Với nguồn tài nguyên phong phú để phát triển du lịch, thời gian qua, ngành “công nghiệp không khói” của Quảng Ninh đã có những chuyển biến tích cực, cơ sở hạ tầng từng bước được đầu tư, một số sản phẩm chất lượng cao được đưa vào sử dụng góp phần thúc đẩy sự tăng trưởng kinh tế...
Những năm gần đây, du lịch Quảng Ninh đã có những chuyển biến rõ rệt, việc đầu tư cơ sở vật chất kỹ thuật cho phát triển du lịch, như: đường, bến cảng, khu vui chơi giải trí, tàu vận chuyển khách, hệ thống thông tin liên lạc… đã từng bước đạt tiêu chuẩn quốc gia và khu vực. Số cơ sở lưu trú được xếp hạng sao tăng đều qua các năm. Hiện nay, trên địa bàn toàn tỉnh có khoảng 850 cơ sở lưu trú (trên bờ) với 13.000 phòng ngủ, trong đó có 86 khách sạn từ 1-5 sao, với hơn 5.000 phòng ngủ. Đội tàu du lịch cũng phát triển nhanh cả về số lượng lẫn chất lượng, đến nay đã có khoảng 500 tàu du lịch, trong đó có 150 tàu lưu trú cao cấp, được trang bị hiện đại với gần 7.000 phòng.
Bên cạnh cơ sở hạ tầng phát triển nhanh theo hướng hiện đại và chuyên nghiệp thì công tác quản lý môi trường kinh doanh dịch vụ du lịch trên địa bàn cũng từng bước được cải thiện, không gian phát triển du lịch được mở rộng. Quảng Ninh đang là một địa chỉ hấp dẫn thu hút khách du lịch trong nước và quốc tế. Trong giai đoạn 2001-2010, tổng lượng khách du lịch đến với Quảng Ninh tăng trưởng bình quân đạt ở mức 11,84%/năm, trong đó khách quốc tế tăng 13,48%, tổng doanh thu du lịch tăng bình quân 24,5%. Năm 2012, ngành Du lịch Quảng Ninh đã đón 7 triệu lượt khách, tăng 8,5%, trong đó khách du lịch quốc tế đạt gần 2,5 triệu lượt, tăng 9%; tổng doanh thu đạt 4.347 tỷ đồng, tăng 22,6% so với cùng kỳ; ngành Du lịch đã tạo việc làm ổn định cho khoảng 23.000 lao động trực tiếp và 37.000 lao động gián tiếp. Riêng 3 tháng đầu năm nay, ngành Du lịch Quảng Ninh đã đón hơn 2,8 triệu lượt khách, tăng 8% so với cùng kỳ năm ngoái; trong đó khách quốc tế đạt 775 nghìn lượt; tổng doanh thu từ du lịch đạt 1.333 tỷ đồng, tăng 14% so với cùng kỳ năm ngoái.
Những kết quả trên đây chính là cơ sở, tiền đề vững chắc để đưa du lịch Quảng Ninh lên một tầm cao mới vào những năm tiếp theo.
Tầm nhìn 2030
Xác định xây dựng Quảng Ninh là trung tâm du lịch đẳng cấp quốc tế, trở thành ngành kinh tế chủ lực, chiếm tỷ trọng ngày càng cao trong cơ cấu GDP của tỉnh, vấn đề phát triển du lịch Quảng Ninh theo hướng chuyên nghiệp hiện đại, đảm bảo phát triển bền vững gắn chặt với việc bảo tồn và phát huy các giá trị văn hoá của dân tộc, giữ gìn cảnh quan môi trường đã được tỉnh và ngành Du lịch đặc biệt chú ý.
Để đạt mục tiêu đó, tỉnh và ngành Du lịch đã huy động tối đa các nguồn lực trong và ngoài nước cho đầu tư phát triển du lịch, phát huy tiềm năng, lợi thế của các yếu tố tự nhiên và giá trị nhân văn, thế mạnh đặc trưng, tăng cường liên kết để phát triển du lịch. Quảng Ninh đang phấn đấu mục tiêu đến năm 2015 đón 8,2 triệu lượt khách, trong đó khách quốc tế đạt con số 3 triệu lượt, tổng doanh thu đạt 7.500 tỷ đồng; tiếp đó đến năm 2020, tổng khách du lịch đến Quảng Ninh sẽ đạt 10,5 triệu lượt, trong đó khách quốc tế là 4 triệu lượt, tổng doanh thu 30.000 tỷ đồng. Và cũng theo lộ trình này, vào năm 2030, tổng khách du lịch đến Quảng Ninh sẽ đạt 23 triệu lượt, trong đó khách quốc tế là 7 triệu lượt, tổng doanh thu 121.000 tỷ đồng.
Để thực hiện mục tiêu đề ra, hiện nay Quảng Ninh đang tập trung triển khai xây dựng Quy hoạch tổng thể phát triển du lịch giai đoạn 2012-2020, tầm nhìn 2030; hoàn thiện xây dựng quy hoạch chi tiết 4 trung tâm du lịch của tỉnh gồm: Trung tâm du lịch Hạ Long, Trung tâm du lịch Vân Đồn, Trung tâm du lịch Móng Cái - Trà Cổ, Trung tâm du lịch Uông Bí - Đông Triều - Quảng Yên; phát triển mở rộng không gian du lịch biển đảo Vân Đồn - Cô Tô - Vịnh Bái Tử Long kết nối với Di sản - Kỳ quan thiên nhiên thế giới Vịnh Hạ Long. Đồng thời phát triển thêm các không gian du lịch mới. Đặc biệt, đẩy mạnh đầu tư phát triển hạ tầng du lịch, tập trung vào hạ tầng phục vụ du lịch như: giao thông, điện, nước, bưu chính viễn thông…; chú trọng đầu tư vào một số công trình lớn, hiện đại, mang tầm quốc tế, các cơ sở thiết yếu để phát triển du lịch như: cảng tàu quốc tế tại Hạ Long, Vân Đồn, các trung tâm thương mại, hệ thống vui chơi, giải trí cao cấp, một số công viên chuyên đề để tạo ra sự đổi mới khác biệt và tăng sức hấp dẫn mạnh, thu hút các đối tượng khách du lịch; tập trung triển khai các dự án có quy mô lớn như dự án “Khu công viên phức hợp có Casino tại Vân Đồn” diện tích 1.800ha, vốn đầu tư 4 tỷ USD; sân bay quốc tế Vân Đồn, diện tích 300ha, vốn đầu tư 1,2 tỷ USD; dự án khu đô thị và cảng tàu du lịch quốc tế phía bắc đảo Cái Bầu - Vân Đồn, diện tích 170ha, vốn đầu tư 1 tỷ USD; dự án Bảo tàng sinh thái Hạ Long và các dự án khác để tạo động lực mạnh phát triển du lịch. Bên cạnh đó, tập trung bảo tồn khai thác các giá trị của Vịnh Hạ Long thông qua các loại hình du lịch có tính hấp dẫn cao. Đầu tư, phát triển các sản phẩm du lịch mới, gắn với các nét đặc trưng, thế mạnh của từng vùng như: Sản phẩm du lịch làng quê, sản phẩm du lịch tâm linh... mở rộng phạm vi khai thác và phát triển các tuyến du lịch; hoàn thiện, đầu tư nâng cấp những tuyến du lịch đã có và xây dựng các tuyến mới. Đồng thời tăng cường đẩy mạnh, hợp tác quảng bá xúc tiến du lịch, ưu tiên phát triển thị trường du lịch khách quốc tế như: Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản, ASEAN… từng bước vươn tới thị trường du lịch châu Âu, Bắc Mỹ; chú trọng những thị trường du lịch tiềm năng có chi trả cao. Đẩy mạnh việc liên kết vùng với Hà Nội, Hải Phòng, các tỉnh, thành biên giới phía Bắc, các trung tâm du lịch trong cả nước. Mặt khác, nâng cao công tác đào tạo chất lượng nguồn nhân lực phục vụ du lịch, bổ sung kiến thức cơ bản, như: ngoại ngữ, văn hoá ứng xử, giao tiếp cho đội ngũ nhân viên du lịch cũng như quan tâm phát triển những cơ sở đào tạo nhân lực đạt chất lượng cao cho ngành du lịch. Đặc biệt quan tâm đến vấn đề bảo vệ môi trường du lịch.
Thực thi những giải pháp trên đây, du lịch Quảng Ninh chắc chắn sẽ phát triển bền vững, chuyên nghiệp và chất lượng hơn, sẵn sàng hội nhập với khu vực và quốc tế. Quảng Ninh luôn là điểm đến hấp dẫn, không thể thiếu trong hành trình tham quan của mỗi du khách.