Lễ hội được tổ chức tại xã Chiềng Châu bởi nơi đây được coi là thủ phủ, điểm phát tích của người Thái di cư từ Bắc Hà (Lào Cai) về vào khoảng thế kỷ 13. Trải qua bao biến cố lịch sử, các thế hệ chúa đất người Thái đã có công lao to lớn trong việc cùng với muôn dân khai khẩn đất đai lập nên bản, mường, trở thành mảnh đất trù phú như ngày nay… Từ trong sử sách viết bằng chữ Thái cổ và truyền thuyết còn lưu đến ngày nay, lễ hội Xên Mường là tổ chức cho cả huyện, Xên Bản tổ chức ở làng xã. Lễ hội thể hiện tấm lòng tôn kính tri ân của nhân dân tưởng nhớ công lao to lớn của các vị nhân thần tiền bối và cầu cho quốc thái, dân an, bản mường no ấm, quanh năm mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu, gia đình hạnh phúc, đất nước vinh hoa phồn thịnh. Đây cũng là hoạt động góp phần tôn vinh bản sắc văn hóa dân tộc, tăng cường quảng bá giới thiệu lịch sử và tiềm năng văn hóa du lịch của huyện.  

Năm nay, phần lễ được xác định là chủ đạo. Trong 2 ngày 9 và 10 âm lịch, Ban tổ chức, ông Mo (chủ tế), những người tham gia hành lễ và du khách đã tiến hành lễ cúng, khấn chính thức, dâng hương tại miếu thờ ông Tướng sứ ở xóm Chiềng Châu. Cũng tại lễ hội diễn ra một số hoạt động văn hoá, văn nghệ.