Chị Nguyễn Thị Thu, Phó Chủ tịch UBND xã Ea Yiêng cho hay, nằm trong dòng chảy chung của văn hóa truyền thống đồng bào các dân tộc Tây Nguyên nhưng thổ cẩm Xê Đăng có những đặc điểm và nét đẹp riêng về màu sắc và hoa văn.

Chính vì thế, những năm gần đây, thổ cẩm Xê Đăng do các nghệ nhân xã Ea Yiêng làm ra không chỉ phục vụ bà con trong vùng mà còn được kết nối, giới thiệu đến khách du lịch, trở thành những sản phẩm thủ công độc đáo, những món quà đặc biệt dành cho những người yêu văn hóa Tây Nguyên.

Hội viên phụ nữ xã Ea Yiêng tham gia lớp sơ cấp nghề dệt thổ cẩm.

Đầu năm 2025, UBND xã đã phối hợp với Trung tâm Giáo dục nghề nghiệp - Giáo dục thường xuyên huyện Krông Pắc thành lập Tổ hợp tác nghề dệt thổ cẩm của người Xê Đăng và khai giảng lớp sơ cấp nghề dệt thổ cẩm. Qua vận động, tuyên truyền của UBND xã và Hội Liên hiệp Phụ nữ đã có 30 hội viên tham gia lớp sơ cấp nghề với mong muốn lưu giữ và phát triển nghề dệt thổ cẩm truyền thống của cha ông, cũng như có thêm việc làm, thu nhập những lúc nông nhàn.

Là học viên lớn tuổi nhất của lớp sơ cấp nghề, bà Thía (buôn Kon Tay) chăm chú canh từng sợi chỉ để tạo nên hoa văn theo hướng dẫn của giáo viên. Bà Thía bộc bạch, thế hệ của bà khi còn nhỏ đã rất quen thuộc với hình ảnh các bà, các mẹ miệt mài bên khung dệt. Tấm thổ cẩm không chỉ thể hiện sự khéo léo của người phụ nữ mà còn gửi gắm tình cảm của các bà, các mẹ dành cho chồng, con, người thân trong gia đình. Tuy nhiên, từng có giai đoạn những bộ trang phục thổ cẩm truyền thống của người Xê Đăng ít được bà con sử dụng, nghề dệt thổ cẩm vì thế cũng mai một khá nhiều.

Bản thân bà Thía, trước đây vì bận rộn mưu sinh nên không học được kỹ thuật dệt thổ cẩm. Chính vì thế, khi được Chi hội Phụ nữ buôn Kon Tay động viên tham gia lớp học nghề dệt thổ cẩm, bà rất mừng. Những buổi đầu làm quen với khung dệt, bà khá lúng túng, bỡ ngỡ. Lắm lúc thao tác sai, bà phải gỡ sợi ra làm lại. Dần dần, bà cũng quen với các dụng cụ, thao tác cũng nhanh hơn. Đến nay, bà đã dệt gần xong 2 tấm thổ cẩm theo chương trình của khóa học. Những tấm thổ cẩm này sẽ được bà may thành áo, váy truyền thống cho chính mình để mặc trong những dịp lễ hội của buôn hay đi lễ ở nhà thờ. Bà cũng sẽ cố gắng học thêm kỹ thuật, dệt thật nhiều tấm thổ cẩm đẹp cho người thân và truyền dạy lại cho con gái, cháu gái trong gia đình.

Chị H’Yum Byă, giáo viên của lớp sơ cấp nghề (ngồi bên trái) hướng dẫn một học viên cách tạo hoa văn trên khung dệt.

Chị H’Yum Byă, giáo viên của lớp sơ cấp nghề dệt thổ cẩm tại xã Ea Yiêng chia sẻ, nội dung học đa số là cầm tay chỉ việc với mục tiêu giúp học viên nắm được kỹ thuật giăng sợi, dệt vải nền cho đến các hoa văn căn bản như hạt mướp, quả trám, chữ X, ngôi sao… Sau khi kết thúc khóa học, các chị em sẽ có thể tham gia Tổ hợp tác nghề dệt thổ cẩm và học hỏi thêm kỹ thuật dệt hoa văn truyền thống của dân tộc mình hoặc sáng tạo, phát triển thêm hoa văn từ những kỹ thuật căn bản. Đây cũng chính là những nhân tố lưu giữ, truyền dạy nghề dệt thổ cẩm cho mỗi buôn làng, giữ gìn nét đẹp truyền thống của cộng đồng các dân tộc Tây Nguyên.

Đinh Nga