Phó Chủ tịch nước Đặng Thị Ngọc Thịnh cùng đại diện các Bộ ngành, địa phương dâng hương
tại khu di tích Côn Sơn

Tham dự có Phó Chủ tịch nước Đặng Thị Ngọc Thịnh, đại diện các Bộ, ngành Trung ương và địa phương cùng đông đảo nhân dân và du khách thập phương.

Côn Sơn – Kiếp Bạc có ý nghĩa, tầm quan trọng trong lịch sử; thể hiện công lao to lớn của thiền phái Trúc Lâm với sự nghiệp dựng nước, giữ nước, lòng tự tôn dân tộc; công lao của Đệ tam tổ Huyền Quang Tôn giả. 

Huyền Quang tên thật là Lý Đạo Tái, sinh năm 1254, tại hương Vạn Tư (nay thuộc xã Thái Bảo, huyện Gia Bình, tỉnh Bắc Ninh), thuộc dòng dõi quan lại nhà Lý. Ông là người thông minh, hiếu học, được mệnh danh là thần đồng, nổi tiếng khắp xứ Kinh Bắc và cả nước. Năm 20 tuổi, ông đỗ đầu khóa thi Hương, 21 tuổi đỗ đầu khoa thi Giáp Tuất. Người đời gọi ông là Lý Trạng nguyên.

Làm quan nhà Trần không lâu, ông từ quan tìm đến tôn giáo, kiên trì học đạo và biên soạn kinh sách. Ông từng trụ trì ở chùa Siêu Loại (Bắc Ninh), chùa Thanh Mai (Chí Linh), chùa Vân Yên là một trong những trung tâm Phật giáo lớn tại Yên Tử. Ngoài ra, ông cùng Phật hoàng Trần Nhân Tông và Pháp Loa đi khắp nơi trong nước thuyết pháp, giảng kinh và trở thành vị Tổ thứ ba của thiền phái Trúc Lâm. Những năm cuối đời, ông về trụ trì tại chùa Côn Sơn, xây dựng tòa Cửu Phẩm Liên Hoa, biên soạn kinh sách truyền lại cho đời sau. 

Nghi lễ cắt băng khánh thành tỏa Cửu Phẩm Liên Hoa

Ngày 23 tháng Giêng năm 1334, ông viên tịch tại chùa Côn Sơn, thọ 80 tuổi. Hằng năm, ngày mất của ông trở thành ngày giỗ Tổ của chùa Côn Sơn. Từ đó, di tích Côn Sơn luôn giữ vai trò là trung tâm Phật giáo xứ Đông xưa. 

Cửu Phẩm Liên Hoa là một trong những tinh hoa của kiến trúc nghệ thuật Phật giáo. Đây là biểu tượng tối cao của thế giới Cực Lạc, thế giới của cõi Niết Bàn, nơi Đức Phật A Di Đà thường trụ. Ngài ngự ở hàng cao nhất của Cửu Phẩm, dùng ánh sáng vô lượng, công lực vô biên phổ chiếu cứu độ chúng sinh, tiếp dẫn thế gian về cõi Tây Phương Cực Lạc. 

Tòa Cửu Phẩm Liên Hoa chùa Côn Sơn là công trình kiến trúc nghệ thuật Phật giáo đặc sắc lần đầu tiên được phục dựng thành công. Công trình này góp phần hoàn chỉnh hệ thống thờ tự đã bị tàn phá trong chiến tranh; phục hồi các nghi thức, lễ nghi tôn giáo cổ truyền do các Thánh Tổ ở các thời kỳ dày công khai sáng, xây dựng... góp phần bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa của khu di tích quốc gia đặc biệt Côn Sơn - Kiếp Bạc.

Trước lễ khai hội đã diễn ra nghi lễ rước nước, từ sân chùa Côn Sơn, đoàn rước gồm hàng trăm người với rồng, cờ lọng, bát bửu, các cỗ kiệu tiến ra hồ Côn Sơn. Tại đây, các nhà sư làm lễ dâng hương, cáo thần, đăng đàn cầu nước. Rước nước là một nghi lễ quan trọng trong lễ hội Côn Sơn với mục đích lấy nước thiêng để thờ cúng trong Phật điện, làm nghi lễ mộc dục (tắm tượng), biểu dương sức mạnh cộng đồng làng xã, cầu mùa, cầu nước... 

Lễ rước nước

Với những giá trị hết sức đặc biệt, khu di tích Côn Sơn - Kiếp Bạc đã được Nhà nước xếp hạng di tích quốc gia năm 1962. Năm 2012 được xếp hạng di tích quốc gia đặc biệt và trong Lễ hội Côn Sơn – Kiếp Bạc năm 2013, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã chính thức công nhận lễ hội mùa Xuân Côn Sơn và lễ hội mùa thu Kiếp Bạc là di sản văn hóa phi vật thể quốc gia. 

Pháo đất trò chơi dân gian đặc sắc tại lễ hội Côn Sơn - Kiếp Bạc

Lễ hội mùa Xuân Côn Sơn - Kiếp Bạc năm 2017 được UBND tỉnh Hải Dương tổ chức từ ngày 10/2 đến ngày 19/2/2017 (tức ngày 14 đến 23 tháng Giêng âm lịch) với nhiều nghi lễ, hoạt động văn hóa, văn nghệ, thể thao, trò chơi mang đậm chất truyền thống, dân gian như: lễ dâng hương, lễ khai hội, lễ tế trên núi Ngũ Nhạc, lễ Đàn mông sơn thí thực, hội thi bánh chưng, bánh dày, vật dân tộc, liên hoan pháo đất...

Hoa Quỳnh