TP Hồ Chí Minh là đầu tàu kinh tế của cả nước và là trung tâm văn hóa lớn, với nhiều hoạt động văn hóa tạo được sức hút và lan tỏa. Năm 2020, bên cạnh nỗ lực thực hiện nhiệm vụ kép, thành phố vẫn tập trung đẩy mạnh nhiều hoạt động văn hóa.
Một tiết mục tại cuộc thi "Tài năng diễn viên sân khấu cải lương Trần Hữu Trang".
Với chủ đề năm 2020 là "Năm đẩy mạnh hoạt động văn hóa và xây dựng nếp sống văn minh đô thị", TP Hồ Chí Minh một lần nữa khẳng định luôn xem trọng nhiệm vụ xây dựng, phát triển văn hóa, tiếp tục xác định xây dựng văn hóa là nền tảng tinh thần của xã hội. Chính vì thế, dù ảnh hưởng của đại dịch Covid-19, thành phố vẫn nỗ lực đưa các chương trình văn hóa lan tỏa đến mọi tầng lớp nhân dân, duy trì tổ chức trọng thể, trang nghiêm hoạt động kỷ niệm các ngày lễ lớn của đất nước bảo đảm yêu cầu phòng, chống dịch. Ðối thoại văn hóa là một trong những hoạt động nổi bật của năm được thực hiện ngay sau đợt một của dịch Covid-19. Ðến với chương trình Ðối thoại văn hóa, các nhà lãnh đạo thành phố, các chuyên gia, nhà tâm lý, người dân đã cùng trao đổi về những vấn đề mang tính cốt lõi, thực trạng của các mặt đời sống đang tác động đến môi trường văn hóa, đến đời sống người dân thành phố. Những ý kiến từ diễn đàn là cơ sở, nguồn thông tin quý giá để lãnh đạo thành phố chắt lọc, bổ sung vào các đề án, kế hoạch phát triển văn hóa một cách thiết thực, hiệu quả hơn, nhằm giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa thành phố.
Bên cạnh các chương trình văn hóa nghệ thuật hiện đại, mang tính quốc tế, TP Hồ Chí Minh vẫn tập trung duy trì, phát triển các loại hình nghệ thuật truyền thống được xem là niềm tự hào của người dân Sài Gòn - TP Hồ Chí Minh nói riêng và vùng đất phương nam nói chung. Cuộc thi "Tài năng diễn viên sân khấu cải lương Trần Hữu Trang năm 2020" được nâng lên tầm quốc gia sau nhiều năm gián đoạn, thu hút đông đảo tài năng cải lương từ khắp cả nước về tranh tài. Suốt thời gian diễn ra cuộc thi, người hâm mộ ở thành phố và các tỉnh lân cận đã đắm chìm trong những giai điệu mộc mạc, những giọng ca ngọt ngào, những vai diễn kinh điển của sân khấu cải lương. Ðạo diễn, NSND Trần Minh Ngọc chia sẻ, đây là một sự trở lại ngọt ngào, là dấu hiệu cải lương tìm lại thời hoàng kim.
Không gian văn hóa thành phố tiếp tục được xây dựng, bồi đắp bằng những hoạt động hướng về cơ sở, thiết thực với người dân. Khác với mọi năm, Ngày hội Văn hóa đọc năm nay được đưa về các quận, huyện, mang lại những ấn tượng khó quên trong lòng độc giả ở mọi lứa tuổi. Người dân tại các quận, huyện dễ dàng tiếp cận một không gian văn hóa sinh động và phong phú với nhiều trải nghiệm thú vị. Ai đến với ngày hội cũng có thể tìm cho mình những quyển sách hay, được nhìn thấy những trang sách quý.
Năm 2020, TP Hồ Chí Minh từng bước thực hiện chương trình phát triển du lịch văn hóa khi mạnh dạn đưa các loại hình nghệ thuật dân tộc đến với không gian đại chúng, những điểm du lịch ở trung tâm thành phố. Dù phải tạm hoãn nhiều lần vì dịch Covid-19, nhưng mỗi khi trở lại biểu diễn tại sân khấu trước Ðền thờ Hùng Vương, nằm trong khu vực Thảo Cầm Viên, Chương trình nghệ thuật hát bội của Nhà hát Nghệ thuật hát bội thành phố vẫn thu hút đông đảo khán giả. Những tiết mục hấp dẫn, cùng cách hóa trang đặc trưng của hát bội đã khiến khán giả không thể rời mắt. NSƯT Hữu Danh, Nhà hát Nghệ thuật hát bội thành phố cho biết: "Ðiểm nhấn của chương trình là chúng tôi tổ chức giao lưu với khán giả, hướng dẫn khán giả tìm hiểu vẻ đẹp, kỹ thuật biểu diễn trong hát bội qua những phần thi nhỏ, từ đó khán giả, nhất là các bạn trẻ hiểu thêm về môn nghệ thuật truyền thống dân tộc độc đáo này". Từ những suất diễn đều đặn vào cuối tuần, hát bội nói riêng và nghệ thuật truyền thống nói chung đã đến gần hơn với công chúng, từng bước hòa vào nhịp sống đô thị sôi động hôm nay.
Với vị trí, vai trò và tầm vóc của một đô thị đặc biệt qua hơn 300 năm hình thành và phát triển, TP Hồ Chí Minh đang xây dựng nền văn hóa xứng tầm với một thành phố có vị trí chính trị quan trọng, là trung tâm lớn của đất nước về nhiều mặt và là đầu mối giao lưu, hội nhập quốc tế. Ðiều đó tiếp tục được khẳng định trong Báo cáo chính trị tại Ðại hội Ðảng bộ TP Hồ Chí Minh lần thứ 11, với quyết tâm "Xây dựng văn hóa và con người thành phố phát triển toàn diện, văn minh, hiện đại, nhân ái, nghĩa tình trở thành nền tảng tinh thần vững chắc của xã hội, là mục tiêu, động lực phát triển bền vững thành phố" và "văn hóa phải được đặt ngang hàng với kinh tế, chính trị, xã hội".
Bài và ảnh: Võ Mạnh Hảo