Đền Chiêu Trưng thờ vị tướng Lê Khôi, tọa lạc trên địa bàn xã Thạch Bàn thuộc huyện Thạch Hà (Hà Tĩnh). Hàng năm, vào ngày 2 - 3/5 âm lịch, nhân dân hai huyện Thạch Hà và Lộc Hà thường tổ chức Lễ hội đền Chiêu Trưng và diễn ra các hoạt động rước thuyền, các trò chơi dân gian như: đi cà kheo, đánh cờ, thả diều và đua thuyền tại các xã Thạch Bàn, Thạch Hải, Thạch Đỉnh (Thạch Hà) và xã Thạch Kim, Mai Phụ, Thạch Bằng (Lộc Hà).

Tương truyền, trong một lần Lê Khôi đem quân đánh trận ở phía nam, ông đã đánh tan thành Đồ Bàn, bắt được Vua Bí Cai. Trên đường trở về, ông đã lâm bệnh và mất vào ngày 3/5 năm Bính Dần (1446), quân sĩ hạ thuyền buồm, mai táng ông tại bến Long Ngâm, chân núi Nam Giới, nay là xã Thạch Bàn (Thạch Hà), từ đó nhân dân trong vùng lập miếu thờ ghi nhớ công ơn của Lê Khôi.

Lê Khôi người làng Lam Sơn, Thụy Nguyên (nay là huyện Thọ Xuân, tỉnh Thanh Hóa), ông là cháu ruột của Vua Lê Thái Tổ. Lê Khôi tham gia các trận đánh lớn và lập được nhiều chiến công hiển hách nên được nhà vua phong “Kỳ lân hộ vệ thượng tướng quân, Tổng quản hành quân, Nhập nội thiếu úy”.

Lễ hội đền Chiêu Trưng gắn với di tích lịch sử văn hóa đền Lê Khôi tại núi Long Ngâm - Nam Giới (xã Thạch Bàn, Thạch Hà). Năm 1990, Bộ Văn hóa - Thông tin (nay là Bộ VHTTDL) ra Quyết định công nhận đền thờ và lăng mộ Lê Khôi là Di tích lịch sử văn hóa quốc gia. Năm 1993, Bộ Văn hóa - Thông tin tiếp tục ra quyết định xếp hạng đền thờ và lăng mộ Lê Khôi là Di tích lịch sử kiến trúc nghệ thuật quốc gia. Năm 2017, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đưa Lễ hội đền Chiêu Trưng vào danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia, thể hiện sự trân trọng của nhà nước đối với hoạt động lễ hội của nhân dân vùng biển nơi này.

Việc công nhận và tôn vinh giá trị văn hóa phi vật thể quốc gia Lễ hội đền Chiêu Trưng là nguồn cổ vũ động viên cho nhân dân hai huyện Thạch Hà, Lộc Hà quyết tâm phấn đấu xây dựng và bảo tồn các giá trị văn hóa từ lâu đời của nhân dân.

Phát biểu tại buổi lễ, bà Nguyễn Thị Nữ Y, Phó Chủ tịch HĐND tỉnh Hà Tĩnh khẳng định: Lễ hội đền Chiêu Trưng được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia là sự ghi nhận của Đảng, Nhà nước đối với công lao của bà con nhân dân vùng cửa biển Hà Tĩnh từ bao đời nay đã gìn giữ, tôn tạo để lĩnh hội nét đẹp văn hóa truyền thống của dân tộc. Đó cũng là sự cổ vũ, động viên nhân dân Hà Tĩnh tiếp tục đẩy mạnh công tác bảo tồn và phát huy các giá trị di sản, tạo động lực thúc đẩy phát triển du lịch của tỉnh nhà.

Sau lễ đón nhận Bằng Di sản văn hóa phi vật thể Lễ hội đền Chiêu Trưng, các đại biểu cùng nhân dân đã tổ chức rước Bằng công nhận từ trung tâm huyện Thạch Hà đến đền Chiêu Trưng. Trong thời gian này, nhiều hoạt động văn hóa dân gian được nhân dân hai huyện Thạch Hà, Lộc Hà tổ chức sôi nổi nhằm duy trì lễ hội truyền thống của địa phương, bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa vật thể, phi vật thể của quê hương.