Theo tài liệu của Ban Quản lý Di tích Chủ tịch Hồ Chí Minh tỉnh Cao Bằng, chuyến đi của Bác và đoàn công tác từ Pắc Bó (Cao Bằng) ước tính có khoảng 40 người, có trang bị vũ khí. Chiều 09/5/1945, Bác và đoàn công tác đã đến bản Hoàng Phài, xã Cốc Đán, huyện Ngân Sơn. Bà con bản Hoàng Phài đã đón tiếp Bác với tấm lòng hân hoan, phấn khởi. Ban Việt Minh chuẩn bị chu đáo cho đoàn về chỗ ăn, chỗ nghỉ tại Hoàng Phài (nhưng lúc đó không ai biết đó là Bác Hồ).

Tại Hoàng Phài, Bác đã đến lớp bình dân học vụ thăm hỏi tình hình học tập của các học viên. Tối đó, tại Hoàng Phài đã diễn ra cuộc gặp gỡ giữa Bác Hồ với đại diện các đoàn thể để nghe Bác nói chuyện và tổ chức liên hoan văn nghệ kéo dài đến 9 giờ đêm. Trước lúc ra về Bác còn dặn nam nữ thanh niên cố gắng rèn luyện, chăm chỉ  học hành để sau này trở thành chủ nhân của nước Việt Nam độc lập.

Sáng 10/05/1945, Bác cùng đoàn cán bộ tạm biệt Hoàng Phài để tiếp tục cuộc hành trình về Tân Trào (Tuyên Quang).

Thời gian lưu lại Hoàng Phài của Bác và đoàn công tác chỉ có một buổi chiều và một đêm, nhưng hình ảnh của Người đã mãi mãi khắc sâu trong ký ức của nhân dân các dân tộc tại Hoàng Phài. Để ghi dấu sự kiện lịch sử quan trọng  này, Ban Quản lý Di tích Hồ Chí Minh tỉnh Cao Bằng và Huyện uỷ; UBND huyện Ngân Sơn; Đảng uỷ UBND xã Cốc Đán đã xác định địa điểm Bác Hồ nghỉ đêm trên hành trình từ Pắc Bó về Tân Trào lãnh đạo khởi nghĩa, giành độc lập.

Địa điểm di tích lịch sử Hoàng Phài nằm trong hệ thống di tích lịch sử liên quan tới Bác Hồ từ Pắc Bó (Cao Bằng) về tới Tân Trào (Tuyên Quang) và đây sẽ là địa điểm cho du khách tham quan, nghiên cứu học tập và giáo dục truyền thống đấu tranh cách mạng của Đảng, Bác Hồ và nhân dân các dân tộc thoát khỏi ách áp bức bóc lột của thực dân, đế quốc cho các thế hệ mai sau.

Hiện nay, trên địa bàn tỉnh Bắc Kạn có 12 di tích lịch sử cách mạng và kháng chiến được Nhà nước công nhận gồm: di tích chiến thắng Đèo Giàng, Hoàng Phài (huyện Ngân Sơn); di tích lịch sử Nà Tu, Đồn Phủ Thông (huyện Bạch Thông); di tích lịch sử ATK Bản Ca, Đồi Nà Pậu, Khuổi Linh, Đồi Pù Cọ, Khau Mạ, Nà Quân (huyện chợ Đồn); di tích danh lam thắng cảnh động Nàng Tiên (huyện Na Rỳ) và di tích danh lam thắng cảnh hồ Ba Bể (huyện Ba Bể).