra từ ngày 21 đến ngày 23/5/2018 (tức từ mùng 7 đến 9 tháng Tư âm lịch). Lễ hội bao gồm phần lễ và phần hội đan xen nhau với đầy đủ các nội dung của lễ hội truyền thống.

Cụ thể, phần lễ là các hoạt động tế Thánh, ngoại đàn, rước khám đường, rước cỗ và quan trọng nhất là lễ hội trận truyền thống mô tả trận đánh của Thánh Gióng tại bãi Soi Bia. Phần hội bao gồm các hoạt động văn hóa văn nghệ như hát tuồng, cải lương (hoặc chèo), quan họ và các hoạt động thể dục thể thao như cầu lông, bóng chuyền, cờ tướng, vật dân tộc…

Điểm đặc biệt của lễ hội là lễ rước ông Hiệu, tượng trưng cho Thánh Gióng (Hiệu Cờ) và các tướng lĩnh thân cận của Ngài. Bên cạnh đó, hàng trăm người tham gia vào các vai như Làng áo đỏ, Làng áo đen, đoàn Ải Lao, đội nhạc lễ - trống rồng… cũng được chọn từ tất cả các thôn tham gia lễ hội.

Ông Trần Xuân Tĩnh, Chủ tịch UBND xã Phù Đổng, Phó Trưởng Ban tổ chức cho biết, để khắc phục những hạn chế của các lễ hội trước, năm nay, UBND xã Phù Đổng đề ra nhiều điểm mới trong công tác tổ chức, quản lý. Theo đó, Ban tổ chức quy hoạch để đảm bảo không gian của lễ hội, di tích. Đặc biệt, các khu vực liên quan đến hàng rong, tổ chức bán hàng, viết sớ... được sắp xếp phục vụ du khách.

Ông Trần Xuân Tĩnh cho biết thêm, các khu vui chơi, dịch vụ khác được sắp xếp tại sân vận động để đảm bảo không ảnh hưởng đến các di tích chính. Các điểm kinh doanh hàng hoá, dịch vụ phục vụ du khách thực hiện niêm yết công khai giá bán. Vấn đề trông giữ xe cũng được Ban tổ chức giao cho Hội Cựu chiến binh xã tổ chức với mức thu phí đúng quy định.

Lễ hội Gióng Phù Đổng được tổ chức từ thời Lý, trải qua hàng ngàn năm vẫn được trao truyền, gìn giữ, thể hiện khát vọng đấu tranh bảo vệ hòa bình và lòng tự cường dân tộc. Hội Gióng Phù Đổng cùng với hội Gióng Sóc Sơn đã được UNESCO vinh danh là Di sản Văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại./.