Bảo tàng trong suy nghĩ của mọi người là một nơi khá nhàm chán, rất ít người có ý tưởng đến bảo tàng “chơi”. Tuy nhiên, Bảo tàng Quảng Ninh lại là một điểm đến rất thú vị, cực kỳ hấp dẫn và thu hút hàng trăm nghìn lượt du khách mỗi năm. Bảo tàng Quảng Ninh không chỉ sở hữu lối kiến trúc mới lạ, độc đáo, nơi đây còn là địa điểm du lịch Quảng Ninh chứa đựng nhiều thông tin văn hóa quan trọng, có ý nghĩa lớn.
Cụm công trình Bảo tàng - Thư viện tỉnh Quảng Ninh
Ngoạt thất như viên ngọc đen huyền bí
Toà nhà Bảo tàng - Thư viện tỉnh Quảng Ninh là cụm công trình gồm 3 khối nhà Bảo tàng - Thư viện - Hội thảo được khánh thành năm 2013, nhân dịp kỷ niệm 50 năm thành lập tỉnh Quảng Ninh. Năm 2014, Cụm công trình Bảo tàng - Thư viện tỉnh Quảng Ninh được nhận giải kiến trúc Ashui Awards, hạng mục Công trình của năm 2013 do Hội Quy hoạch phát triển Đô thị Việt Nam trao thưởng. Năm 2015, Công trình nhận giải thưởng Kiến trúc quốc gia 2014, hạng mục Công trình thể thao - văn hóa do Hội Kiến trúc sư Việt Nam trao tặng.
Bảo tàng Quảng Ninh là một công trình kiến trúc nghệ thuật độc đáo bên bờ vịnh Hạ Long, tại phường Hồng Gai, thành phố Hạ Long, được thiết kế theo cấu trúc hình vuông độc đáo với phần kính đen bao trùm tất cả các phía cũng là hình ảnh khiến nhiều du khách liên tưởng tới ngọc trai đen và khoáng sản than đá - là nguồn sản vật và tài nguyên quý ở Hạ Long. Các khối nhà đều gồm 3 tầng và một tầng trệt, được kết nối với nhau bằng hệ thống hành lang trên cao.
Lối vào chính ở tầng 1 có hệ thống bậc thang dài và rộng kết nối từ mặt đường, có đường riêng cho người khuyết tật. Phần vỏ tòa nhà được phủ kín hoàn toàn bởi 14.000 m² kính bán cường lực màu đen có khả năng chống tự vỡ do biến đổi nhiệt, tạo thành tấm gương khổng lồ phản chiếu bầu trời và di sản vịnh Hạ Long nằm liền sát. Khu vực ngoài trời của bảo tàng có trưng bày các hiện vật vật thể khối lớn. Nổi bật là các tảng antraxit là một hòn than nguyên khối lớn nhất Việt Nam kích thước 3,6 m x 2,8 m x 2,2 m, thể tích là 22 m3 và trọng lượng 28 tấn được phát hiện ở độ sâu -176 m so với mặt nước biển vào đầu tháng 4 năm 2012; các tác phẩm điêu khắc có điêu khắc đá khối lớn và tượng công nhân mỏ. Ngoài ra còn các vũ khí cỡ lớn như bệ phóng tên lửa, pháo cao xạ, súng thần công, pháo cổ, tên lửa, máy bay.
Kho tàng nghệ thuật, lịch sử sống động nằm bên trong bảo tàng
Với 3 tầng trưng bày theo chủ đề, có 6 thang máy đứng, 2 thang cuốn, 2 thang thủy lực dành cho người khuyết tật…, Bảo tàng Quảng Ninh đem đến cho du khách một hành trình thuận lợi, ấn tượng và đầy đủ nhất về thiên nhiên và con người Quảng Ninh.
Trong đó, tầng 1 là không gian của biển cả và thiên nhiên. Du khách sẽ được chiêm ngưỡng những bộ xương cá voi, cá mập khổng lồ. Nổi bật hơn nữa là các màn hình đèn LED cung cấp cho du khách những kiến thức về biển cả, lịch sử tiến hóa dưới đáy đại dương vô cùng bổ ích. Đặc biệt, cấu trúc cầu thang và hành lang giúp du khách có thể xem mẫu vật tổng thể ở nhiều góc độ.
Tầng 2 là khu trưng bày những di tích, hiện vật có giá trị lịch sử với nhiều mô hình, hiện vật từ các giai đoạn: tiền sử - sơ sử - cận đại. Những khu vực trưng bày này đều tái hiện rất đặc sắc, sinh động về sự thay đổi trong cuộc sống người dân Quảng Ninh qua từng giai đoạn. Ngoài ra, tầng 2 cũng có thông tin về các di tích lịch sử nổi tiếng tại Quảng Ninh như chùa Đồng Yên Tử, vịnh Hạ Long,... Ở mỗi tầng, mỗi sảnh, trong và ngoài không gian trưng bày đều có những băng ghế cho du khách nghỉ ngơi.
Tầng 3 tái hiện toàn bộ lịch sử ngành khai thác than - một trong những biểu tượng của người Quảng Ninh, với những mô hình mỏ than với kích thước giống hệt hay các bức tượng mô tả cách khai thác của những người công nhân đều sẽ đem lại cho du khách cái nhìn rõ nhất về công việc khó nhọc, vất vả này.
Bảo tàng Quảng Ninh bao gồm cả chức năng Quản lý di tích và Danh thắng tỉnh Quảng Ninh, vì thế Bảo tàng kiêm thêm nhiệm vụ hướng dẫn và tổ chức các hoạt động bảo vệ, phát huy giá trị di sản văn hóa trên địa bàn tỉnh. Bảo tàng Quảng Ninh là địa điểm du lịch Hạ Long nổi tiếng được nhiều du khách yêu thích, được xem là niềm tự hào lớn của người dân Hạ Long, là trung tâm văn hóa, chứa đựng nhiều giá trị về tinh thần của vùng đất mỏ.
Tiểu Vân