Thổ Hà thuộc xã Vân Hà, huyện Việt Yên, tỉnh Bắc Giang, nằm tại vị trí đắc địa nên từng là một làng gốm danh thơm nức tiếng gần xa. Cùng với sự thịnh vượng của nghề gốm, bàn tay những nghệ nhân dân gian đã xây dựng một quần thể xóm làng thuần Việt với những đình chùa, cổng làng bề thế với lối kiến trúc cổ kính, trầm mặc mà dân dã. Theo tương truyền, ông tổ của nghề gốm làng Thổ Hà được cho là tiến sĩ Đào Trí Tiến. Ông đã học được nghề gốm trên đường đi xứ Trung Quốc và truyền lại cho dân làng từ thế kỷ 14.

Trải qua hàng trăm năm, làng Thổ Hà nay vẫn là nơi dành cho những người say mê phong cảnh hữu tình của làng Việt cổ, những nghệ sĩ, nghệ nhân tìm về cảm hứng.

Qua bến đò Thổ Hà phía bờ hữu ngạn sông Cầu, du khách sẽ bắt gặp ngay vẻ đẹp hiền hoà của dòng nước lững lờ trôi, lũy tre xanh và bờ tường ghép đầy mảnh gốm đen bóng, những cây đa, cây si gần bến nước rủ từng chùm rễ in bóng xuống mặt sông...

Trên con đường dẫn vào làng, du khách cũng sẽ bắt gặp vẻ đẹp rất riêng của những ngõ nhỏ ở làng Thổ Hà: Những cái ngõ mà chỉ được lát bằng một thứ gạch đỏ cũ kĩ với hai bên là bờ tường xếp chằn chặn một thứ sành nâu đen bóng.

Tuy nhiên, điều đặc biệt nhất ở làng Thổ Hà có lẽ được thể hiện trong cách ở của con người nơi đây: Họ chỉ sử dụng chính những đồ gốm, mảnh gốm bỏ đi để xây nhà, xây tường. Tường ở đây không trát vôi vữa, mặc kệ gió mưa mà hình thành khối gắn kết độc đáo.

Gốm Thổ Hà xưa không dùng men, cái thứ đất dẻo kỳ diệu ấy được nung cho đến khi nó tự chảy men ra, bám trên bề mặt đồ gốm một màu nâu óng, mượt như nhung, mát lịm. Làng chỉ làm đồ gốm gia dụng, những chum vại, tiểu sành, chĩnh chõ nổi tiếng một thời. Bề mặt đồ gốm tím sẫm, đanh lại, gõ kêu như đánh vào thép nguội. Những mảnh gốm xưa còn sót lại trên các bức tường vẫn vẹn nguyên hình hài, chính thế mà hồn gốm như còn đọng mãi...