Chỉ trong vòng chưa đầy 2 tháng, dịch Covid-19 đã khiến du lịch Việt Nam thiệt hại nặng nề. Những bài học giải cứu du lịch của các nước láng giềng trong đại dịch SARS hứa hẹn là những kinh nghiệm vàng để Việt Nam tham khảo, học hỏi, tìm ra những kế sách vực dậy ngành công nghiệp không khói trong cơn bão Covid-19.
SARS và những ký ức không muốn dội lại
Khi “bão Covid-19” có nguy cơ bùng phát toàn cầu, ký ức về đại dịch SARS 2003 khiến ngành du lịch nhiều quốc gia châu Á kiệt quệ lập tức sống dậy. Theo tính toán của ngân hàng ADB, đại dịch SARS đã gây thiệt hại 18 tỷ USD cho nền kinh tế châu Á, trong đó du lịch là lĩnh vực chịu nhiều tổn thất nhất. Nhiều điểm đến danh tiếng của khu vực như Thái Lan, Hồng Kông, Singapore… đã bỗng chốc trở thành thị trấn ma, không một bóng người. Hàng không, cảng biển tê liệt hoàn toàn.
Hồng Kông (Trung Quốc) là quốc gia chịu ảnh hưởng nặng nề của đại dịch SARS. Thời điểm đó, hình ảnh về Hồng Kông được mô tả như là “bệnh viện khổng lồ” với 7 triệu “bệnh nhân” đeo mặt nạ y tế chuyên dụng để phòng nguy cơ lây nhiễm SARS. Số lượng khách quốc tế đến Hồng Kông sụt giảm đến 60%, chuyến bay của các hãng hàng không vào đặc khu hành chính Trung Quốc luôn trống rỗng, tỷ lệ lấp đầy của khách sạn luôn ở mức một con số và ngành bán lẻ Hồng Kông rơi tự do, sụt giảm hơn 50%.
Tương tự, SARS cũng tạo ra cuộc khủng hoảng tồi tệ nhất trong lịch sử ngành du lịch Thái Lan. Số lượng khách quốc tế đến xứ sở Chùa Vàng sụt giảm nghiêm trọng với 70% là khách châu Âu và 90% khách châu Á. Doanh thu của ngành công nghiệp không khói của đất nước nụ cười cũng “bốc hơi” chóng vánh 1 tỷ USD chỉ trong vòng 9 tháng.
Công viên Disneyland (Hồng Công) là điểm đến nhiều du khách quốc tế ưa thích.
Cùng với Thái Lan, ngành công nghiệp du lịch Singapore cũng lao đao khi đại dịch SARS “ập đến” vào đầu tháng 3 năm 2003. Chỉ sau vài tuần bị SARS bủa vây, lượng khách đến quốc đảo Sư tử đã giảm 74% so với cùng kỳ hằng năm. Các khu du lịch nổi tiếng như Công viên chim hay Sentosa gần như bỏ hoang. Sân bay Changi vốn tấp nập du khách nhất châu Á trở nên đìu hiu, tỷ lệ lấp đầy khách sạn chỉ còn ở mức 10%.
Cuộc hồi sinh ngoạn mục
Singapore là một trong những quốc gia thành công trong việc lôi kéo du khách quay trở lại “quốc đảo sư tử” trong thời đại dịch. Tổng cục du lịch Singapore đã triển khai hai chiến dịch tiếp thị đình đám là “Giải thưởng Singapore tuyệt vời” và “Bước ra! Singapore” để khôi phục niềm tin với du lịch. “Giải thưởng Singapore tuyệt vời” nhằm thắt chặt vấn đề kiểm soát y tế tại cơ sở du lịch như thường xuyên kiểm tra thân nhiệt của nhân viên khách sạn hay khu du lịch, vui chơi giải trí; chủ động khử trùng sát khuẩn y tế các điểm đến tham quan, cơ sở lưu trú. Chiến dịch “Bước ra! Singapore” khôi phục doanh thu ngành bán lẻ. Một biện pháp mạnh mẽ hơn, Chính phủ Singapore đã cấp gói cứu trợ trị giá 132 triệu USD để hỗ trợ ngành du lịch và vận tải phục hồi sau đại dịch SARS. Với những giải pháp kịp thời, ngành công nghiệp không khói Singapore đã hồi phục thần kỳ. Lượng khách đến Singapore tăng trưởng đột biến tới 76% so với tháng thấp nhất trong 6 tháng bị ảnh hưởng bởi dịch SARS.
Thái Lan cũng triển khai đồng loạt nhiều giải pháp để tạo hình ảnh về quốc gia an toàn và trách nhiệm. Chính phủ mạnh tay cung cấp gói tín dụng để hỗ trợ các doanh nghiệp du lịch gặp khó khăn sau khủng hoảng SARS. Sự vào cuộc mạnh mẽ đó đã giúp ngành du lịch nước này vào năm 2004 phục hồi nhanh chóng với tốc độ tăng trưởng 16% so với cùng kỳ các năm trước đại dịch SARS.
Ủy ban Du lịch Hồng Kông (Trung Quốc) đã triển khai một chiến dịch phục hồi du lịch toàn cầu. Hồng Kông triển khai chính sách quảng bá rầm rộ hình ảnh điểm đến an toàn, đồng thời công bố các chương trình ưu đãi bán hàng hấp dẫn để kích cầu tiêu dùng nội địa. Bên cạnh đó, để kích cầu du lịch nội địa, nhiều chương trình ưu đãi giảm giá sâu cũng được triển khai đồng loạt. Song hành với các chính sách kích cầu nội địa, Hồng Kông còn tổ chức nhiều sự kiện lễ hội lớn, thu hút du khách nước ngoài như lễ hội ánh sáng, lễ hội mùa đông, carnaval mùa xuân đồng thời quảng bá sâu rộng hình ảnh công viên Disneyland như thiên đường vui chơi giải trí dành cho gia đình...
Bằng những biện pháp quyết liệt, chính phủ Hồng Kông cũng đã đưa ngành công nghiệp không khói của đất nước hồi sinh ngoạn mục với những thành tích ấn tượng mang về doanh thu gần 1.050 tỷ đô Hồng Kông cho thị trường du lịch nội địa. Quan trọng hơn cả, Hồng Kông đã giành lại hình ảnh về một điểm đến thân thiện, an toàn, hấp dẫn trong đa số du khách quốc tế.
Hoàng Giang