Thời gian qua, Cơ quan Hợp tác Quốc tế Nhật Bản (JICA) ở Việt Nam đã tích cực hỗ trợ, đồng hành cùng Quảng Nam trong lĩnh vực du lịch thông qua các dự án được triển khai quy mô, ý nghĩa.
Sự hỗ trợ của JICA sẽ tạo điều kiện cho du lịch Quảng Nam phát triển bền vững
Một trong những dự án nổi bật mà JICA đang tiến hành ở tỉnh Quảng Nam là Dự án viện trợ không hoàn lại cải thiện môi trường nước khu vực Chùa Cầu (Hội An) –một địa điểm du lịch nổi tiếng nhưng hiện đang bị ô nhiễm nước khá nghiêm trọng. Dự án này hỗ trợ cải tạo hệ thống kênh dẫn nước thải và xây dựngnhà máy xử lý nước thải với công suất 2000 m3/ngày, để xử lý nước ô nhiễm tại kênh dẫn tới Chùa Cầu. Tới nay, nhà máy đã gần hoàn thiện, đang lắp đặt hệ thống điện và dự kiến sẽ hoàn thành vào tháng 10 hoặc tháng 11/2018.
Bên cạnh dự án viện trợ không hoàn lại, JICA cũng tiến hành một số dự án hợp tác qui mô nhỏ theo loại hình “Hợp tác đối tác phát triển”, trong đó JICA hỗ trợ ngân sách và ủy thác việc thực hiện cho các tổ chức phi chính phủ, chính quyền địa phương hoặc trường đại học của Nhật Bản nhằm khuyến khích người dân Nhật Bản tham gia vào hoạt động hợp tác quốc tế sử dụng nguồn vốn hỗ trợ phát triển chính thức (ODA) để chuyển giao công nghệ và chia sẻ kinh nghiệm.
Dự án điển hình trong loại hình này là “Chương trình giảm thiểu khối lượng rác thải theo mô hình Naha tại thành phố Hội An” được thành phố Naha thuộc tỉnh Okinawa (Nhật Bản) thực hiện tại tất cả 13 xã phường trên địa bàn thành phố Hội An, dựa trên kinh nghiệm thực hiện mô hình “Thành phố cộng sinh môi trường” của thành phố Naha. Các chuyên gia của Naha giàu kinh nghiệm về giảm thiểu rác thải kinh doanh và kinh nghiệm trong lĩnh vực làm du lịch với mô hình cân nhắc về môi trường, vốn đã trở thành “thương hiệu” của thành phố Naha. Dự án được triển khai với 3 giai đoạn.
Bên cạnh dự án thành phố sinh thái Hội An còn có dự án dài hơi khác về Hỗ trợ phát triển tiềm lực nông thôn dựa vào sự chủ động của cộng đồng dân tộc thiểu số Cơ Tu huyện Nam Giang do Tổ chức Cứu trợ Phát triển Quốc tế Nhật Bản (FIDR) thực hiện. Dự án được thực hiện từ tháng 8/2016, dự kiến kết thúc vào tháng 7/2020, áp dụng phương pháp phát triển du lịch dựa vào cộng đồng. Theo đó, dự án hướng đến phát triển kinh tế địa phương, gìn giữ các giá trị văn hóa có nguy cơ mai một của dân tộc Cơ Tu như dệt vải, các điệu nhảy, món ăn truyền thống…, áp dụng phương pháp “săn tìm kho báu” (takaramono sagashi) của Nhật Bản trong việc tìm kiếm, khai thác và thương mại hóa các sản phẩm du lịch có giá trị của địa phương.
Một dự án khác cũng rất đáng được kể tới là Dự án phát triển kênh bán hàng thông qua liên kết giữa địa phương với sản phẩm và du lịch – Mở rộng và phát triển sản phẩm thủ công mỹ nghệ truyền thống, do thành phố Minamiboso, tỉnh Chiba (Nhật Bản), thực hiện. Dự án đang hỗ trợ làng nghề Quảng Nam phát triển các sản phẩm thủ công mỹ nghệ thông qua các hoạt động: hỗ trợ thiết kế và cải tạo một số cửa hàng giới thiệu các sản phẩm của nghệnhân; nâng cao năng lực của của các nghệ nhân thông qua các buổi hội thảo tập huấn hướng tới sản xuất ra các sản phẩm đáp ứng với nhu cầu của khách du lịch.
Trong số các dự án hợp tác phát triển của JICA tại tỉnh Quảng Nam còn có Dự án đa dạng hóa sinh kế thông qua du lịch di sản tại các bản làng nông ngư nghiệp vùng sâu vùng xa, được thực hiện bởi trường Đại học Nữ Chiêu Hòa (Nhật Bản). Dự án được thực hiện tại Cù Lao Chàm, gồm ba hoạt động chính: Hỗ trợ phát triển mô hình du lịch cộng đồng, hoạt động homestay tại nhà ngư dân; hỗ trợ phát triển sản phẩm du lịch nhằmhướng dẫn người dân đóng trà vào bao bì nhỏ hơn, đẹp và đảm bảo chất lượng, cùng với đầy đủ các thông tin ghi chú hướng dẫn và công dụng, từ đó thúc đẩy việc bán được nhiều sản phẩm hơn; lập bản đồ du lịch trên đảo cho khách du lịch.
Ngoài hỗ trợ về tài chính thông qua các dự án viện trợ không hoàn lại và hợp tác đối tác phát triển, JICA còn cử các tình nguyện viên người Nhật sang làm việc theo nhiệm kỳ 2 năm, để cùng chia sẻ kinh nghiệm, hỗ trợ người dân ở cấp cơ sở. Được biết, văn phòng JICA tại Việt Nam bắt đầu cử tình nguyện viên tới Quảng Nam từ tháng 12/2003 và đã có tổng cộng 18 tình nguyện viên Nhật Bản đang làm việc tại Quảng Nam chủ yếu trong lĩnh vực kiến trúc, giáo dục môi trường và bảo tồn di sản văn hóa.
Hoa Quỳnh