Theo quyết định quy hoạch và thuyết minh nội dung, quy hoạch chi tiết tỷ lệ 1/500 khu du lịch Tam Đảo I, thị trấn Tam Đảo có quy mô 214,87ha. Quy hoạch đặt mục tiêu là xây dựng Tam Đảo thành khu du lịch nghỉ dưỡng hấp dẫn du khách gắn với bảo vệ môi trường thiên nhiên và giữ gìn cân bằng sinh thái; xác lập cơ sở để thu hút đầu tư và quản lý xây dựng theo quy hoạch, góp phần thúc đẩy ngành du lịch phát triển nói riêng và tạo động lực kinh tế - xã hội tỉnh Vĩnh Phúc nói chung phát triển mạnh mẽ hơn.

Quy hoạch được tổ chức theo không gian kiến trúc gồm các tuyến trục chính, các tuyến trục không gian, khu vực không gian trung tâm, vùng phát triển du lịch tầng thấp, vùng phát triển du lịch cao tầng trung bình, vùng nhà ở làng xóm thấp tầng hiện có...

Ông Vũ Chí Giang, Phó Chủ tịch Ủy ban Nhân dân tỉnh Vĩnh Phúc, đánh giá cao nỗ lực của huyện Tam Đảo và đơn vị tư vấn trong quá trình khảo sát, lập quy hoạch; đồng thời khẳng định việc công bố quy hoạch xây dựng khu du lịch Tam Đảo 1 là tiền đề quan trọng để xây dựng huyện Tam Đảo trở thành điểm đến du lịch hấp dẫn. Tam Đảo tiếp tục phối hợp tốt với các sở, ban, ngành để kịp thời giải quyết các khó khăn, vướng mắc cho các nhà đầu tư; rà soát, thống kế lại các hộ dân được giao đất để xây dựng các phương án quản lý đất đai, xây dựng Tam Đảo thực sự trở thành điểm đến hấp dẫn của du khách trong và ngoài nước. 

Ông Giang cho rằng Tam Đảo là huyện có nhiều tiềm năng, lợi thế về du lịch bởi gần thủ đô Hà Nội và các tỉnh đồng bằng đông cân cư. Gần đây một số tuyến đường lớn được Nhà nước xây dựng và hoàn thành đưa vào sử dụng, thêm vào đó tỉnh đầu tư xây dựng mới, đồng thời nâng cấp các công trình giao thông nói chung tạo sự kết nối cho sự phát triển, trong đó ưu tiên cho phát triển du lịch của Tam Đảo. Đây là một điều kiện rất thuận lợi để Tam Đảo phát triển ngành "công nghiệp không khói".

Thiên nhiên đã ban tặng cho Tam Ðảo một khung cảnh đẹp, đã có nhiều người ví nơi đây là "Đà Lạt của miền Bắc", là Sa Pa thứ hai của Việt Nam bởi khí hậu mát mẻ, trong lành. 

Đầu thế kỷ 20, người Pháp đã lên Tam Đảo xây dựng một thị trấn ở đây làm nơi nghỉ mát cho các quan chức của chính quyền đô hộ. Họ xây dựng 163 ngôi biệt thự, khách sạn, nhà hàng, bể bơi, sân thể thao, sàn nhảy để biến nơi này thành nơi xa hoa, tráng lệ bậc nhất Đông Dương lúc bấy giờ. Thời gian, sự tàn phá của chiến tranh và thiên nhiên đã khiến những ngôi biệt thự, khách sạn do người Pháp xây dựng trở thành hoang tàn, đổ nát... Để khôi phục lại cảnh quan thị trấn Tam Đảo, nhiều năm qua, các tổ chức, cơ quan Nhà nước và nhân dân đã đầu tư các khách sạn, nhà nghỉ, mở đường lên núi khang trang hơn, phục vụ nghỉ dưỡng, vui chơi của du khách.

Tuy vậy, do một thời gian dài có nhiều chủ thể tham gia xây dựng chưa tạo ra tính đồng bộ, tính thẩm mỹ và mang nặng tính tự phát, gây khó khăn cho công tác quản lý Nhà nước. Các dịch vụ bổ trợ như vui chơi, giải trí, mua sắm, hàng lưu niệm, ăn uống thiếu tính chuyên nghiệp, đơn điệu về hình thức, chủng loại, các lều quán bán hàng đều làm tạm thời, rất lộn xộn... nên chưa thực sự đáp ứng được nhu cầu mua sắm cho du khách.