Theo tiếng địa phương, Phanxipăng gọi là "Hủa Xi Pan", có nghĩa là phiến đá khổng lồ chênh vênh. Phanxipăng (cao 3.143 m) là ngọn núi cao nhất Việt Nam, và cũng là ngọn núi cao nhất Đông Dương.
Phanxipăng thuộc dãy núi Hoàng Liên Sơn, nằm về phía tây nam thị trấn Sapa, giáp hai tỉnh Lào Cai và Lai Châu thuộc vùng Tây bắc Việt Nam, được hình thành vào thời kỳ tân kiến tạo cách đây trên 100 triệu năm.
Đỉnh Phanxipăng hiện là điểm hẹn của nhiều nhà leo núi. Việc chinh phục đỉnh núi này có thể được thực hiện qua các tour của các công ty du lịch lữ hành chuyên nghiệp hoặc tự túc với sự dẫn đường của người bản xứ.
Lộ trình leo núi có thể bắt đầu từ Hà Nội đến Lào Cai bằng tàu hỏa trên quãng đường dài 333 km; rồi từ Lào Cai lên Sapa bằng ô tô qua 38 km; sau đó từ Sapa đến đỉnh đèo Trạm Tôn hoặc ít phổ biến hơn là khu du lịch Cát Cát bằng ô tô hoặc xe ôm. Tại đây có một người dân tộc H’mong, Dao làm nghề cửu vạn phục vụ khách leo núi.
Trước kia từ Sapa lên đỉnh Phanxipăng và quay trở về mất khoảng chừng 5-6 ngày. Hiện nay thời gian tổng cộng của chuyến leo núi chỉ còn 3 ngày, thậm chí 2 ngày hoặc với những người thành thạo và sức khỏe tốt thì có thể thực hiện trong một ngày. Nhưng hành trình phổ biến nhất với khách du lịch hiện nay là ba ngày.
Sáng ngày đầu tiên đi ô tô từ Sapa đến đỉnh đèo Trạm Tôn. Bắt đầu chuyến leo núi ở đó, đi xuyên qua các dãy núi, du khách sẽ dừng chân ở một địa điểm cao khoảng 1.900 m cạnh suối, sau đó cùng cắm trại, nấu ăn và nghỉ qua đêm ở đây.
Ngày thứ hai từ địa điểm cao 1.900 m đó, khách sẽ leo lên tới đỉnh Phanxipăng cao 3.143m và nghỉ ăn trưa trên đỉnh, đây là quãng đường vất vả nhất trong toàn bộ cuộc hành trình. Sau đó du khách quay về trại nghỉ đêm thứ hai.
Ngày thứ ba từ trại quay về Sapa theo một đường khác. Sẽ có xe đón du khách ở chân núi đưa về Sapa. Một quy định cho các nhà leo núi ở đây là không được xả rác trong rừng, tất cả sẽ được mang theo rồi đốt đi.
Mỗi đoàn leo núi sẽ có ít nhất hai hướng dẫn viên hoặc người dẫn đường. Ngày thứ hai khi du khách lên đỉnh Phanxipăng, một trong hai người sẽ ở lại trại nấu ăn. Ở gần đỉnh núi, du khách có thể hái măng về cho bữa ăn. Việc nấu nướng cũng rất khó khăn, du khách phải đi kiếm củi, làm bếp. Ban đêm thường mưa và nhiệt độ hạ xuống rất thấp.
Những người chinh phục đỉnh núi này cần sức khoẻ, lòng can đảm, sự sẵn sàng chịu đựng khó khăn. Các vật dụng hữu ích cho cuộc leo núi này gồm giày leo núi, áo mưa, lều, túi ngủ, thuốc men cá nhân, kẹo ngọt ăn để tăng glucose trong máu khi leo núi giúp giảm cảm giác tức ngực và khó thở khi leo lên cao. Việc hạn chế số lượng đồ dùng cá nhân giúp giảm trọng lực và làm việc leo núi dễ dàng.
Thời điểm để chinh phục Phanxipăng thích hợp là từ tháng 9 năm trước đến tháng 3 năm sau. Tuy nhiên đường lên nóc nhà Đông Dương đẹp nhất là vào khoảng cuối tháng 2, khi các loài hoa núi đua nhau nở rộ. Dịp này du khách sẽ được tận hưởng phong cảnh lãng mạn giữa chốn rừng núi hoang vu.