Tỉnh Thừa Thiên - Huế vừa hoàn thành trùng tu, bảo tồn và đưa vào khai thác, sử dụng 5 ngôi nhà rường tại làng cổ Phước Tích (xã Phong Hòa, huyện Phong Điền), với tổng giá trị đầu tư hơn 3,6 tỷ đồng từ nguồn kinh phí của Đề án "Chính sách hỗ trợ, bảo vệ và phát huy giá trị nhà vườn Huế đặc trưng" trong năm 2018.
Một ngôi nhà rường cổ ở làng Phước Tích. Ảnh: Hồ Cầu
Đó là các ngôi nhà của các ông, bà: Hồ Thanh Yên, Trương Thị Thú, Lê Ngọc Thị Thí, Lê Trọng Đào và Lê Trọng Kiểm.
Các hạng mục tu bổ, phục hồi tại 5 nhà rường này gồm: phục hồi tường bao xây bằng gạch đặc; gia công phục hồi cột gỗ, kèo, trến, xuyên xà, đòn tay, rui, lách, ván mái, diềm; phục hồi hệ thống cửa đi, cửa sổ bị hư hỏng; tu bổ phục hồi hoa văn các kết cấu gỗ như kèo, đòn tay; lợp lại mái nhà bằng ngói liệt; lát mới gạch nền, lắp đặt hệ thống điện chiếu sáng; phục hồi màu sắc cho công trình; xử lý chống mối, mọt cho toàn bộ cấu kiện gỗ…
Ông Đoàn Quyết Thắng, Phó Giám đốc Ban quản lý làng cổ Phước Tích cho biết: "Sau khi các nhà rường cổ được bàn giao và đưa vào sử dụng, Ban quản lý Làng cổ Phước Tích sẽ phối hợp với chủ các nhà rường xây dựng kế hoạch đón tiếp, cải tạo không gian nhà rường, vệ sinh môi trường đề đón tiếp du khách đến trải nghiệm và thưởng lãm tại Làng cổ Phước Tích, đồng thời phát triển dịch vụ du lịch cộng đồng và homestay".
Đúng như kế hoạch đặt ra, việc trùng tu, cải tạo các nhà rường không chỉ là bảo tồn giá trị văn hóa, kiến trúc đặc trưng mà còn tạo thêm điểm nhấn để phát triển du lịch.
Làng cổ Phước Tích là điểm khám phá văn hóa làng quê Việt hấp dẫn du khách trong và ngoài nước. Hiện làng đã triển khai 9 loại dịch vụ gồm tham quan nhà vườn, homestay, trải nghiệm làm bánh, làm gốm, đạp xe đi thuyền trên sông Ô Lâu, thả đèn hoa đăng và tham quan du lịch.
Đáng chú ý, làng Phước Tích hiện có 7 nhà vườn tham gia dịch vụ nhà vườn cổ, trong đó có 4 nhà tham gia dịch vụ homestay với khoảng 40 chỗ ở. Trong năm 2017, làng cổ đã đón gần 2.700 khách du lịch đến tham quan, góp phần tăng thu nhập cho bà con nơi đây.
Làng cổ Phước Tích đã được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận là Di tích cấp quốc gia vào năm 2009. Nơi đây có hệ thống nhà rường hàng trăm năm tuổi, nhưng phần lớn bị xuống cấp. Trước thực trạng này, chính quyền địa phương đã nỗ lực trùng tu và bảo tồn nhà rường, gìn giữ nét văn hóa đặc trưng của vùng đất Cố đô Huế. Hiện tại, làng Phước Tích còn có 26 ngôi nhà rường cổ.
Trải qua biến cố thời gian, các nhà rường đã xuống cấp trầm trọng, tỷ lệ xuống cấp bình quân đến 35%. Hệ thống mái kèo, đòn tay, rui và vách tường của nhiều ngôi nhà bị đổ nát, gây khó khăn cho người dân ở đây, nhất là về mùa mưa bão.
Cùng với bảo tồn, tu bổ nhà rường cổ, làng Phước tích đang thực hiện trùng tu, phục dựng nguyên trạng miếu Thế Lại Thượng, đình Quy Lai và các hạng mục khác thuộc làng cổ Phước Tích.
Từ nay đến năm 2020, tỉnh Thừa Thiên - Huế phấn đấu hoàn thành bảo tồn, trùng tu 25 ngôi nhà rường ở làng Phước Tích.
Quốc Việt