Với vị trí thuận lợi, Điện Biên có điều kiện để trở thành điểm dừng và phân luồng quan trọng cho khách du lịch đến các thị trường ASEAN qua các tỉnh Bắc Lào, Vân Nam (Trung Quốc) và từ các nước qua Điện Biên đến các điểm du lịch của Việt Nam, Lào, Trung Quốc…
Điểm này được coi là một trong những giải pháp mang tính kích cầu nhằm tăng cường thu hút khách quốc tế và thúc đẩy du lịch trong nước, tạo đà cho du lịch tỉnh phát triển.
Kỳ vọng ở mục tiêu hút khách ngoại
Theo chiến lược phát triển du lịch Điện Biên đến năm 2020, tầm nhìn 2030, Điện Biên là một trong 3 địa bàn trọng điểm phát triển du lịch của vùng du lịch trung du miền núi Bắc bộ. Theo đó, tỉnh có 1 điểm đến được xác định đầu tư để hình thành khu du lịch quốc gia: Điện Biên Phủ - Pá Khoang – Mường Phăng. Hướng phát triển là phát huy thế mạnh của những sản phẩm du lịch mà tài nguyên đặc trưng là quần thể di tích lịch sử, bản sắc văn hóa các dân tộc, danh lam thắng cảnh…
Với sự hỗ trợ từ Trung ương, tỉnh đang triển khai nâng cấp, mở rộng tuyến đường E2 từ Điện Biên đi Phoong Sa Ly (Lào) qua cửa khẩu quốc tế Tây Trang; tuyến Điện Biên đi Luông Pra Băng qua cửa khẩu Na Son – Huổi Puốc. Ngoài ra, các tuyến đường Mường Nhé – A Pa Chải; tuyến xe khách Điện Biên – Mường Khoa (Phoong Sa Ly) – U Đôm Xay (Lào) và ngược lại được hoàn thành đã thúc đẩy nhu cầu đi du lịch giữa hai bên và khách du lịch quốc tế đến từ nước thứ 3. Bên cạnh đó, cảng hàng không Điện Biên Phủ được Chính phủ xác định là sân bay quốc tế tiểu vùng, từ đây sẽ mở đường bay đến một số nước trong khu vực. Trong số các đường bay được mở, đường bay đi Luông Pra Băng được coi là đầu mối quan trọng để đưa khách du lịch từ các tỉnh Bắc Lào, Đông bắc Thái Lan, khách du lịch từ nước thứ 3 đến Điện Biên và các tỉnh trong khu vực.
Xét về cơ sở vật chất, đến cuối năm 2012, toàn tỉnh có 88 cơ sở đang hoạt động kinh doanh du lịch; trong đó, 1 khách sạn đạt tiêu chuẩn 4 sao, 5 khách sạn từ 1 – 2 sao với số buồng nghỉ đáp ứng cơ bản nhu cầu của khách quốc tế. Điện Biên cũng đang phấn đấu để đạt tới một nền thể thao, du lịch dân tộc và hiện đại, thân thiện với môi trường và xã hội; hoạt động văn hóa, thể thao là động lực thúc đẩy du lịch phát triển, đảm bảo sự phát triển hài hòa, các chỉ tiêu về du lịch tăng trưởng bình quân từ 13 – 15%/năm…
Hiệu quả bước đầu
Với quyết tâm của Đảng bộ, chính quyền và nhân dân các dân tộc tỉnh Điện Biên trong việc phát triển văn hóa, thể thao, du lịch… du lịch Điện Biên đã có bước phát triển đáng kể. Cụ thể là lượng khách đến Điện Biên ngày một tăng, cả về khách du lịch quốc tế và khách nội địa. Năm 2011, toàn tỉnh đón 535.000 lượt, tăng 16,3% so với cùng kỳ năm 2010; trong đó khách quốc tế tăng 64.000 lượt, tăng 23% so với cùng kỳ năm 2010. Năm 2012, Điện Biên đón gần 300.000 lượt khách, tăng 24% so với năm 2011. Thống kê cho thấy, năm 2011, lượng khách quốc tế (kể cả khách đến từ nước thứ 3) từ các tỉnh Bắc Lào đến Điện Biên qua cửa khẩu quốc tế Tây Trang đạt 15.000 lượt; khách du lịch từ Điện Biên đi các tỉnh Bắc Lào đạt 10.000 lượt. Năm 2012, lượng khách qua cửa khẩu quốc tế Tây Trang tăng gần gấp đôi năm trước... Đây là tín hiệu vui cho du lịch Điện Biên ở mục tiêu thu hút khách ngoại. Thu hút khách du lịch ngoài nước đến Điện Biên đã góp phần kích cầu tiêu dùng, tăng lưu chuyển và hiệu quả sử dụng vốn trong xã hội. Du lịch phát triển sẽ tăng tỷ trọng đóng góp trong GDP, kéo theo sự phát triển của các ngành, lĩnh vực khác, tạo nhiều việc làm mới và góp phần bảo đảm an sinh xã hội.
Nâng cao sức cạnh tranh của du lịch
Mặc dù bước đầu đạt hiệu quả song trên thực tế, lượng khách quốc tế đến Điện Biên còn thấp so với một số tỉnh trong khu vực; số ngày lưu trú của khách cũng không cao… Giải pháp lâu dài để thu hút khách du lịch ngoại được xác định là nâng cao chất lượng dịch vụ, tăng tính hấp dẫn của sản phẩm du lịch và sức cạnh tranh của du lịch tỉnh với các tỉnh trong khu vực. Điện Biên đã xác định hợp tác để phát triển du lịch; tập trung vào một số lĩnh vực như: Liên kết phát triển hạ tầng, cơ sở vật chất kỹ thuật du lịch; hợp tác xây dựng khách sạn, nhà hàng. Cùng với liên kết trong xây dựng chính sách là liên kết hoạt động lữ hành với các nước lân cận nhằm khai thác có hiệu quả nhất những điểm đặc sắc các giá trị tài nguyên du lịch ở mỗi nước, trong đó chú trọng khai thác sự khác biệt về giá trị văn hóa của từng nước ở khu vực biên giới nhằm tăng tính hấp dẫn trong một chương trình du lịch; liên kết trong hoạt động xúc tiến, quảng bá du lịch, đào tạo và phát triển nguồn nhân lực du lịch…
Đánh giá qua khảo sát từ một số công ty lữ hành trên địa bàn cho thấy khách quốc tế đến Điện Biên rất quan tâm đến nghiên cứu, tìm hiểu lịch sử, những vấn đề về văn hóa, lối sống người dân bản địa... Bởi thế, để du lịch phát huy tiềm năng, lợi thế nhằm thu hút du khách quốc tế, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Điện Biên phải tiến hành đồng bộ nhiều giải pháp nhằm thu hút du khách đến Điện Biên ngày càng đông và lưu trú lâu hơn.