Lễ hội Hết Chá được tổ chức vào mùa xuân, là lễ hội đoàn kết cộng đồng làng bản trước mùa xuân sang, mùa của vạn vật cỏ cây đâm chồi nảy lộc, mùa của sức sống mãnh liệt tình yêu đôi lứa. Là hình thức sinh hoạt văn hóa tâm linh, tín ngưỡng sâu sắc, có ý thức gắn kết, tự tin bước vào mùa vụ mới.  

Đây cũng là ngày lễ tạ ơn đất trời, tạ ơn sinh thành, giáo dưỡng, cầu chúc cho vạn vật hòa hợp, sinh sôi nảy nở, cuộc sống an lành, yên vui. Lễ hội cũng là dịp để bà con dân tộc Thái thể hiện tình đoàn kết cộng đồng, cùng giúp nhau vươn lên trong cuộc sống.  

Lễ hội Hết Chá bao gồm 2 phần lễ và hội. Phần lễ là để người con tỏ lòng thành kính với người thầy chữa bệnh cho mình, mang đậm tính nhân văn sâu sắc, thể hiện tình cảm giữa con người với con người.  

Phần hội diễn ra cảnh vui chơi giải trí, múa hát để gắn kết cộng đồng. Bên cạnh đó là những trò diễn dân gian vui nhộn, dạy con cháu khai hoang ruộng, tập cho trâu cày, khơi dậy nền văn minh lúa nước của đồng bào dân tộc.    

Trong lễ hội thường khơi dậy cuộc sống bình dị với thiên nhiên hoang dã được thể hiện trên cây nêu (gọi là Xắng Chá) trang trí với nhiều biểu tượng là các loài động, thực vật, đồ dùng tượng trưng như: ếch, nhái, chim thú, ve sầu, cỏ cây hoa lá, thuyền bè muôn màu, trống chiêng…  

Trong quá trình diễn ra lễ hội còn có sự đan xen một số tiết mục kịch câm dí dỏm, vui nhộn nhằm phê phán những thói hư tật xấu, khích lệ những cái hay, cái đẹp trong cuộc sống thường nhật. Bên cạnh đó, là những điệu xòe uyển chuyển, nhịp nhàng, duyên dáng hoà cùng tiếng trống, chiêng rộn rã và âm thanh trầm bổng của đội nhạc như đang mời gọi.