Vào 6h30’ sáng ngày 1/8/2010 giờ Việt Nam (tức 20h30 tối ngày 31/7/2010 giờ Brazil), Khu di tích Trung tâm Hoàng thành Thăng Long của Việt Nam chính thức được công nhận là Di sản văn hóa thế giới.

Trước đó, tại vòng hai, hồ sơ đề cử của Việt Nam đã bị ICOMOS (tổ chức chuyên môn độc lập xem xét các hồ sơ ứng cử di sản văn hóa của UNESCO) đề nghị hoãn việc xem xét công nhận trong năm nay. Tuy nhiên, đoàn Việt Nam đã bảo vệ thành công và đã thuyết phục được đa số trong 21 quốc gia thành viên Ủy ban Di sản thế giới rằng Hoàng thành Thăng Long xứng đáng được công nhận là Di sản văn hóa thế giới. Ngay sau khi được công nhận, nhiều bạn bè quốc tế đã đến chia vui với đoàn Việt Nam và khẳng định Hoàng thành Thăng Long xứng đáng với danh hiệu này. Ông Francesco Bandarin, Tổng Giám đốc Trung tâm Di sản thế giới cũng khẳng định: “Thay mặt UNESCO, tôi chức mừng các bạn về việc ghi nhận tuyệt vời này. Hoàng thành Thăng Long minh chứng cho lịch sử của các bạn và là một di sản đại diện cho tất cả nhân loại”.

Phát lộ Hoàng thành Thăng Long

Ủy ban Di sản thế giới đã công nhận khu Trung tâm Hoàng thành Thăng Long - Hà Nội là Di sản văn hóa thế giới dựa trên 3 tiêu chí (trong số 6 tiêu chí của UNESCO). Theo tiêu chí số 2, những di tích trên mặt đất và khai quật được trong lòng đất tại khu Trung tâm Hoàng thành Thăng Long - Hà Nội là minh chứng đặc sắc về quá trình giao lưu văn hóa lâu dài, là nơi tiếp nhận nhiều ảnh hưởng văn hóa từ bên ngoài, nhiều học thuyết, tư tưởng có giá trị toàn cầu của văn minh nhân loại, đặc biệt Phật giáo, Nho giáo, thuyết phong thủy, mô hình vương thành phương Đông, mô hình kiến trúc quân sự phương Tây (thành Vauban), đến từ Trung Hoa, Cham pa, Pháp, để tạo dựng nên những nét độc đáo, sáng tạo của một trung tâm chính trị, kinh tế, văn hóa của một quốc gia vùng châu thổ sông Hồng. Kết quả giao thoa, tiếp biến văn hóa đó được biểu đạt trong tạo dựng cảnh quan, qui hoạch các khu cung điện, trong nghệ thuật kiến trúc và nghệ thuật trang trí cung đình với diễn biến văn hóa đa dạng qua các thời kỳ lịch sử.

Theo tiêu chí số 3, khu Trung tâm Hoàng thành Thăng Long - Hà Nội là minh chứng duy nhất về truyền thống văn hóa lâu đời của người Việt ở Châu thổ sông Hồng trong suốt lịch sử liên tục 13 thế kỷ và vẫn được tiếp nối cho đến ngày nay. Những tầng văn hóa khảo cổ, di tích kiến trúc và nghệ thuật của di sản phản ánh một chuỗi lịch sử nối tiếp nhau liên tục của các vương triều cai trị đất nước Việt Nam trên các mặt tư tưởng, chính trị, hành chính, luật pháp, kinh tế và văn hoá trong gần một ngàn năm. Trên thế giới rất hiếm tìm thấy một di sản thể hiện được tính liên tục dài lâu như vậy của sự phát triển chính trị, văn hoá như tại khu Trung tâm Hoàng thành Thăng Long - Hà Nội.

Theo tiêu chí số 6, khu Trung tâm Hoàng thành Thăng Long - Hà Nội minh chứng rõ nét về một di sản có liên hệ trực tiếp với nhiều sự kiện trọng đại của lịch sử của một quốc gia dân tộc vùng Đông Nam Á trong mối quan hệ khu vực và thế giới. Di sản đề cử là bằng chứng thuyết phục về sức sống và khả năng phục hưng của một quốc gia sau hơn mười thế kỷ bị nước ngoài đô hộ. Di sản đề cử còn ghi đậm dấu ấn thắng lợi của một nước thuộc địa trong cuộc đấu tranh chống chủ nghĩa thực dân, giành độc lập dân tộc, có ảnh hưởng rộng lớn trong phong trào giải phóng dân tộc trên thế giới.

Trước Khu di tích Trung tâm Hoàng thành Thăng Long, Việt Nam đã có 5 di sản thế giới, bao gồm 3 di sản văn hóa thế giới (quần thể di tích Cố đô Huế, Phố cổ Hội An, khu đền tháp Mỹ Sơn) và 2 di sản thiên nhiên thế giới (Vịnh Hạ Long, vườn quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng).

Việc khu Trung tâm Hoàng thành Thăng Long - Hà Nội được công nhận là Di sản văn hóa thế giới là niềm vinh dự, tự hào của mọi người. Đây là món quà vô giá, sự kiện hết sức có ý nghĩa đối với nhân dân Việt Nam và Thủ đô Hà Nội trước thềm Đại lễ kỷ niệm 1.000 năm Thăng Long - Hà Nội. Vinh dự này cũng đặt ra những nhiệm vụ và trách nhiệm to lớn đối với các cơ quan chức năng và thành phố Hà Nội trong việc quản lý, bảo tồn, tôn tạo phát huy giá trị của di sản, trước mắt là tập trung tổ chức tốt việc đón nhân dân và du khách trong nước, quốc tế đến tham quan di sản nhân dịp Đại lễ kỷ niệm 1.000 năm Thăng Long-Hà Nội.