Về với Cà Mau - vùng đất cực Nam nhiều đặc sản lẫn món ngon lạ kỳ, người ta không thể không nhắc đến hương vị tuyệt vời của loài cá thích leo cây và tắm nắng - cá thòi lòi.

Cái tên nghe đã lạ, tập tính sống càng kỳ lạ hơn. Cá mà lại leo cây, thích tắm nắng, phải chăng vì thế mà thịt dai ngọt đặc biệt hơn hẳn nhiều loài cá nước ngọt?

Đặc sản của rừng ngập mặn Cà Mau

Cá thòi lòi đâu có "dễ dãi", chúng chỉ thích sống ở vùng rừng ngập mặn Cà Mau mà không thích ngao du đến nơi khác. Chúng chỉ nhỏ chừng 2-3 ngón tay, da dẻ sần sùi nhưng cặp mắt to lồi ngang ngửa cái đầu. Trên lưng có đôi vây cứng, chắc khỏe hay xòe ra như hai cái bánh chèo vậy.

Nếu có dịp về thăm những khu rừng ngập mặn của Cà Mau, du khách có thể nhìn thấy những chú cá thòi lòi đang bám trên cây, bơi dưới nước, nằm sưởi nắng, thậm chí "chạy bộ" trên mặt đất. Nghe có thảnh thơi không cơ chứ! Chẳng vậy mà thịt chúng ngon lạ thường. Có lẽ do tập tính sống đa năng như vậy mà thịt cá chắc khỏe, không bị "béo bụng" nên được dân sành ăn rất ưu ái.

Ngoại hình thì cũng chẳng xinh đẹp gì nhưng bàn về chất lượng thịt thì lại được ca tụng là đặc sản nhất nhì Cà Mau. Trong sách Gia Định Thành Công Chí, loài cá này được gọi là phương ngư, nhưng có lẽ vì đôi mắt lồi hẳn ra khiến chúng được gọi là thòi lòi nhiều hơn.

Đất Mũi, tại những bãi bồi cạnh mé biển, nơi rừng ngập mặn phủ bóng những cây đước, cây sú, cây vẹt, thòi lòi hay đào hang bùn ở đó. Chúng có vẻ thảnh thơi tắm nắng leo cây nhưng hễ thấy bóng dáng người, chúng nhanh thoăn thoắt trở về hang. Bà con ngư dân muốn bắt thì phải cắm câu hoặc đặt xà di.

Cá thòi lòi nướng muối ớt

Với người dân Cà Mau, cá thòi lòi không có gì xa lạ. Đây là loại thực phẩm quen thuộc giúp bữa ăn mỗi ngày thêm đậm đà và cũng là thức quà đãi khách phương xa đến với vùng đất cực Nam tổ quốc này.

Cá thòi lòi dai thịt, ngọt thơm nên chế biến kiểu gì cũng ngon như kho tiêu, chiên xù, canh chua mẻ, nướng trui,... Nhưng được du khách yêu thích hơn cả là món cá thòi lòi nướng muối ớt. Có đĩa cá nướng trên bàn nhậu, những câu chuyện lai rai cứ nối dài mãi, những tiếng cười thêm giòn vàng và vị thơm ngon của món cá cứ vấn vít mọi người lại với nhau.

Cá thòi lòi chỉ sống trong tự nhiên, không nuôi được nên thịt cá dai chắc, thơm ngon, hiếm có khó tìm. Chế biến món cá thòi lòi nướng cũng không cần cầu kỳ, phức tạp mà cứ theo phương pháp dân dã thì ngọt miễn chê.

Nguyên liệu để làm món cá thòi lòi nướng muối ớt, bạn chỉ cần 1 đến 2kg cá thòi lòi tươi sống. Mua về rửa sạch, không cần làm lòng, xếp cá lên bếp than hồng và nướng đều tay.

Trước đó, chuẩn bị bát muối ớt tươi trộn cùng dầu, điều mật ong. Thỉnh thoảng trở tay thì quết lên cá để ngấm gia vị.

Cá chín sẽ có mùi thơm ngào ngạt, lúc này chỉ cần tách nhẹ sống lưng là phần thịt trắng dai, thơm nức lộ ra. Chấm cùng nước mắm chua ngọt hoặc muối tiêu chanh là hết ý.

Kỳ Vân Dương