Khác hẳn với không khí tết hàng năm, tết Chôl-chnăm-thmây năm nay (từ ngày 13 - 16/4) không rộn ràng trong giai điệu nhạc ngũ âm, chẳng tưng bừng với các hoạt động văn nghệ - thể thao và cũng không có những dòng người tấp nập đi lễ hội. Mọi hoạt động đón tết của các chùa Khmer và đồng bào dân tộc đều diễn ra giản đơn, ấm cúng trên tinh thần vui tươi, an toàn, đoàn kết, gìn giữ và phát huy bản sắc văn hóa truyền thống nhưng đảm bảo phòng chống dịch COVID-19.
Đồng bào Khmer ở xã Hưng Hội (huyện Vĩnh Lợi) dâng lên bàn thờ tổ tiên món bánh gừng, bánh ớt trong
dịp tết Chôl-chnăm-thmây. Ảnh: H.T
Tết Chôl-chnăm-thmây 2020 đã về trên khắp các phum sóc của quê hương Bạc Liêu. Từng con đường, ngõ xóm được trang hoàng rực rỡ bởi cờ ngũ sắc, băng-rôn chúc mừng năm mới. Thế nhưng trong những ngày này, đồng bào dân tộc Khmer lại đón tết trong sinh khí trầm lắng. Đây cũng là điều dễ hiểu khi mọi người nhận thức được sự nguy hiểm của dịch bệnh, đồng thuận và nghiêm chỉnh chấp hành Chỉ thị 16 của Thủ tướng Chính phủ về cách ly toàn xã hội.
Đặc biệt, chùa Khmer vốn được xem là trung tâm sinh hoạt tín ngưỡng, nơi diễn ra mọi lễ hội của đồng bào Khmer cũng tổ chức tết với quy mô nhỏ gọn. Tất cả nghi lễ mừng tết được các chùa cắt giảm đến mức tối đa, mọi hoạt động văn nghệ - thể thao, trò chơi dân gian mang đậm bản sắc văn hóa dân tộc cũng bị hủy bỏ… để ngăn ngừa dịch bệnh lây lan trong cộng đồng.
Đại đức Thạch Thái, Trụ trì chùa Hòa Bình cũ (TT. Hòa Bình, huyện Hòa Bình) chia sẻ: “Bảo vệ sức khỏe, tính mạng cho phật tử là mối quan tâm hàng đầu của các chùa Khmer trong dịp tết Chôl-chnăm-thmây năm nay. Chính vì vậy, chùa đã thực hiện tối giản quy mô, số lượng các nghi thức tín ngưỡng để tránh việc tập trung đông người. Trước tết, Ban quản trị chùa đã đi từng ngõ, gõ từng nhà thông tin về tình hình dịch bệnh, khuyến khích đồng bào dân tộc vui tết tại nhà để đảm bảo an toàn cho gia đình và cộng đồng trong mùa dịch”.
Mặc dù không có các nghi thức, hoạt động lễ hội náo nhiệt, nhưng đồng bào Khmer vẫn đang tạo nên một bầu không khí tết ấm áp, vui tươi tại nhà. Dịp này, bà con dành nhiều thời gian hơn cho những khoảnh khắc sum vầy cùng người thân trong gia đình. Trước tết, gia đình bà Tăng Thị Lan (xã Hưng Hội, huyện Vĩnh Lợi) đã cùng nhau “trang điểm” nhà cửa đón tết, chuẩn bị những mâm cơm cúng tổ tiên, ông bà. Chưa hết, mỗi nhà đều làm các món ăn truyền thống của đồng bào Khmer trong dịp tết như: bánh gừng, bánh ớt, bánh ống, bún nước lèo… “Bà con trong phum sóc đều rất đồng tình với khuyến cáo đón tết tại nhà, bởi đây là cách tốt nhất để bảo vệ sức khỏe cho mỗi gia đình và cộng đồng trước dịch bệnh. Ngoài thời gian làm lễ đón chư thiên, cúng tổ tiên và cầu siêu cho người quá cố, gia đình tôi còn tổ chức làm bánh để tạo bầu không khí vui vẻ cho tết, cũng như giữ gìn và phát huy nét văn hóa ẩm thực độc đáo của đồng bào Khmer”, bà Tăng Thị Lan bày tỏ.
Về phum sóc trong những ngày tết cổ truyền của đồng bào dân tộc, mới thấy nhà nhà, người người đều thể hiện quyết tâm cùng đồng lòng chống dịch. Trong gia đình, mọi người thường xuyên nhắc nhở nhau vui tết nhưng không quên phòng chống dịch; thường xuyên thực hiện “5 lưu ý” quan trọng để ngăn ngừa dịch bệnh… Ông Thạch Vương (xã Vĩnh Trạch, TP. Bạc Liêu) chia sẻ: “Trước, trong và sau tết, gia đình tôi luôn chú ý thực hiện các khuyến cáo của ngành Y tế về phòng chống dịch. Năm nay, việc tổ chức tết dù không rình rang, đầy đủ nghi lễ nhưng không vì thế mà làm mất đi ý nghĩa thật sự của tết. Vui tết tại nhà vừa giúp tình cảm gia đình thêm bền chặt, mỗi gia đình an toàn còn là những “pháo đài” vững chắc để ngăn ngừa, đẩy lùi dịch bệnh”.
Vì một cái tết bình an và hạnh phúc, đồng bào Khmer trên quê hương Bạc Liêu đã và đang có nhiều việc làm thiết thực chung tay phòng chống dịch COVID-19. Như Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã nhấn mạnh trong thư chúc mừng tết Chôl-chnăm-thmây gửi đồng bào Khmer, tết Chôl-chnăm-thmây năm nay vẫn sẽ đầy ý nghĩa và niềm tin vào may mắn, tốt lành nhưng sẽ lắng đọng hơn việc đồng bào, đồng chí, các vị chư tăng cùng thực hiện yêu cầu về giãn cách xã hội: “Đại dịch COVID-19 thách thức tất cả chúng ta nhưng tôi tin chúng ta sẽ chung sức, đồng lòng sớm đẩy lùi và chiến thắng dịch bệnh”.
Hữu Thọ